Torenhoge belastingaanslag door valsspelende overheid

Extra hypotheek en een betalingsregeling

In het geval van mevrouw Van den Heuvel gaat het om ruim 29.000 euro. Mevrouw Kleijwegt moet ruim een ton euro betalen. Om dit bedrag te kunnen voldoen, heeft zij een extra hypotheek afgesloten. Mevrouw Van den Heuvel probeert momenteel een betalingsregeling te treffen met de Belastingdienst.

Hadden beide dames dit kunnen zien aankomen?

“Nee, niet toen zij in de jaren negentig hun geld in deze lijfrente stopten. Zij konden niet vermoeden dat die beslissing hen jaren later in de financiële afgrond zou storten. De Belastingdienst bevestigt dit. Het is zelfs precies omgekeerd. Ze mochten erop rekenen dat deze lijfrente hen de rest van hun leven financiële zekerheid zou geven. Dat was precies waarom zij voor deze saldolijfrente kozen.”

“Het is niet voor niets dat de verzekeraar hen deze lijfrente adviseerde. Ook de verzekeraar kon niet vermoeden dat dit uiteindelijk hun financiële ondergang zou betekenen.”

Wat is zo’n zuivere saldolijfrente nu precies?

“Het is een lijfrente waarvoor je in één keer alle premie betaalde. Maar de inleg daarvan kon je volgens de toen (vóór het jaar 2000) geldende regels niet aftrekken van de belasting. De uitkeringen die je uit die lijfrente krijgt, zijn in het begin onbelast. Maar dat verandert vanaf het moment dat je je volledige inleg terug hebt gekregen in de vorm van een periodieke uitkering. Dan moet je daar namelijk inkomstenbelasting over betalen. Voor mevrouw Van den Heuvel brak dat moment in 2007 aan. Al vanaf 2007 betaalt ze dus inkomstenbelasting over de ontvangen lijfrente-uitkeringen. Mevrouw Kleijwegt doet dit vanaf 2011.”

Is er ook een andere vorm?

“Er zijn ook zogenaamde hybride saldolijfrentes. Daarvan was de inleg wél aftrekbaar van de belasting, geheel of gedeeltelijk. Mensen met zo’n hybride lijfrente hoeven zich geen zorgen te maken, want voor hen gelden nog dezelfde fiscale regels als toen ze de lijfrente afsloten.”

“De verzekeraar kan aangeven om welke soort lijfrente het in het specifieke geval gaat: zuiver of hybride. In het geval van deze dames gaat het volgens opgaaf van de verzekeraar om een zuivere saldolijfrente.”

Mogen de spelregels zomaar veranderd worden?

De levenslange garantie van zo’n saldolijfrente was voor beiden juist reden het geld bijvoorbeeld niet op een spaarrekening te zetten…

“Het kabinet en de Tweede Kamer hebben deze wijziging bedacht en doorgevoerd. En wat het nog erger maakt: men wist toen al dat dit mensen in de financiële problemen zou brengen. Toch heeft de Tweede Kamer ingestemd met de wijziging van de spelregels. Dus wat deze dames nu overkomt, gebeurt niet per ongeluk. Ze moeten een veelvoud méér belasting betalen dan ze aan inkomsten krijgen. Mevrouw Van den Heuvel moet haar huur- en zorgtoeslag inleveren. Mevrouw Kleijwegt heeft op haar 74e een hypotheek moeten afsluiten om de belastingaanslag te kunnen betalen. De politiek heeft er met open ogen voor gekozen om beide dames en al die anderen op hun oude dag financieel te ruïneren.”

Wat is de gedachte achter die verandering?

“De politiek wilde af van deze saldolijfrente. Dat kwam omdat er ook mensen waren die er misbruik van maakten. De zwakke plek was namelijk dat je geen belasting hoefde te betalen, zolang de lijfrente niet uitkeerde. Hierdoor kon je op een sluwe manier bijvoorbeeld geld doorschuiven naar een volgende generatie. Zo was daar geen belasting over verschuldigd.”

Saldolijfrente voortaan als vermogen gezien

“Om dit tegen te gaan, besloot de overheid al in 2000 dat we zo’n saldolijfrente voortaan als vermogen moesten zien. Over de totale waarde van de lijfrente moest men voortaan ieder jaar vermogensbelasting betalen. Voor mensen die al zo’n saldolijfrente hadden, bleven voorlopig de oude regels gelden. Namelijk tot 2020. Maar als zo’n oude lijfrente in 2020 nog steeds liep, zou ook deze voortaan onder de vermogensbelasting vallen. In belastingtermen verhuist de lijfrente dan van box 1 naar box 3.”

“Maar vóór die verhuizing naar box 3 heft de Belastingdienst nog één keer inkomstenbelasting, over de resterende waarde van de lijfrente. Dat betekent eigenlijk dat er inkomstenbelasting moet worden betaald over álle nog te verwachten toekomstige uitkeringen. Beide dames moeten dus inkomstenbelasting betalen over uitkeringen die ze nog niet hebben ontvangen. En ook niet zullen ontvangen, als ze onverhoopt eerder dan verwacht overlijden.”

Gestraft voor “niet gepleegd misbruik”

“Let wel: beiden zijn niet één van die mensen die op een sluwe manier belasting wilden ontwijken. Zij lieten de uitkering meteen ingaan, als appeltje voor de dorst. En ze betalen al jarenlang inkomstenbelasting over de lijfrente-uitkering. Ze worden gestraft voor misbruik dat zij niet hebben gepleegd.”

Hoeveel van deze saldolijfrentes zijn er nog?

“In de tijd dat mevrouw deze lijfrente kocht, was dit een populair product. Daar moeten duizenden van zijn verkocht. Van degenen met zo’n oude saldolijfrente zijn er, naar schatting van het Verbond van Verzekeraars, nog altijd meer dan 1000 in leven.”

Hoe komt de Belastingdienst tot bedrag van 29.000 euro?

“In het geval van mevrouw Van den Heuvel bijvoorbeeld heeft de Belastingdienst de resterende waarde van de lijfrente volgens een vastgelegde rekenmethode vastgesteld op 69.000 euro. Dat bedrag wordt vervolgens opgeteld bij haar jaarlijkse AOW- en lijfrente-uitkering. Het totaal is bijna een ton. Daarover moet ze inkomstenbelasting betalen.”

“De Belastingdienst heeft de lijfrente van mevrouw Kleijwegt zelfs op 236.000 euro vastgesteld. Dat terwijl de verzekeraar diezelfde lijfrente voor 176.000 euro op de balans heeft staan. De strenge rekenregels van de Belastingdienst zorgen dus ook nog eens voor een veel hogere waardebepaling. Mevrouw Kleijwegt moet over dat bedrag van 236.000 euro in één keer 45% belasting betalen. Ze betaalt daardoor veel meer belasting dan ze aan inkomen ontvangt.”

Is er nog een oplossing mogelijk?

“Mevrouw Van den Heuvel, mevrouw Kleijwegt, al die anderen, hebben op dit moment een voorlopige belastingaanslag. Ik raad hen sowieso aan om bezwaar aan te tekenen zodra de belastingaanslag definitief wordt.”

“Maar als de politieke wil er is, kan er dus nog iets gedaan worden aan hun situatie: beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald. Hoe dan ook, zal de politiek met een oplossing moeten komen.”

“De afgelopen tijd hebben we daarom alle partijen benaderd die verantwoordelijk zijn voor deze veranderde fiscale regels. Stuk voor stuk geven ze tot nu toe aan ‘helaas te druk te zijn met andere zaken.’ Maar wij laten deze vrouwen niet los: we vinden dat er maatwerk moet komen. Natuurlijk, het is prima om misbruik van fiscale regels te bestrijden. Maar nu worden mensen gestraft voor misbruik dat ze niet hebben gepleegd. Wat ons betreft dus: wordt vervolgd!”

Vervelende belastingverrassing na nabetaling ABP