Nieuwe oplichtingsmethode in opkomst met AI: pas op met hulptelefoontjes

Stemmen klonen met AI

Dankzij kunstmatige intelligentie, oftewel AI, kunt u in een wip allerlei informatie verzamelen. Maar deze technologie kan ook stemmen namaken. Dat werkt als volgt: Beeldmateriaal van iemand waarop diegene praat, kunnen criminelen in een programma plaatsen wat stemmen kan klonen dankzij AI. Hierna is het mogelijk om de nagemaakte stem te laten zeggen wat er wordt ingetypt in hetzelfde systeem.

Volgens ethisch hacker Sijmen Ruwhof staat de technologie nu nog redelijk in kinderschoenen. Volwaardige gesprekken zijn volgens hem namelijk nog lastig na te bootsen met AI, maar korte zinnen die een panieksituatie schetsen zouden best realistisch kunnen zijn. ”Zeker als iemand deze zinnen telefonisch te horen krijgt, kan de stem van een dierbare net echt lijken. Telefonisch worden stemmen en tonen namelijk vlakker en wat matter. Hierdoor kan een nep-belletje of spraakbericht met een nagemaakte stem geloofwaardig overkomen.”

Hoe groot is de kans dat AI wordt ingezet?

De kans dat criminelen deze truc met AI toepassen is volgens Ruwhof zeer aanwezig. Zo werd een Amerikaanse vrouw al opgelicht door criminelen die de stem van haar dochter met AI namaakten en gebruikten. Via een telefoontje lieten ze de stem huilen en roepen om hulp. Vervolgens kreeg de moeder te horen dat haar dochter ontvoerd was en dat ze losgeld moest betalen om de veiligheid van haar dochter te garanderen.

Tot nu toe is het met AI alleen mogelijk om stemmen in wereldtalen als Engels en Spaans na te maken. Dat geeft Nederland nog enige tijd om zich voor te bereiden op deze nieuwe oplichtingsmethode met kunstmatige intelligentie. Want wat kunt u het beste doen als u een soortgelijk telefoontje of spraakbericht krijgt?

Wat moet ik doen als ik een telefoontje niet vertrouw?

Krijgt u een belletje of spraakbericht van een dierbare die vraagt om (financiële) hulp, dan is het heel begrijpelijk dat u snel wilt handelen. Toch doet u er goed aan om meteen alert te zijn en een aantal dingen te controleren:

• Wordt u onder druk gezet?
• Is het telefoontje of bericht heel onverwacht?
• Zijn er te veel toevalligheden? Heeft uw dierbare bijvoorbeeld ook ineens een nieuw telefoonnummer?

Luister daarnaast goed naar de stem en het taalgebruik om te kijken of deze daadwerkelijk overeenkomen. Ook is het verstandig om een vraag te stellen waarop alleen de desbetreffende persoon het antwoord zou kunnen weten. Ruwhof: ”Of spreek een codewoord af met familie.” Wordt het woord genoemd, dan weet u dat het echt uw naaste is die u belt of een spraakbericht stuurt. En (video)bel tot slot, als dit kan, zelf uw naaste. Maar doe dit niet door het nummer terug te bellen dat u zojuist belde of een bericht stuurde, want ook dit kan nep zijn. Bel dus het contactpersoon in uw telefoon. Wellicht krijgt u dan ‘gewoon’ uw dierbare aan de telefoon en legt deze uit dat er niets aan de hand is.

Laatste tip van ethisch hacker

Tot slot geeft de ethisch hacker nog een paar laatste tips: spreek met uw omgeving af dat jullie elkaar alleen nog bellen via Whatsapp. ”Een Whatsapp-account kan namelijk niet zomaar overgenomen worden, waardoor u meer zekerheid heeft over de identiteit van de beller.” Wordt u toch ‘normaal’ gebeld? Dan kunt u er dus ook sneller van uitgaan dat niet uw naaste belt, maar een oplichter. Via Whatsapp bellen heeft volgens Ruwhof overigens nog een voordeel: ”Whatsapp is versleuteld. Hierdoor blijven telefoongesprekken echt privé, en kunnen criminelen, politie en inlichtingendiensten niet zomaar meeluisteren met uw gesprekken.”

De laatste tip die Ruwhof meegeeft is: ”Beperk wat er over jou te vinden is op internet en sociale media.” Want hoe minder informatie, zoals foto’s, video’s en gegevens, hoe beter u en uw omgeving beschermd zijn tegen dit soort oplichting met AI.

Hieraan herkent u een WhatsApp-oplichter

(Foto: Shutterstock)