Vakbondsleden mogen stemmen over het pensioenakkoord
Het principe-akkoord over de pensioenen mag dan de goedkeuring van het kabinet, werkgevers en de vakbondsbestuurders hebben, definitief is het nog niet. Want voor er echt een akkoord is mogen er eerst nog ongeveer 1,5 miljoen vakbondsleden zeggen wat zij er van vinden. Maar wie zijn deze vertegenwoordigers en waarom mogen zij hierover stemmen?
Dat de de leden van de bonden invloed hebben op een akkoord als deze heeft volgens consultant en pensioenrechtadvocaat Cornelien Donner-Broersma te maken met het zogeheten poldermodel. Iedereen beslist mee en dat creëert draagvlak. Het is niet wettelijk verplicht dat de bonden instemmen. “Maar in de praktijk zal er niet snel een akkoord worden gesloten zonder de bonden”, aldus Donner-Boersma. Dat heeft bij dit akkoord alles te maken met de nieuwe regeling waarin niet iedereen meer hetzelfde inlegt en opbouwt. De risico’s worden gedeeld. Stel dat werkgevers of werknemersorganisaties zoals de vakbonden niet achter het akkoord staan, dan is er geen draagvlak voor een regeling en gaat waarschijnlijk niemand er gebruik van maken. Om die reden is het dus wel wenselijk dat de vakbondsleden akkoord gaan.
Invloed vakbonden
Soms reikt de invloed van de vakbonden verder dan hun leden. Want wanneer een werknemersorganisatie zoals een vakbond, of een ondernemingsraad, een akkoord sluit met een werkgeversorganisatie, dan kan dat akkoord in de gehele sector gaan gelden. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan het akkoord ‘algemeen verbindend verklaren’. Dat betekent dat alle werkgevers en werknemers binnen die bedrijfstak zich dan aan hetgeen moeten houden wat is afgesproken, of ze nou lid zijn van de werkgevers- of werknemersorganisaties die daar over onderhandeld hebben of niet.
Niet iedereen vertegenwoordigd
1 op de 5 werknemers tussen de 15 en 75 jaar is aangesloten bij een bond. Toch blijkt uit cijfers van het CBS dat zij geen goede afspiegeling vormen van de samenleving, wat eigenlijk wel zo zou moeten zijn. Zo zijn er meer mannen dan vrouwen aangesloten en is meer dan de helft van de leden tussen de 45 en 65 jaar. Gemiddeld werken ze 12 uur en zijn hoog opgeleid. Daarnaast zijn ook de regionale verschillen groot. In Drenthe, Flevoland, Friesland, Groningen en Zeeland is een groter deel van de bevolking lid dan in de andere provincies.
Door deze verschillen leiden ook tot een verschil in belangenbehartiging. Zo is het bevriezen van de pensioenen voor jongeren niet gunstig, maar daar staat niemand voor op. Wel heeft de Sociaal Economische Raad (SER) onafhankelijke kroonleden, deskundigen die het algemeen belang behartigen. Dit is al een hele oude regeling die nog altijd gehanteerd wordt.
Stemming
De vakbondsleden mogen de komend week stemmen. Voor CNV-leden, ongeveer 335.000 vertegenwoordigers, worden 4 gesprekken in het land georganiseerd en kunnen vervolgens stemmen via de website. De ruim een miljoen FNV-leden kunnen van woensdag 12 tot en met zaterdag 15 juni stemmen. De stemming is een raadpleging. Uiteindelijk zal het ledenparlement van de bond definitief namens FNV een besluit nemen over het akkoord. In dat parlement zitten ruim honderd gekozen vertegenwoordigers.