De groenten worden duurder. Is terug naar seizoensproducten de oplossing?
Schrik niet van de prijs van een bloemkool als u dat vanavond wilt eten. Want die is verdubbeld van 2,00 euro naar 4 euro per stuk. Maar qua maat vaak slechts de helft. Wat anders eten dan maar? Waarom geen seizoensproducten? Dat is stukken goedkoper, duurzamer én al naar gelang van het rijpingsproces ook lekkerder. Er zijn deskundigen die pleiten voor eten met de seizoenen mee.
Hoe komen die prijzen voor groenten zo hoog?
U vraagt zich misschien af waarom die prijzen van groenten zo hoog zijn. De reden van de hogere energiekosten spreken voor zich. Onze kassen staan door de hoge gasprijzen leeg. Maar er is meer aan de hand. Terug naar die bloemkool uit het voorbeeld. De normale oogstperiode in Nederland is in april, maar we willen het ver daarvoor en daarna ook eten. Dus moeten we ze importeren uit Spanje. Maar daar zijn door de recente kou de bloemkolen niet zo groot als normaal. En dan komen ze ook nog eens per vrachtwagen, trein of vliegtuig naar Nederland. U begrijpt het al: dat alles maakt het nogal duur.
Pleidooi voor eten met de seizoenen mee
Eigenlijk is het best logisch om bloemkolen uit eigen land te eten. Dan moeten we alleen wel een beetje geduld hebben en tot medio april kunnen wachten. Het is hetzelfde verhaal als aardbeien willen eten in de winter. Import maakt ze veel duurder. De vraag is of ze ook lekkerder zijn.
Dat komt omdat we in ons ongeduld groente en fruit onvoldoende laten rijpen. Of we helpen het rijpingsproces chemisch een handje. Eten met de seizoenen mee zoals sommige experts al jaren propageren, lijkt een logisch antwoord op de problemen van hogere prijzen en duurzaamheid. Het Voedingscentrum roept dit al jaren. De reis die een Nederlandse zomeraardbei naar uw mond maakt, is een flink stuk korter, en dus goedkoper en ook nog eens beter voor het milieu. Daarbij is het verlies aan voedingsstoffen en vitamines bij lokaal product veel minder. Spinazie is het hele jaar door te koop, maar die uit de herfstoogst bevat 55 procent meer vitamine C. Tel uit uw winst.
Hoe zit het precies met die duurzaamheid?
“Over het algemeen kun je wel zeggen dat seizoensgroenten van een akker uit Nederland, tijdens het vollegrondsseizoen, een duurzame keuze zijn”, bevestigt Marije Seves, expert duurzaamheid bij het Voedingscentrum. “Maar het is niet heel zwart-wit. Als u duurzamer wilt eten, bereikt u meer impact met minder vlees eten en zo min mogelijk verspillen. En vlees inruilen voor bonen en ervoor zorgen dat u geen eten weg hoeft te gooien, is ook nog eens goed voor uw portemonnee.”
Bonus: steun voor lokale economie
Seves legt uit wanneer we van seizoensgroenten kunnen spreken: “Dat zijn groenten die tijdens een bepaalde periode van de Nederlandse akker, uit de onverwarmde kas of plastictunnel geoogst worden. Deze groenten hebben in vergelijking met groenten uit verwarmde kassen of ingevlogen groente minder broeikasgasuitstoot, wat beter is voor het klimaat.”
Voorbeelden van seizoensproducten met betaalbare prijzen zijn momenteel (februari/maart) prei, wortelen, pastinaak en boerenkool. Groenten als aardappelen, prei en witte kool zijn er trouwens het hele jaar door; die hebben geen echt seizoen. Nóg een voordeel bij het kopen van seizoensproducten is dat u daarmee uw lokale economie helpt.
Minder invloed transportkosten op duurzaamheid dan gedacht
“Transport heeft over het algemeen (qua duurzaamheid) een minder groot aandeel dan mensen vaak denken,” vertelt Seves. “De grootste impact van groente zit in de teeltfase. Groente van dichtbij is dan ook niet áltijd de duurzaamste keuze. Als groenten uit andere landen van de akker, uit de onverwarmde kas of plastictunnel komen, kunnen zij ook een lage klimaatimpact hebben. Maar helaas kun je als consument in de supermarkt niet zien hoe het precies is verbouwd en vervoerd. Bepaalde topkeurmerken stellen wel extra eisen qua duurzaamheid, zoals Biologisch en On the way to PlanetProof.”
Alternatieven voor dure groente
Terug naar de hoge groenteprijzen. Zuurkool is niet duur en het hele jaar door verkrijgbaar. Ook zijn er op het eerste gezicht nog wel meer alternatieven voor dure verse groenten zoals diepvriesgroenten als sperziebonen of spinazie. Nu we het daar toch over hebben: wat is er mis met af en toe groenten uit blik? Seves: “Behalve voor de lagere prijs zijn diepvriesgroenten of conserven ook qua duurzaamheid een goede keuze. Want hiervoor worden groenten gebruikt, die op de akker zijn geteeld in het vollegrondsseizoen.”
Extra tips
Seves geeft op verzoek van Meldpunt enkele aanvullende tips voor wie goedkopere groente wilt kopen. Behalve voor seizoensproducten te gaan, zijn er nog enkele opties:
- “Bespaar geld door naar de markt te gaan. Verse producten zoals groente en fruit zijn hier vaak goedkoop, vooral aan het einde van de dag. Maar koop niet meer dan u nodig heeft.” Dan hoeft u namelijk geen verrot eten weg te gooien. Dat is pure verspilling en ook zonde van de meegerekende transportkosten. Dan heeft u voor niets het milieu extra belast.
- “Een hele bloemkool, een bos wortelen, een netje uien of een zak aardappelen is goedkoper dan een zak voorgesneden groente of een zak aardappelschijfjes.” Want er zit meer in en u kunt er langer mee doen. U verspilt zo veel minder.
- “Sommige groenten zijn goedkoper uit de diepvries. Doperwtjes uit de vriezer bijvoorbeeld zijn stukken goedkoper dan verse. En ze zijn net zo gezond. Ook groenten uit pot of blik zijn vaak goedkoper dan verse groenten. Maar hier is wel vaak zout en/of suiker aan toegevoegd.”
Seves raadt daarom aan zulke gezouten of gezoete conserven niet te vaak te nemen. Met de ‘Kies ik gezond?’-app kunt u zien of ze in de Schijf van 5 van het Voedingscentrum voorkomen.
(Bron: NU.nl, Natuur & Milieu, Voedingscentrum, MAX Vandaag. Foto: ANP)