Bank of verzekeraar discrimineert mij om leeftijd, mag dat?

“Uw leeftijd is te hoog”

Carli den Oudsten (78) was verontwaardigd toen ze geen allriskverzekering meer kreeg voor haar auto. ‘Het vermogen van de auto, in combinatie met uw leeftijd is te hoog’. Dat zegt haar verzekeraar Allianz Direct. André (71) en Marijke Timmermans (68) betalen 44 jaar lang netjes premie voor een ongevallenverzekering. Verzekeraarsmakelaar AON stuurde hen laatst een brief. Daarin staat dat de verzekering vervalt als meneer Timmermans 75 jaar wordt. Hij vindt het schandalig dat hij zo wordt behandeld vanwege zijn leeftijd. Ook Alice van Gilst (70) merkt dat bedrijven haar discrimineren vanwege haar leeftijd. Van creditcardbedrijf ICS hoort ze dat ze na haar 75ste verjaardag geen doorlopend krediet meer mag hebben. Van Gilst: “Dus zodra je 75 wordt, ben je kennelijk handelingsonbekwaam en onbetrouwbaar.”

Komen er veel klachten hierover binnen bij MAX?

Ja regelmatig. De klachten variëren. Mensen die vanaf een bepaalde leeftijd bijvoorbeeld geen aankopen meer kunnen doen op afbetaling, tot premies van autoverzekeringen die vanaf een bepaalde leeftijd opeens hard stijgen. Mensen voelen zich af geserveerd puur op basis van hun leeftijd. Vaak zijn ze al tientallen jaren klant, hebben ze jarenlang netjes hun premie betaald en nooit iets geclaimd. Op hun 74e zijn ze nog welkom, maar wanneer zij 75 worden, moeten ze vertrekken. Het is ook vaak de toon waarop dit hen te kennen wordt gegeven. Als oudere klant wordt je gezien als een risico. En te veel gedoe.

Mag het wat die banken en verzekeraars doen?

Ja officieel wel. Het Verbond van Verzekeraars formuleert het zo: ‘Het staat verzekeraars en consumenten vrij zelf te bepalen met wie zij zaken doen: je bent niet verplicht een verzekering af te sluiten, en als verzekeraar niet verplicht een klant te accepteren’.

Maar niet alles wat mag, moet je ook willen doen. Selecteren op leeftijd doet afbreuk aan de solidariteit. En het is een erg berekenende manier van met je klanten omgaan. Bij trouwe klanten schuurt dat natuurlijk des te meer.

Overigens zijn er uitzonderingen. Een autobezitter is wettelijk verplicht een WAM-verzekering af te sluiten, maar de verzekeraar is niet verplicht om een aanvraag te accepteren. Gelukkig zijn er autoverzekeraars die geen leeftijdsonderscheid maken. En voor de basisverzekering in de zorg geldt dat verzekeraars elke aanvraag moeten accepteren.

Vinden banken en verzekeraars zelf ook dat er sprake is van leeftijdsdiscriminatie?

Nee, in reacties krijgen we zelfs te horen dat ze geen leeftijdsonderscheid toepassen. Om vervolgens uit te leggen waarom ze 75-plussers beperkingen opleggen, of zelfs helemaal niet als klant willen hebben. Daarbij verwijzen ze vaak naar data en statistieken die hun keuzes legitimeren. Zo zegt een woordvoerder van verzekeraar Allianz Direct dat het vermogen van een auto inderdaad gekoppeld is aan de leeftijd van de bestuurder, om daaraan toe te voegen: ‘We zien bij jongere en oudere bestuurders een gemiddeld hoger aantal schades terug in de data. Om wel zoveel mogelijk klanten een verzekering aan te kunnen bieden hebben we onderzocht of we deze segmenten kunnen specificeren. Voor zowel jongere als oudere bestuurders geldt dat naarmate het vermogen van het voertuig toeneemt, ook de schadelast toeneemt. Daarom verschilt de exacte grens aan het vermogen van de auto per leeftijd.’

Data over kans op schade mogen wij niet inzien

Wanneer wij hiernaar vragen, krijgen wij deze ‘vanwege concurrentiegevoeligheid’ bij Allianz Direct bijvoorbeeld niet te zien. Het Verbond van Verzekeraars zegt juist veel waarde te hechten aan deze data. ‘Data verzamelen vormt de basis van het werk van verzekeraars om risico’s in te schatten en premies vast te stellen’, aldus een woordvoerder. ‘Leeftijd, gezien de schadekans, is een factor die meespeelt in het bepalen van de premie. Wij vinden het van groot belang dat de klant verzekeraars kan aanspreken op de wijze waarop zij data gedreven toepassingen inzetten. Daarom heeft het Verbond vorig jaar een ethisch kader geïntroduceerd.’

Leeftijdsdiscriminatie is toegestaan

Wat je kunt doen wanneer je je als klant gediscrimineerd voelt? Overstappen naar een andere bank of verzekeraar. Verder zijn de mogelijkheden beperkt. Het College voor de Rechten van de Mens heeft voor dit jaar een tiental soortgelijke meldingen binnengekregen, maar het College is wettelijk niet bevoegd om over deze klachten te oordelen. ‘De huidige wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid verbiedt namelijk alleen discriminatie op grond van leeftijd als het gaat om werk’, aldus een woordvoerder. ‘Dus van de werving & selectie tot beëindiging van een contract bijvoorbeeld. Dit betekent dat in deze wet discriminatie op grond van leeftijd tegen individuen als consument niet is verboden.’

Seniorenorganisatie wil dat wet verandert

Wel kunt u zich vanaf vandaag met uw klacht melden bij seniorenorganisatie KBO-PCOB. Zij hebben een speciaal meldpunt geopend: ‘Te grijs voor rood’. Zij vinden het allereerst belangrijk uw verhalen te horen. Afhankelijk van wat er binnenkomt, gaan zij steun zoeken in politiek Den Haag bijvoorbeeld of kijken dat de huidige wetgeving verruimd kan worden zodat het College voor de rechten van de Mens ook een politiek mandaat krijg om de financiële leeftijdsdiscriminatie te behandelen. Het meldpunt is bereikbaar via de site van KBO-PCOB of telefonisch via nummer 030-340 06 90, op maandag tot en met donderdag van 10.00-13.00 uur.