De helft minder bussen en treinen als de overheidssteun stopt

Krimp

Hierover is nog geen besluit genomen. Als de overheid niet bijspringt zullen de verliezen onherroepelijk leiden tot een krimp van de NS, het regionale en het stedelijke vervoer. Rover, de belangenorganisatie voor reizigers in het Openbaar Vervoer, schrijft een brandbrief aan staatsecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur.

We staan voor je klaar

Hebt u de reclame op tv gezien? Een conductrice van de Nederlandse Spoorwegen staat in de opening van een intercity. Ze kijkt naar links, kijkt naar rechts en blaast vervolgens op haar fluitje. Er komt een tekst in beeld: “Als het straks weer kan, staan wij voor je klaar”. Het bedrijf is dus positief gestemd, althans dat beeld schetst NS. Waarschijnlijk zijn ze binnenskamers minder positief. Minister Hoekstra van Financiën heeft immers al in een interview laten weten: “Het is aan de NS om de organisatie weer gezond te maken”.

Steun tot 30 september

Door de coronacrisis hebben uiteraard veel minder mensen gebruik gemaakt van bus en trein. Procentueel is het gebruik van het openbaar vervoer gezakt met 60 tot 65 procent. Alleen al de NS had over 2020 een verlies van 2,6 miljard euro. Dat is een harde klap voor de vervoersbedrijven. Het ministerie van Financiën heeft tot nu toe de exploitatieverliezen voor zijn rekening genomen, ze noemen het met een mooi woord “beschikbaarheidsvergoeding”. Dat blijft het ministerie doen tot eind september. Het is een groot vraagteken wat Financiën daarna gaat doen.

Publieke taak

Freek Bos is directeur van Rover, de organisatie die opkomt voor de belangen van de reizigers in het openbaar vervoer. Hij is duidelijk. “De beschikbaarheid van ov is een publieke taak en moet dus gesteund worden”. In een brandbrief aan staatssecretaris Stientje Van Veldhoven van Infrastructuur zet hij zijn standpunten uiteen. Herstel en groei van het openbaar vervoer is niet alleen in het belang van de reiziger, het is ook noodzakelijk om de doelen van het klimaatakkoord te bereiken, om autoluwe steden te realiseren en het woningtekort op te lossen. Nieuwe woonwijken moeten immers met elkaar en met het centrum verbonden worden.

Overvolle treinen en bussen

De actualiteitenrubrieken hebben er de afgelopen jaren meerdere malen reportages overgemaakt. Mensen in overvolle treinen en bussen die als sardientjes in blik van A naar B worden vervoerd. Happend naar lucht zijn reizigers in beeld gebracht, opgelucht en blij als de bestemming bereikt is. Deze taferelen komen weer terug als de NS en andere vervoersbedrijven snijden in hun voorzieningen. Hierdoor zullen meer mensen kiezen voor de auto. Gevolg: het aantal files neemt toe en daarmee de uitstoot van CO2. En dat wil niemand.

Geen verhoging van tarieven

Verhoging van de tarieven en verlaging van de service om de verliezen te dekken? Het is in de ogen van directeur Bos van Rover geen optie. Bos benadrukt dat de NS voor coronatijd winstgevend was. Eerst verdiende de overheid, en nu moet er geld bij.

40 procent minder treinen

Als er geen overheidssteun komt, is een behoorlijke versobering  van de dienstregeling het gevolg. Uit globale berekeningen blijkt dat er een krimp dreigt van 30 a 40 procent. “Op een traject waar voorheen 2 maal per uur een trein kwam, zal er dan nog maar 1 per uur rijden.” Minder treinen en niet voor iedereen een zitplaats. Laten we hopen dat het ministerie van Financiën het openbaar vervoer inderdaad ziet als een publieke taak.