Waarom kunnen arbeidsongeschikten niet met prepensioen?

Ik ben ziek dus kan niet met prepensioen

Kim Boon heeft uitgezaaide borstkanker. Ze leeft van een arbeidsongeschiktheidsuitkering en die is niet ruim. Over minder dan twee jaar gaat ze met pensioen, wat een vooruitgang in haar inkomen zou betekenen. Als mevrouw Boon aan haar pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) vraagt of ze haar pensioen naar voren kan schuiven, is het antwoord: nee. Reden: wie ziek is, kan het pensioen niet naar voren halen.
MAX Ombudsman Rogier de Haan zoekt hierover contact met PFZW.

Wat was het exacte verzoek van mevrouw Boon?

Heel simpel: mevrouw Boon wil haar arbeidsongeschiktheidsuitkering stopzetten, en in plaats daarvan haar pensioen bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn nu alvast laten ingaan. Het vroegpensioen blijkt namelijk ruim 400 euro per maand hoger te zijn dan de uitkering die ze nu van het UWV ontvangt. Netto! Dit heeft ze laten voorrekenen door het pensioenfonds. Dat extra inkomen zou voor haar een wereld van verschil maken. Waardoor ze, ondanks haar ernstige ziekte, toch nog een beetje van haar pensioen kan genieten.

Wat mevrouw Boon wil, is overigens heel normaal: Bij vrijwel alle pensioenfondsen kan je je pensioen al eerder opnemen. En daar wordt gretig gebruik van gemaakt. Ook mevrouw Boon heeft al verschillende (gezonde) oud-collega’s met vroegpensioen zien gaan. Zonder probleem.

Maar pensioenfonds PFZW weigert het vroegpensioen van mevrouw Boon. Waarom?

Het pensioenfonds wijst naar het pensioenreglement. Daar staat in dat je je pensioen niet naar voren mag halen als je arbeidsongeschikt bent. Mevrouw Boon moet daarom eerst een gezondheidsverklaring van het UWV hebben. Hier kan zij vanzelfsprekend niet aan voldoen.

Wat is de achterliggende gedachte van het verbod op vroegpensioen bij arbeidsongeschiktheid?

Voor de duidelijkheid: het gaat hier niet om een wettelijk verbod. Deze regel is bedacht door het pensioenfonds zelf. Of beter gezegd: door de werkgeversorganisaties en vakbonden die de pensioenafspraken met elkaar hebben gemaakt.

De gedachte achter deze regel is dat zowel de arbeidsongeschiktheidsuitkering van het UWV als het vroegpensioen van PFZW salaris vervangende uitkeringen zijn. Eén van deze uitkeringen is genoeg, is de redenering. Daar hoeft dan niet ook nog eens geld bij vanuit de pensioenpot van PFZW. Want in feite zouden alle pensioendeelnemers van het fonds dan moeten meebetalen aan het vroegpensioen van mevrouw Boon, terwijl ze al een andere uitkering heeft. PFZW vindt dat niet in het belang van het collectief. En daarom hebben deelnemers met een arbeidsongeschiktheidsuitkering geen recht op een vroegpensioen. Het maakt geen verschil of mevrouw Boon haar arbeidsongeschiktheidsuitkering zou stopzetten.

Maar mevrouw Boon betaalt het vervroegen van haar pensioen in feite toch zelf?

Ja! Dat maakt deze regeling ook zo bizar. Want voor iedereen die met vroegpensioen gaat, geldt: je betaalt het zelf. Hoe eerder je je pensioen laat ingaan, hoe lager het maandbedrag wordt. En hoe lager het eventuele nabestaandenpensioen wordt. Het komt als het ware allemaal uit dezelfde pot. Mij lijkt het daarom niet zo gek om de keuze veel meer bij de deelnemer zelf te leggen. Uiteraard moet deze wel goed geïnformeerd worden over de consequenties van eerder met pensioen gaan voor de hoogte van het latere pensioen.

Is PFZW het enige fonds met dit verbod op vroegpensioen voor arbeidsongeschikten?

Nee. We zien dat veel pensioenfondsen (maar niet allemaal) een vergelijkbare regeling hebben.

Mevrouw krijgt eind vorig jaar middels een brief te horen dat haar verzoek is afgewezen. Maar jij hebt nieuws?

Ja! Het pensioenfonds heeft het vroegpensioen alsnog toegekend. Redenen om van de eigen regels af te wijken zijn de waarschijnlijk beperkte levensverwachting van mevrouw Boon, het feit dat ze zeer lang in de zorg heeft gewerkt, en haar grote inkomensachteruitgang als gevolg van haar ziekte. Ook geeft PFZW aan beter in de gaten te houden of zich meer van dit soort schrijnende situaties voordoen, waar ook een uitzondering voor moet worden gemaakt.