Neppe reddingsvideo’s: waaraan herkent u ze en hoe kunt u dieren in nood echt helpen?

Duizenden neppe reddingsvideo’s van dieren

Op 1 oktober 2024 slaan diverse dierenbeschermingsorganisaties van de Social Media Animal Cruelty Coalition (SMACC) alarm. Op sociale media zijn namelijk duizenden video’s met reddingsacties van dieren in nood te zien. En deze worden miljoenen keren bekeken. Maar nu blijkt uit hun onderzoek (PDF, Engelstalig) dat veel video’s in scène zijn gezet. Hierbij worden de dieren (onnodig) in levensbedreigende situaties gebracht, om ze vervolgens te ‘redden’. De organisaties waarschuwen gebruikers van sociale media daarom voor het dierenleed dat hierachter schuilgaat.

Dieren opzettelijk gewurgd door slang, levend begraven en gedrogeerd

Wat er te zien is op de video’s, is volgens Sanne Kuijpers, campagnemanager Wilde dieren bij World Animal Protection, schokkend. Zo ziet zij onder andere dat katten levend worden begraven en apen tegenover een agressieve slang staan. Onder sommige video’s staat een oproep voor donaties, zogenaamd om meer dieren te kunnen redden. ‘Maar deze makers brengen opzettelijk weerloze dieren in gevaar, alleen om viraal te kunnen gaan. Het was hartverscheurend om te zien.’

Vooral katten, honden en aapjes worden voor de video’s gebruikt, maar ook slangen en schilpadden. Makers filmen bijvoorbeeld een grote slang die een kat wurgt of een puppy die met zijn kop vastzit in een fles. Voordat het fataal afloopt, worden de dieren ‘gered’. Kuijpers: ‘De makers zijn grenzeloos. De situaties waarin de dieren worden neergezet, brengen enorm veel stress en trauma teweeg. Volgens dierenartsen worden sommige dieren zelfs opzettelijk gedrogeerd voor een dramatisch effect. Daarbij lopen veel dieren tijdens de gevaarlijke situaties verwondingen op en is het niet duidelijk hoe het hen vergaat na de zogenaamde redding. We maken ons grote zorgen over hun verzorging en welzijn.’

Voorbeeld van een Facebook-account met reddingsvideo’s – World Animal Protection

Sociale media moeten beleid aanscherpen

Sociale media hebben vaak een beleid tegen video’s met neppe reddingsacties. Toch gaan ze veel rond op Facebook, Instagram, YouTube en TikTok. De dierenbeschermingsorganisaties roepen sociale media daarom op om de content te verwijderen en het beleid aan te scherpen. Maar hoe kunt u nu weten of een video echt of nep is?

Zo herkent u of een reddingsactie nep is

Het kan erg lastig zijn om kritisch na te denken wanneer u een hartverscheurende video ziet over een dier in nood. Toch is het belangrijk dat u scherp blijft. Neppe reddingsvideo’s kunt u namelijk beter niet ‘liken’ of delen, want hiermee vergaren de makers alleen maar populariteit. En dat leidt tot nog meer reddingsvideo’s met achterliggend dierenleed, wat u uiteraard wilt voorkomen. Let daarom goed op de volgende dingen:

• Wie deelt de video? Bij een (grote, erkende) dierenbeschermingsorganisatie kunt u ervan uit gaan dat de redding echt is.
• Zijn er op het account meerdere vergelijkbare reddingen te zien? Ziet u vaker dezelfde persoon die een reddingsactie uitvoert? Let ook goed op of u hetzelfde dier ziet terugkomen in meerdere video’s. Dit is een slecht teken. 
• Is er in de video een onwaarschijnlijk scenario te zien? Denk bijvoorbeeld aan vastgebonden dieren op een treinspoor. De kans is groot dat u dan zit te kijken naar een in scène gezette video. Het is immers wel heel toevallig dat iemand daar is om de dieren te redden en dit ook nog filmt.
• Hoe wordt er gefilmd in de video? Is het dier lang te zien in de noodsituatie? Filmt de maker vanaf meerdere standpunten? Is er veel knip- en plakwerk? Of zijn er extra beelden en tekst toegevoegd aan de video? Als u ‘ja’ kunt antwoorden op minstens 1 van deze punten, dan moeten er alarmbellen afgaan. Iemand die echt een dier in nood redt, gaat niet eerst uitgebreid filmen, maar komt meteen in actie.

Rapporteer de video

Denkt u dat de reddingsvideo in scène gezet is? Like en deel de video dan niet. Reageer ook niet onder het bericht. Zo draagt u er niet aan bij dat meer mensen deze content zien krijgen. Wat u wel kunt doen, is de video rapporteren, zodat het sociale mediaplatform de video of het account kan weren.

Hoe kunt u dieren in nood helpen?

Om dieren die echt in nood zijn te helpen, kunt u het beste de accounts van betrouwbare, grote dierenbeschermingsorganisaties volgen. Wanneer u hun video’s liket en deelt, draagt u bij aan hun populariteit. Een andere mogelijkheid is geld doneren aan een erkende dierenorganisatie. Zo kunnen zij zich blijven inzetten tegen dierenleed.

Wilt u zelf actief meehelpen? Op de website van de Dierenbescherming is te zien wat u (lokaal) kunt doen om dieren te helpen. Zo kunt u bijvoorbeeld dierenbuddy worden, vrijwilliger worden bij een dierenopvang of meehelpen op de dierenambulance.

Puppy kopen? Voorkom dat u betrokken raakt bij illegale puppyhandel

(Bron: World Animal Protection, Dierenbescherming, ANP, NU.nl, NOS, Metro, Archief. Foto: Shutterstock)