Wat levert het nieuwe pensioenstelsel ons op?
Er komt een nieuw pensioenstelsel. Dat is bijna zeker. Over de exacte invulling wordt nog volop gesteggeld in de Tweede Kamer. Tientallen uren hebben de pensioendeskundigen van de Kamer al met elkaar vergaderd. In november komt het stelsel aan de orde in de grote zaal van het parlement.
Wet Toekomst Pensioenen
Uiteindelijk moet het uitmonden in de Wet Toekomst Pensioenen. Minister Schouten van Armoede, Participatie en Pensioenen heeft de taak het complexe stelsel door de politieke arena te loodsen. Op 1 juli 2023 moet het in de Staatscourant staan, en 1 januari 2027 behoort het in werking te treden.
Toch belangrijk
De meeste mensen weten bitter weinig van hun pensioen af. U heeft er zelf ook bijna geen grip op, waarom zou u zich dan verdiepen in een zaak waar u toch niets aan kunt doen. Het is als het weer: een regenachtige dag kunt u ook niet naar believen veranderen in een zonnige dag. Toch is het belangrijk dat u wel iets afweet van uw pensioen. “Heb ik na mijn pensionering voldoende inkomsten om de hypotheek te betalen? Kan ik nog leuke reisjes maken? Of kan ik mijn (klein)kinderen financieel blijven steunen?” Als u het van tevoren weet kunt u erop inspelen.
Waar is het huidige pensioen op gebaseerd?
Het huidige pensioen is gebaseerd op 2 pijlers:
- Het basisinkomen is de Algemene Ouderdomswet (de AOW)
- Het pensioen dat werknemers verplicht opbouwen via hun werkgever
- Sommigen (de meesten niet) hebben nog een derde pijler: een individueel opgebouwd extra potje.
Elk pensioenfonds drijft op de premies van de deelnemers (het uitgestelde loon) plus en – dat is heel belangrijk – op de resultaten van de door hun gedane beleggingen. Zeker 80 procent van deze beleggingen wordt gedaan in het buitenland. Die resultaten zijn de afgelopen jaren succesvol geweest. Maar ondanks enorme winsten hebben de meeste gepensioneerden daar niets van gemerkt. Al jaren zijn de meeste pensioenen niet verhoogd. Dat komt door een ingewikkelde rekenmethode waarin de hoogte van de rente centraal staat. Aangezien deze de laatste jaren minimaal is, is verhoging voor velen uitgebleven.
Waarom moet er een nieuw pensioenstelsel komen?
Het huidige stelsel is echter verouderd. Het sluit niet meer aan bij de arbeidsmarkt. Werkgevers blijven niet meer hun leven lang bij 1 of 2 werkgevers. Het stelsel is ook niet transparant. 1 keer per jaar krijgt iedere werkende en gepensioneerde een overzicht van zijn of haar pensioen. De meesten worden er niet wijs van en gooien het overzicht bij het oud papier. Verhoging van ieders uitgesteld loon is door de ingewikkelde rekenmethode de laatste jaren ook nauwelijks het geval geweest. Terwijl dat voor iedereen toch het belangrijkste is. U wilt toch op een leuke manier rondkomen en niet op een houtje bijten.
Worden we er inderdaad beter van?
Niemand kan in de toekomst kijken. Maar allerlei instanties hebben hun pensioenspecialisten erop losgelaten. Al deze deskundigen komen aan de hand van analyses tot de slotsom dat de kansen op betere financiële uitkomsten in het nieuwe stelsel groter zijn dan in het huidige. De rekenmeesters van de pensioenfondsen (Nederland telt 180 fondsen), van de Nederlandsche Bank, van het Centraal Planbureau en van het onderzoeksinstituut Netspar zijn optimistisch.
Door de pensioenen te koppelen aan de resultaten van beleggingen kunnen deze sneller verhoogd worden. De kritiek is daarentegen dat we te afhankelijk worden van de internationale financiële wereld. “Ja maar, dat zijn we al heel lang,” zeggen dan weer de voorstanders van het nieuwe stelsel. Door deze koppeling kunnen de pensioenen echter ook verlaagd worden. Om een eventuele enorme keldering van de inkomsten te voorkomen, zetten de fondsen een zak geld opzij: de solidariteitsreserve. Waarde: 150 miljard euro.
Wat gaat er vooral veranderen aan pensioenen?
Zoals hierboven al staat kunnen de pensioenen sneller aangepast worden. Dat zal niet elke maand, maar elk jaar gebeuren. En de pensioenen worden transparanter. U weet wat er in uw eigen “pot” zit. Hoe uw opgebouwd pensioen in uw “eigen pot” komt, is wel behoorlijk ingewikkeld. In de kassen van alle fondsen zitten in totaal 1.500 miljard euro. Een enorm bedrag wat moet worden verdeeld over alle individuele potten van de werkenden en gepensioneerden. Dat zijn 15 tot 20 miljoen potjes. Maar het is nog onduidelijk hoe men dit gaat doen. Daarover moet de politiek beslissen. Daarnaast veranderen ook voor het nabestaandenpensioen en het wezenpensioen de regels.
De politiek beslist
De coalitiepartijen zijn voor een snelle invoering. De PvdA en Groen Links zijn ook voor, maar willen extra maatregelen. Zo eisen zij van minister Schouten dat mensen die nu geen pensioen opbouwen (denk aan zzp’ers), er ook veel meer bij betrokken worden. De PVV is tegen en de SP spreekt zelfs van een “gokpensioen” omdat de hoogte wordt gekoppeld aan de beleggingsresultaten. Als de wet door de Tweede Kamer is, gaat hij naar de senaat. Dat zal dan pas begin volgend jaar zijn. Senator Martin van Rooijen van 50Plus liet al weten dwars voor de wet te gaan liggen. En hij is niet de enige die minder positief is. De grootste en meest onderlegde criticaster van het nieuwe stelsel in de Tweede Kamer is Pieter Omtzigt.
Pieter Omtzigt
Omtzigt heeft zich al maanden ingegraven in de wereld van het nieuwe pensioenstelsel. Waar hij keer op keer op hamert, is de overgang van het ene naar het andere stelsel. Want hoe verdeel je op een eerlijke manier het enorme kapitaal van 1.500 miljard over alle individuele potjes. Hij en andere deskundigen zijn niet bang dat dat geld zomaar “verdwijnt”. Dat zal niet gebeuren. Maar de manier van verdelen is nog steeds niet duidelijk.
Een ander aspect waar hij zich behoorlijk veel zorgen over maakt, is de afhankelijkheid van beleggingen. Als de resultaten die op de beurs worden behaald goed zijn gaat het pensioen omhoog. De voorstanders van het nieuwe stelsel wijzen daar telkens op. Als het echter tegenzit… In alle tot nu toe gehanteerde modelberekeningen en analyses is men uitgegaan van een inflatie van 2 à 4 procent. Maar momenteel is de inflatie meer dan 14 procent. Wat zullen de gevolgen in de toekomst zijn als er weer een torenhoge inflatie is?
Heeft u als individu inspraak?
Tot slot heeft u als individu geen inspraak. Als deelnemer aan een pensioenfonds “gaat u mee”. U heeft dus geen zeggenschap. In het in 2019 ondertekende pensioenakkoord staat duidelijk dat bezwaar maken niet mogelijk is. Wel is dat mogelijk via de civiele rechtspraak. Bent u het niet eens met de besluiten van uw eigen pensioenfonds, dan staat de weg open naar de rechterlijke macht. De Raad voor de Rechtspraak heeft minister Schouten al laten weten bang te zijn voor een enorme toename van de werkdruk. Om die te verlichten heeft de regering alvast een extra zakje met 10 miljoen euro gereserveerd. Maar als er maar een bepaald aantal rechters zijn, dan lost geld de problemen ook niet op. De komende maanden is de politiek aan zet.
(Foto: MAX)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
We worden bestolen.
Binnenkort behandelt de 2e kamer de nieuwe pensioenwet. Voor de minister, werkgevers en vakbonden is het een gelopen race, hoewel talloze echte pensioendeskundigen zacht gezegd veel vraagtekens bij de nieuwe wet stellen.
Allereerst: wat lost die eigenlijk op? Er zou misschien eerder indexatie mogelijk zijn. Dat is echter maar zeer de vraag. In het huidige stelsel zou ook best indexatie mogelijk zijn als de minister maar niet zo ijzerenheinig vast zou houden aan een achterhaalde wet.
Mevr. Bos, directeur van de DNB, probeerde onlangs in de VK daar ook omheen te praten. Haar verhaal had een hoog: Oma legt het nog één keer uit’ gehalte. Misschien goed voor 1e jaars economiestudenten. Een bedenkelijk niveau. Hoe komt zo’n vrouw op zo’n post? Haar argumentatie voor een nieuw stelsel komt erop neer: “Niets beloven dan kun je je nooit een buil vallen’. En dat is nou net wat een as. gepensioneerde niet wil. Die wil weten waar hij aan toe is met zijn pensioen.
Een ander argument dat gebruikt wordt is dat in het huidige stelsel jongeren voor ouderen zouden betalen. Dit is pure stemmingmakerij en is volstrekt onjuist. In feite is het momenteel in ieder geval precies andersom. Hier wordt vaak de problematiek van de doorsneepremie bij gehaald, waar nog nooit iemand van wakker heeft gelegen. En dat kan met een aanpassing van de waardeoverdracht’ ook in de huidige wet prima worden geregeld.
Een derde en voor de werkgevers belangrijk punt is de pensioengarantie. Nu wordt een nominale garantie gegeven. Dit betekent dat als er niet genoeg in kas zit om de gegarandeerde pensioenen uit te betalen, de werkgevers moeten bijspijkeren.
Het pensioenstelsel wordt als heel ingewikkeld beschouwd, maar is in wezen heel eenvoudig: iemand spaart gedurende zijn werkzame leven een deel van zijn loon en gebruikt dit na zijn pensioen om van te leven. Het ‘piece de resistance’ van alles is de zogenaamde ‘risicovrije rente’ waar pensioenfondsen mee moeten rekenen om vast te stellen hoeveel ze in kas moeten hebben om aan alle verplichtingen te kunnen voldoen.
De huidige pensioenwet van 2006 was een wijziging van de spelregels tijdens het spel. Toen is de fout gemaakt geen ondergrens aan de risicovrije rente te geven. Dat die niet gewijzigd kan worden is natuurlijk flauwekul. De pensioenpremie moet namelijk volgens de wet met dezelfde risicovrije rente worden berekend. Toen in 2015 duidelijk werd dat dat een premie van meer dan de helft van het inkomen zou betekenen werden de vakbonden zenuwachtig en voorzagen een opstand. De minister werd ook zenuwachtig, want de premie is belastingvrij. Kun je nagaan wat dat betekent voor de schatkist en voor de overheid als werkgever. Toen werd de pensioenfondsen toegestaan geen kostendekkende premie meer te heffen. Alleen het ABP heeft daardoor sindsdien al 25 miljard minder aan premie binnen gekregen is mij verteld. Die te lage premie heeft wel effect op de dekkingsgraad. Die gaat omlaag. De kans op indexatie neemt daardoor verder af. De huidige gepensioneerden hebben daar direct last van. Over verschuiving gesproken!
Zelfs de Europese Commissie vind de rente die de DNB de pensioenfondsen laat hanteren (te) laag. De Europese rente ligt een stuk hoger. Die wordt gehanteerd door de Nederlandse Pensioen verzekeraars. (Toegestaan door de DNB, omdat daar geen ‘garantie’ aan zou zitten!) Die hebben de laatste jaren daarom de pensioenen wel kunnen indexeren.
Blijft de vraag waarom dan toch vasthouden aan een ingewikkelde nieuwe wet die veel geld kost en weinig en dan nog vooral onzekerheden oplevert. Het gaat om belangen en onkunde. Zoals helaas vaak in de politiek.
De overheid en De Nederlandse Bank weten natuurlijk ook wel dat er geen nieuw Pensioenstelsel nodig is en dat met eenvoudige aanpassingen de huidige pensioenwet up to date kan worden gemaakt. Waarom houden ze dan zo halsstarrig vast aan de invoering van een nieuw stelsel, ondanks dat het merendeel van de echte pensioendeskundigen dat afraadt?
Sommigen noemen het een ’tunnelvisie’. Nee, het lijkt erger.
Het ‘chagrijn over het effect van de rekenrente’ (minister Koolmees in de Volkskrant) wordt als argument gebruikt. De minister en mevrouw Bos van de DNB doen alsof die rente in marmer gebeiteld is. Dat is natuurlijk flauwekul. Kan gemakkelijk bij AMVB gewijzigd worden, net als de rente voor de pensioenpremie.
Wat zouden andere redenen kunnen zijn? Kijk daarvoor eens naar wie er belang bij hebben:
Bijvoorbeeld de werkgevers. Zij willen af van de verplichting premies te moeten bijstorten als de premies onverhoopt onvoldoende zouden opbrengen. De praktijk is overigens dat ze dat toch al niet deden, want anders zou er nooit iets gekort hoeven te worden.
Andere belanghebbers zijn de Verzekeringsmaatschappijen. In het nieuwe stelsel spaart de werknemer een eigen kapitaal bij elkaar. Als hij met pensioen gaat moet hij daar een pensioen van kopen. Dat kan via het pensioenfonds, maar ook bij een verzekeraar. Die zijn natuurlijk geïnteresseerd in dit geld. Of het kapitaal op de pensioenleeftijd überhaupt genoeg is om een fatsoenlijk pensioen van te kopen is maar de vraag. Immers sterk afhankelijk van de (rente) situatie van dat moment. Een van de grote onzekerheden in het nieuwe stelsel.
Een derde probleem is dat de meeste ‘volksvertegenwoordigers’ niks snappen van de problematiek, vooral omdat die voortdurend als enorm ingewikkeld wordt voorgeschoteld. Alleen de toelichting op de wet is al 200 pagina’s. En er is de lobby van Verzekeraars, waar de eenvoudige Kamerleden niet tegen zijn opgewassen. Bovendien zijn de meeste 2e Kamerleden nog minstens 25 jaar van hun pensioen af en daarmee zacht gezegd minder geïnteresseerd. Ze zijn meer bezig met zichzelf of de partij te ‘profileren’ en elkaar vliegen af te vangen, dan zich te verdiepen in zo’n ingewikkelde materie.
De vakbonden kijken meer naar een klein segment van hun werkzame leden, dan naar de ‘bulk’ van gepensioneerden. Dat is immers niet hun doelgroep.
Dan loopt zich nog een horde consultants warm, die graag bereid zijn tegen een ‘redelijke vergoeding’ de overgang naar het nieuwe systeem te ‘begeleiden’. Voorlopig zijn de kosten daarvan op één miljard euro geschat. Geld dat dus niet aan de pensioenen kan worden besteed.
En misschien telt ook nog mee dat er heel veel geld beschikbaar is: zo’n 1500 miljard. Het zou niet de eerste keer zijn dat overheid en werkgevers daar met een begerig oog naar kijken.
En waar zijn de echte belanghebbenden: De werkenden en de gepensioneerden? Nergens.
Werkenden zijn in de vakbonden slecht vertegenwoordigd en de gepensioneerden worden stelselmatig buiten alle beslissingskanalen gehouden, terwijl het ook om hun geld gaat.
Het ziet er somber voor hen uit.
Joop Agterbosch, gepensioneerd HR manager, lang betrokken bij de pensioenproblematiek bij Philips.
oktober 2022
ER gaat natuurlijk heel veel geld verloren aan transitie kosten.
Die zullen de pensioenfondsen (dus ook mijn pensioen) moeten ophoesten.
Laat dit geld maar verdelen over de gepensioneerden, als compensatie van het JAREN
niet indexeren.
Ik ben absoluut tegen er komt niets goeds meer uit de politiek.
Alleen maar de ‘oren laten hangen’ naar machthebbers die niets anders doen dan verkwisten en niets kunnen.
Alles wat overheid heet is een puinhoop.
Jagt 30 oktober 2022 om 11:33 verwoordt het goed en volledig.
Hier mijn ongenoegen…..
Schreef al eerder bij stand.nl
Uit een uitzending van zwarte zwanen;
Hij was recent nog op TV. Klaas Knot, de president van de Nederlandse Bank.
Mijn god wat een autist. Sorry ik heb niets tegen autisten zijn eigenlijk de
normaalste mensen. Klaas Knot echter niet. Staat met droge ogen te verklaren dat
hij zich toch zo’n zorgen maakt of ons pensioen nog wel haalbaar is.
In de toekomst. Economen, bankiers….. Ra Ra waar gaan onze centjes heen.
Ik denk dat mijn pensioenfonds het altijd (redelijk) op orde heeft gehad. Het ABP.
Tot Koolmees er iets van vond.
Nee.
We hebben de politiek weer nodig om de boel te verzieken. Koolmees.
Ons mooie pensioenstelsel op basis van zijn onderbuikgevoel “onze economie” de nek omdraaien. Mijn pensioen al 9 jaar niet geïndexeerd…. Bedank!
En wat zielig…. Carola Schouten denkt ook wel dat het goed gaat komen. Ook gezien bij zwarte zwanen… Tja….
Fijne dag gewenst
Alweer partijdige nep-deelnemers in pensioen discussie.
Eerder betrapten we al een D66 politica met Netspar roots die uitermate tevreden was over het WTP. En nu heeft Ton Verlind uitgevonden dat de 2 jongere werknemers die in de Omroep Max uitzending positief waren over het WTP ook belanghebbenden zijn:
Nikki en Vinay: het geheime wapen van pensioenfederatie en FNV?
Opmerkelijk in deze uitzending was het optreden van Nikki Trip en Vinay Gayadien, gepresenteerd als twee willekeurige jongeren die het nieuwe pensioenstelsel wel zien zitten. ‘Ik ben blij dat er ook positieve mensen zijn die wel geloven in dit nieuwe stelsel, zei Ger Jaarsma. Maar hij vergat er iets bij te zeggen: wie op linkedin kijkt, kan daar zien dat dit positieve geluid naar voren wordt geschoven door de Pensioenfederatie en de FNV, twee partijen die er hard aan hebben gewerkt om deze stelselwijziging voor elkaar te krijgen. Nikki Trip is verbonden aan JIIP, een netwerk voor jongeren in de pensioensector dat wordt gesteund door het ABP en de Pensioenfederatie en dus minder onafhankelijk is dan het netwerk zichzelf ziet. En Vinay is bestuurslid van FNV Young&United. Daar is niets op tegen. Maar hun belangen in de pensioendiscussie hadden in de uitzending wel vermeld moeten worden en dat gebeurde niet, een fenomeen van belangenvermenging dat in deze pensioendiscussie vaker voorkomt.
[…] Wat levert het nieuwe pensioenstelsel ons op? Bronnen: maxmeldpunt.nl en npostart.nl […]