Steeds meer mensen overlijden door val: hoe kunt u voorkomen dat u valt?

Sterfgevallen door een ongelukkige val verdubbeld

Steeds meer mensen overlijden doordat ze vallen, struikelen of uitglijden. In 2023 sterven bijna 7.000 mensen op die manier, wat neerkomt op gemiddeld ruim 19 mensen per dag. Dat is bijna 12 procent meer dan in 2022. In minder dan 10 jaar tijd is het aantal sterfgevallen door een ongelukkige val zelfs verdubbeld.

Het aantal ouderen stijgt al jaren, Nederland vergrijst. Ook neemt het aantal inwoners in Nederland toe, waardoor er meer mensen aan een val zouden kunnen overlijden. Maar zelfs als daarmee rekening wordt gehouden en de cijfers daarvoor worden gecorrigeerd, stijgt het aantal sterfgevallen door een val snel. In 2011 sterven omgerekend 18 op elke 100.000 mensen door een noodlottige val. In 2023 gaat het om ruim 39 mensen per 100.000 Nederlanders. Dat is meer dan een verdubbeling. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) rekent een val als doodsoorzaak wanneer iemand binnen 30 dagen na de val overlijdt. Mensen die om het leven komen door een val met bijvoorbeeld een fiets zijn niet meegenomen in de cijfers.

Ernstige gevolgen

Een noodlottige val is volgens het CBS met afstand de meest voorkomende niet-natuurlijke doodsoorzaak in Nederland. Het aantal doden door een val ligt ruim 2 keer zo hoog als het aantal doden door zelfmoord, verkeersongelukken, vergiftiging, verdrinking, moord en doodslag bij elkaar. Ongeveer de helft van de dodelijke slachtoffers brak een heup door de val en een kwart raakte gewond aan het hoofd.

Vooral ouderen lopen risico

Volgens het CBS stijgt het percentage overledenen door zo’n noodlottige val vooral in 2 groepen. Namelijk mensen van 90 jaar en ouder en mensen die in een zorginstelling worden behandeld vanwege aandoeningen als dementie.

Hoe komt het dat ouderen sneller vallen dan jongeren?

Naarmate de jaren toenemen, worden mensen kwetsbaarder. Aandoeningen als dementie liggen op de loer, ziektes ontwikkelen zich, gewrichten worden stijver, spieren verzwakken en het zicht wordt slechter. Ook wordt het lastiger om in balans te blijven en gaat de reactiesnelheid achteruit. Bovendien draagt medicijnengebruik bij aan valpartijen, doordat sommige medicijnen duizeligheid en sufheid veroorzaken.

Voorkom dat u valt

Het is van belang dat u zich voorbereidt op een mogelijke val. Een ongeluk zit immers in een klein hoekje. Gelukkig kunt u een aantal dingen doen om de kans op een val te verkleinen en mogelijke gevolgen te beperken. Hieronder zetten we op een rij hoe u dat aanpakt.

• Volg een cursus valpreventie. Dit klinkt wellicht overdreven, maar deze cursus leert u onder andere hoe u beter uw balans kunt houden en veilig opstaat. Want stel dat u bent gevallen en niet meer kunt opstaan, wat dan? In de uitzending van Meldpunt op 17 mei 2022 ziet u hoe zo’n cursus in zijn werk gaat.
• Beweeg iedere dag minstens 30 minuten om uw spiermassa op peil te houden. Hoe fitter u bent, hoe beter u uzelf kunt opvangen of kunt herstellen na een ongelukkige uitglijder.
• Controleer jaarlijks uw medicatie en bespreek met uw huisarts of apotheker of de medicijnen die u gebruikt nog geschikt zijn voor uw situatie.
• Maak uw huis valproof. Zorg voor goede verlichting overal, laat leuningen plaatsen aan beide zijden van de trap en haal loszittende kleden en snoeren weg. Ook handgrepen in de douche of het bad en een antislipmat kunnen de kans op lelijke valpartijen verkleinen.
• Check uw ogen en brilsterkte regelmatig om ervoor te zorgen dat u goed zicht heeft. Zo voorkomt u dat u diepteverschillen niet meer goed ziet en sneller struikelt.
• Om te voorkomen dat u valt, kunt u het beste schoenen dragen met een stroeve zool zodat u grip heeft.
• Zorg ervoor dat u voldoende vitamines en eiwitten binnenkrijgt om uw botten en spieren sterk te houden.

Vallen is voor ouderen te vaak dodelijk. Doe een cursus valpreventie

(Bron: Veiligheid.nl, CBS, ANP, NOS, MAX Vandaag, Archief. Foto: Shutterstock)