Overhangende takken van buren blokkeren zonnepanelen: mag u ze wegsnoeien?

Wat zegt de wet over wegsnoeien?

Vorig jaar heeft Meldpunt aandacht besteed aan een zaak waarbij de gemeente Doesburg weigerde de boom boven de tuin van een inwoner te snoeien. Snoeien is namelijk gericht op het vitaal en veilig houden van bomen, en in dat geval wilde de plantsoenendienst de kroon niet teveel aantasten. Maar MAX Ombudsman Rogier de Haan zei toen over deze zaak, dat niemand takken boven zijn eigen grond hoeft te dulden. Wel moet u de buurman – in dit geval de gemeente – eerst vragen deze overhangende takken zelf weg te halen. “Gebeurt dit niet, dan mag u zelf de schaar erin zetten.”

1 belangrijke uitzondering

Maar er is 1 belangrijke uitzondering: een eventuele beschermde status, de gezondheid of stabiliteit van de boom. Wegsnoeien zou dan ‘misbruik van recht zijn’. Dit staat allemaal in Boek 5 Artikel 44 Burgerlijk Wetboek (artikel 5:44 BW).

Hoe zit het als de boom uw zonnepanelen blokkeert?

Voor de rechtbank in Zutphen voert een man (eiser) aan dat overhangende takken van de oude berkenboom van zijn buurman (gedaagde) schaduw werpen op het dak van een redelijk nieuwe schuur, waarop de aanleg van zonnepanelen gepland is. Maar door die schaduw gaat het rendement van die panelen omlaag.

De eis is dat de takken ’tot aan de perceelgrens gesnoeid’ moeten worden (artikel 5:44 BW). En is dit, als de rechter daar niet in meegaat, ‘onrechtmatige hinder’ zoals staat in artikel 5:37 BW?

Wat zijn de feiten in dit burengeschil?

Eiser is naast gedaagde komen te wonen in 2011. Die berk staat al 50 jaar bij gedaagde in de tuin. Er hangen inderdaad takken over de erfscheiding heen. De schuur van eiser is gebouwd in 2019. Bij de bouw daarvan is er ook de mogelijkheid om die schuur niet direct naast de afscheiding te bouwen, maar daar kiest eiser dan niet voor. Het plan voor zonnepanelen is ook pas van latere datum.

Wat is het verweer?

De berk vertegenwoordigt een ‘emotionele waarde’ voor gedaagde die hem nog aangeplant heeft met zijn inmiddels overleden echtgenote. De boom zou instabiel worden als deze wordt gesnoeid aan 1 plek en zou zelfs kunnen omwaaien bij een storm. Ook bestaat bij snoeien altijd de mogelijkheid van het ontstaan van boomziekten. Eiser legt op zijn beurt diverse rapporten voor van zonne-energiedeskundigen waaruit rendementsverlies moet blijken.

Wat oordeelt de rechter?

De rechtbank in Zutphen oordeelt in deze kwestie dat het belang van gedaagde, de eigenaar van de berk, zwaarder dient te wegen dan het rendementsverlies van zonnepanelen van eiser. Dus de instabiliteit van de boom en mogelijke boomziektes wegen hier zwaarder dan rendementsverlies. Daarbij wijst de rechter op goed onderbouwde rapporten van een boomdeskundige, wiens hulp is ingeroepen. Eiser stelt weliswaar dat snoeien niet schadelijk hoeft te zijn, maar onderbouwt dat argument niet.

De rechter noemt verder de leeftijd van de boom (50 jaar) en de pas recent gebouwde schuur in zijn argumentatie. De plek van de schuur zo dicht bij de berk plaatsen is de eigen keuze van gedaagde geweest. Dat dit tot rendementsverlies kan leiden van de zonnepanelen ligt voor de hand na zo’n keuze. Daarbij is het plan om zonnepanelen aan te leggen pas later ontstaan. Tot slot zegt de rechter dat de uitslagen van de 2 expertrapporten zeer uiteenlopend zijn: het ene rapport spreekt van 18-20 procent rendementsverlies, het andere over 75 procent. Hoe zonnepanelen geschakeld zijn, heeft ook invloed op rendementsverlies. En ook dát is een eigen keus, volgens de rechter. “Daarmee is niet duidelijk geworden dat het rendementsverlies zo aanzienlijk is dat dit het terugsnoeien rechtvaardigt.”

Geen wegsnijrecht

Er is hier dus géén sprake van het ‘wegsnijrecht’ uit artikel 5:44 BW. Toch snoeien zou daarom misbruik van bevoegdheid of recht zijn. Ook gaat de rechter in op het aanvullende argument dat er sprake zou zijn van onrechtmatige hinder uit artikel 5:37 BW. Daarbij speelt een rol dat eiser voorafgaande aan het proces zegt dat hij vóór het plan om zonnepanelen aan te leggen nooit hinder heeft ondervonden van de berk. De eiser krijgt dus ongelijk en moet de proceskosten van 1.282 euro betalen.

Wat betekent deze zaak voor u?

De conclusie is dat in het algemeen een wegsnij- of snoeirecht bestaat bij overhangende takken, zij het dat u uw buurman eerst moet aanmanen om dit zelf te doen. Dit kan door middel van een aangetekende brief. Daarna mag u, zoals MAX Ombudsman Rogier de Haan al zei, het zelf (laten) doen. Maar u kunt ook misbruik van uw bevoegdheid of recht maken als de boom een beschermde soort is, of instabiel of ziek dreigt te worden. Dan mag het niet.

Zonnepanelen makkelijk te hacken: wat zijn de risico’s en hoe kunt u het voorkomen?

(Bron: Rechtspraak, Archief. Foto: Shutterstock)