Privézaken doen in werktijd kan tot ontslag leiden: wanneer wel en wanneer niet?
Eigen klusjes doen in de tijd van de baas kan reden zijn voor ontslag op staande voet. Maar de rechter gaat niet altijd mee in ontslag. Welke omstandigheden zijn bepalend?
Privézaken tijdens het werk vallen onder dringende reden tot ontslag
Werknemers handelen soms privézaken af tijdens werktijd. Dat is van alle tijden. Maar wanneer is dit reden voor ontslag? Uitspraken van rechters laten zien dat het per casus sterk verschilt of een werknemer verwijtbaar handelt of niet. De rechter baseert zich bij dit soort zaken altijd op artikel 7:678 van het Burgerlijk Wetboek (BW), waarin staat dat ontslag op staande voet alleen kan bij een dringende reden.
Sterk verschillende vonnissen over ontslag vanwege privézaken in werktijd
In sommige gevallen wordt ontslag op staande voet goedgekeurd, zoals bij de administratief medewerker van een sloopbedrijf die structureel werkzaamheden uitvoert voor het bedrijf van haar partner. De rechter oordeelt dat dit een grove schending van haar verplichtingen is, mede omdat haar werk eronder lijdt en de werkgever hier niet expliciet toestemming voor heeft gegeven.
In een andere zaak over privézaken gebruikt een werknemer de bedrijfsauto voor privé-sollicitaties zonder openheid van zaken te geven. Ondanks herhaalde verzoeken om uitleg blijft hij hierover zwijgen. De rechter oordeelt dat het vertrouwen in de werknemer hierdoor onherstelbaar is beschadigd, wat het ontslag rechtvaardigt.
Tegenover deze zaken staat een uitspraak waarbij een werknemer tijdens werktijd ziekenhuisafspraken maakt en woningen bezichtigt. De rechter stelt in zijn vonnis dat dit geen dringende reden voor ontslag is, omdat werkgevers enige ruimte moeten bieden voor privézaken tijdens werktijd. De werkgever heeft bovendien niet duidelijk vastgelegd dat zulke activiteiten niet toegestaan zijn.
Vergelijkbaar met deze kwestie is die van werknemers die ziek thuiszitten met een burn-out, maar wel naar feestjes en concerten gaan, zoals te zien valt op hun social media. Ontslag bij ziekte is echter niet zomaar mogelijk, zoals blijkt uit dit artikel.
Criteria voor een positieve uitspraak of afwijzing
Een ontslag op staande voet vanwege privézaken afhandelen op de werkvloer wordt eerder geaccepteerd door de rechter als:
- De werknemer structureel of in aanzienlijke mate nevenwerkzaamheden verricht zonder toestemming.
- De werknemer niet transparant is over zijn/haar handelen en herhaaldelijk geen opheldering geeft, als daar om gevraagd wordt.
- Het werk van de werknemer er aantoonbaar onder heeft te lijden.
- Er een duidelijk nevenwerkzaamhedenbeding in de arbeidsovereenkomst staat en dit is overtreden door de werknemer.
Maar de rechter wijst ontslag af als:
- De privéactiviteiten binnen redelijke grenzen blijven en niet structureel zijn.
- De werkgever geen duidelijke regels heeft gesteld over privézaken onder werktijd.
- De werkgever onvoldoende heeft gecommuniceerd over wat wel en niet acceptabel is.
Belang van een nevenwerkzaamhedenbeding
Uit deze uitspraken komt naar voren hoe belangrijk het is om een duidelijk nevenwerkzaamhedenbeding in de arbeidsovereenkomst op te nemen. Dit moet expliciet aangeven wat verboden is en wat de eventuele gevolgen zijn voor de werknemer bij overtreding. Als een werkgever vervolgens streng toeziet op naleving en ook bijtijds waarschuwingen geeft, kan overtreding hiervan leiden tot een geldig ontslag. Dan is verwijtbaar handelen namelijk heel eenvoudig te bewijzen. Maar dat is niet altijd zo.
In een zaak tegen een medewerker van een garage die zich niet houdt aan het bedrijfsprotocol voor privéklussen zoals APK’s voor familie of vrienden, ontbindt de rechter de arbeidsovereenkomst niet. De werkgever hanteert weliswaar een nieuw zerotolerancebeleid bij privéklussen, maar er is in deze zaak geen vast patroon van eerdere waarschuwingen of disciplinaire maatregelen. Daarnaast heeft de werknemer de openstaande bedragen voor gebruikte materialen uit het magazijn alsnog betaald. Ook is er geen financieel nadeel voor de werkgever. Ontslag zou daarom disproportioneel zijn.
Webshoppen, appen of WK voetbal kijken tijdens werkuren
Webshoppen of appen met vrienden tijdens het werk komt ook veelvuldig voor. Als dát geen privézaken zijn… Over het algemeen zeggen arbeidsrechtadvocaten hierover dat dat is toegestaan binnen de grenzen van de redelijkheid. Wat dan precies onder ‘redelijk’ wordt verstaan, laten ze aan de rechter over. WK voetbal kijken tijdens werk is een bekend dilemma. Er zijn altijd wedstrijden bij die precies tijdens werkuren vallen. Met de werkgever iets regelen om samen te kunnen kijken, is veruit te verkiezen boven onenigheid te krijgen op de werkvloer.
(Bron: De Rechtspraak, RTL, AD, De Ondernemer, archief. Foto: Shutterstock)
Verbouwen of naar een concert of feestje gaan tijdens een burn-out, mag dat? Dit zijn de regels