750 euro boete voor kapot eitje in de dakgoot, mag dat?

Van geen kwaad bewust

Robbert is zich van geen kwaad bewust als hij de verstopte dakgoot opruimt van zijn buurman Thijs, twee huizen verderop. De oude man (83) kan door een beroerte niet goed lopen, laat staan de ladder op. De jonge buurman direct naast het huis met de verstopte dakgoot wilde het wel doen, maar heeft hoogtevrees. Dus klaart Robbert het klusje, voordat er bij een hoosbui lekkage ontstaat.

‘Heterdaadje’

Dan stopt er een auto van een toezichthouder van de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht. Robbert vertelt dat hij pas tijdens het schoonmaken ontdekt dat er een kauwennest zit, onder de dakpannen. Een eitje rolt eronder vandaan en breekt. ‘Een heterdaadje’, stelt de toezichthouder. ‘Dat wordt een boete.’

Robbert en zijn vrouw zijn overdonderd. ‘De toezichthouder stelde zich zich niet eens voor, liep zo maar de tuin in, de ladder op.’ De RUD-man kondigt aan dat een collega de kwestie zal afwikkelen. Anderhalve week later staat die collega op de stoep. Deze heeft wel opsporingsbevoegdheid en mag dus ‘strafbeschikkingen’ uitdelen.

Overtreding Natuurwet: €750

Kort daarna valt de bekeuring van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) op de mat: 759 euro. Inclusief 9 euro administratiekosten. Aanklacht en oordeel: overtreding van artikel 3.1 lid 2 van de Natuurwet. Die verbiedt het opzettelijk vernielen en weghalen van eieren en nesten. Een strafbaar feit, zeker in het broedseizoen.

Strafblad

Hoezo opzet, vraagt Robbert bij het lezen van de bekeuring. Die kan hem ook nog een strafblad opleveren, staat er. ‘Van de zotte. Ik wist niet van deze wet. En ook niet dat er eitjes lagen. Ik help een oude buurman. Had ik de boel dan maar moeten laten overstromen bij een bui? Die eerste man van de RUD hield niet eens anderhalve meter afstand. Dat moet, wegens corona. En zo iemand moet toezien op regels?’

Bezwaar

Robbert dient bezwaar in. ‘Deze bekeuring is buiten alle proporties. Als ik per ongeluk te hard rijd, krijg ik ook een boete. Maar die is wel veel lager dan wat me nu overkomt.’ Was een waarschuwing niet voldoende geweest, vraagt Robbert zich af. Of anders een bescheidener boete?

‘Voorwaardelijke opzet’

Onder ‘opzet’ valt ook ‘voorwaardelijke opzet’, legt Michael Lavooy uit. Hij is de bijzonder opsporingsbeambtenaar (boa) van de RUD die Robbert als tweede bezocht.’ Ja, er was zeker de mogelijkheid om het bij een waarschuwing te laten. Maar in het broedseizoen de ladder opgaan naar een plek waarvan je kunt weten dat er vogels kunnen zitten? Dan neem je het risico dat je een nest of eieren beschadigt. En dan treden wij op.’

‘Absoluut zuur’

De provincie Utrecht is het bevoegd gezag als het gaan om de Natuurwet. Ze schaart zich achter de boete van de RUD. ‘Het is absoluut zuur voor deze meneer’, zegt een woordvoerster. ‘Maar de boa heeft gehandeld zoals hij mag handelen. Als meneer het daar niet mee eens is, kan hij de zaak ook voorleggen aan de rechter.’

Ouderenbond: waarschuwing was voldoende geweest

Manon Vanderkaa van ouderenbond KBO-PCOB steunt de bekeurde Robbert. ‘Dit is een voorbeeld van waar een wet niet voor bedoeld is. En dat is: de natuur beschermen. Buitenproportioneel, inderdaad.’ Het past volgens haar ook in het beklag van veel burgers dat boa’s boetes uitschrijven die nergens op slaan, zeker als het gaat om naleving van corona-regels. Extra wrang: hier schiet iemand een oudere buurman te hulp. ‘Vanderkaa: Een waarschuwing was dan toch voldoende geweest?’

Leergeld

Arjen Postma, als boswachter bekend van tv, vindt dat de bekeurde Robbert zeker pech heeft gehad. Toch steunt hij de bekeuring. ‘De Natuurwet is nou eenmaal retestreng. Er wordt nooit op gehandhaafd. Maar er worden wel heel veel nesten en eieren vernield. Daar is weinig aandacht voor. Onwetendheid over een wet is nooit een argument om in de fout te kunnen gaan. Als dit leidt tot bewustwording, dan is dat het goede aan deze zaak. Leergeld, ja.’

Krijg ik een boete als ik in de auto geen 1.5 meter afstand bewaar? – Update