Wonen in de buurt van een transformatorhuisje: zo gevaarlijk is dat
Stroomstoringen komen regelmatig voor. Dat gebeurt nu eenmaal op het overvolle stroomnet. Maar er zijn ook meldingen van incidenten met brand in een transformatorhuisje. U zult er maar naast wonen. Hoe gevaarlijk is dat eigenlijk? Meldpunt vraagt het aan netbeheerder Liander.
Wat zijn de gevaren van transformatorhuisjes?
Bij de gevaren van transformatorhuisjes, denkt men een aantal jaren geleden nog vooral aan het gevaar dat magnetische velden met zich meebrengen. Dat werpt de vraag op of die straling kankerverwekkend is. Wat in elk geval vaststaat is dat de magneetvelden rond trafohuisjes zwak zijn en snel afnemen als de afstand groter wordt.
Hoewel er geen sterk wetenschappelijk bewijs is dat wonen naast zo’n trafohuisje gevaarlijk is, adviseert de Gezondheidsraad een ‘voorzichtigheidsbeleid’. Het RIVM en de GGD Leefomgeving gaan daarin mee. Rond de aanleg van trafohuisjes houdt dat beleid rekening met mogelijke gezondheidsrisico’s door blootstelling aan magneetvelden. Dit betekent dat nieuwe woningen niet te dicht bij trafohuisjes gebouwd mogen worden, ondanks dat het risico klein is. Op dat moment, we schrijven 2018-2019, wordt het brandgevaar van die huisjes nog niet direct bij name genoemd.
Meer incidenten met brand in transformatorhuisjes?
Als dagblad Trouw in augustus 2024 schrijft dat er iedere 11 dagen wel ergens een transformatorhuisje in brand vliegt, dan gaat u zich als burger misschien zorgen maken. Een toename in het aantal meldingen van branden in transformatorhuisjes, zegt niet of er ook een daadwerkelijke stijging is van het aantal incidenten. In de regionale pers zijn er wel meer berichten over deze branden te vinden. Maar het vreemde is dat een landelijke registratie van deze incidenten ontbreekt. Er zijn geen harde cijfers.
Toch is er 1 aanwijzing: het aantal stroomstoringen in transformatorhuisjes is sinds 2019 met 22 procent toegenomen. Hele buurten kunnen zo tijdelijk zonder stroom raken. Deskundigen, zoals Martin Eijsink van de Federatie Elektrotechniek en Willemjan Muysson van Brandweer Nederland, zeggen in Trouw dat ze vermoeden dat transformatorbranden vaker voorkomen dan voorheen. Maar op vermoedens valt geen beleid te ontwikkelen.
Hoe gevaarlijk is zo’n huisje in uw buurt nou werkelijk?
Meldpunt legt de hamvraag voor aan Liander, een van de grootste netbeheerders in het land: hoe gevaarlijk is het eigenlijk om vlakbij of naast zo’n transformatorhuisje te wonen?
“We registreren geen cijfers over dit soort branden.” Dat doet alleen (andere netbeheerder) Enexis, maar we zien niet ineens hogere aantallen,” zegt een woordvoerder. “We voldoen aan de hoogste veiligheidsvoorwaarden bij de aanleg, maar ook bij de uitvoering. Er is niet alleen strenge regelgeving, maar ook streng toezicht. De mensen hoeven zich geen zorgen te maken. Anders zouden we ons werk ook niet mogen doen. We werken met gas en elektriciteit, we zijn ervan doordrongen hoe gevaarlijk dat is. Maar elke keer dat er brand ontstaat, is natuurlijk 1 keer te veel.”
Als er brand in zo’n huisje uitbreekt, bel dan onmiddellijk 112. Ga niet zelf lopen blussen, want de rook die vrijkomt is giftig.
50.000 nieuwe transformatorhuisjes
Ondanks deze incidenten beschouwt koepelorganisatie Netbeheer Nederland het Nederlandse elektriciteitsnet nog steeds als een van de betrouwbaarste van Europa. Wel worden er de komende jaren zo’n 50.000 nieuwe transformatorhuisjes bijgebouwd om aan de toenemende stroomvraag te voldoen. Dat is onderdeel van de uitbreiding van ons overvolle stroomnet, een probleem waar particulieren ook last van kunnen hebben. Als het aantal trafohuisjes stijgt, dan gaat automatisch ook het aantal branden omhoog. Dat kan nu eenmaal niet anders. De brandweer waarschuwt dat deze groei kan leiden tot meer (blus)werk en grotere veiligheidsrisico’s. Blussen van zulke branden is tamelijk complex. Daarbij kan bij zo’n brand ook giftige rook vrijkomen.
(Bron: Trouw, Bright. GGD Leefomgeving, NOS, Brandweer, MAX Vandaag, archief. Foto: ANP)
Stroomnet raakt overbelast, teruglevering door zonnepanelen soms gestaakt. Dit zijn de oplossingen