Pas op voor nepkortingen: zo herkent u ze

Typisch voorbeeld van een nepkorting

Vlak voor kerstmis 2022 als vele aanbiedingen al zijn ingegaan, zit Edwin van Houten, directeur consumenten van de ACM in het MAX-radioprogramma Villa VdB op NPO Radio 1. De hamvraag komt aan de orde: hoe herken je een typisch voorbeeld van een nepkorting?

“Een voorbeeld van een nepkorting is als een bedrijf 2 weken voor een kortingsactie een product in 1 keer verhoogt van 20 euro naar 50 euro. En dan nu zegt: ‘Van 50 euro naar 15 euro in de aanbieding,’ omschrijft Van Houten. “Dan lijkt het fantastische korting, maar 2 weken geleden was de prijs nog 20 euro. Dus dat is maar een heel kleine korting.”

Vergelijk met andere aanbieders

Zo’n bedrijf doet dus alsof het heel ruimhartig is. Intussen verleidt het de consument om zo’n product dan wel te kopen. De vraag is of u bij elke prachtige korting meteen maar achterdochtig moet zijn. Daar is Van Houten heel beslist over: “Als het te mooi is om waar te zijn, moet je je sowieso achter de oren krabben. Het is ook altijd verstandig om even verder te kijken naar andere aanbieders en andere sites hoe duur het product daar is. Van een beetje vergelijkend warenonderzoek is nog niemand slechter geworden.”

Gedragsvalkuil

Er is echter een valkuil. Bedrijven spelen op zo’n moment namelijk in op het gemoed van de consument. De ACM spreekt van een gedragsvalkuil. “We hebben allemaal bepaalde psychologische gedragsvalkuilen, waardoor we verleid worden om in actie te komen waar het helemaal niet zo aantrekkelijk is,” legt Van Houten uit. “Die korting is bijvoorbeeld zo’n valkuil. Dan denken we dat we deze fantastische deal niet willen laten lopen. En natuurlijk heeft het dan voordelen om die deal zo voordelig mogelijk voor te doen als bedrijf.”

Hoe komt ACM de bedrijven op het spoor?

Consumenten die de dupe worden van nepkortingen, trekken bij de ACM vaak aan de bel. Maar de toezichthouder kan ook zelf op onderzoek uit gaan. Dat gebeurt online of in de fysieke winkels. Dan kijken ze naar de gangbare prijzen in een bepaalde periode en vergelijken die met de nieuwe prijzen.

Wat kan de consument doen?

“Als we allemaal alert hierop zijn, schieten ondernemers hun doel voorbij,” formuleert Van Houten. “Als toezichthouder sta je altijd achteraf. En wij hebben ook nette juridische procedures, waardoor het vaak lang duurt. Maar als we allemaal als consumenten goed opletten, dan houdt dit soort praktijken snel op.”

Oneerlijke concurrentie

Hij benadrukt dat het ook fair is om te zeggen dat er een heleboel ondernemers zijn die dit wel goed doen. Zij houden zich namelijk wél netjes aan de regels en kunnen zelf ook het slachtoffer worden van dit soort nepkortingen door concurrenten. “Overigens kunnen die ondernemers zich ook tot ons melden, want dan is eigenlijk de concurrentie ten onrechte,” zegt Van Houten. Verlinken zou hij het niet willen noemen. “Maar als zij praktijken zien, die niet kloppen, dan kunnen ook zij dat bij ons melden. En dan kunnen wij kijken of er inderdaad sprake is van nepkortingen en oneerlijke concurrentie.”

De 30 dagen-regel

Vanaf 1 januari 2023 kijkt de ACM dus strenger. “Er is een Europese regel toegevoegd in alle landen van de EU. De laagste prijs (de referentieprijs) moet ook echt in de 30 dagen voorafgaand aan de korting gevoerd zijn.” verklaart hij. “Naar die prijs moet je verwijzen als je een korting in het leven roept. Die regel geldt nu Europees-breed, zeker voor webshops, die vaak grensoverschrijdend werken. Het is heel belangrijk dat we nu in heel Europa deze regel gaan hanteren. Dat is beter voor de consument, het is een duidelijkere regel en ook gemakkelijker voor ons als toezichthouder om naar te gaan kijken.”

Hoge boetes en dwangsommen bij nepkortingen

De ACM blijft vooral actief aan de achterkant. Toch verwacht de toezichthouder bij de meest in het oog springende en schokkende zaken te zullen optreden. Naarmate de markt zich aanpast, kunnen ze steeds vaker stappen zetten. “Door boetes en dwangsommen verbeteren bedrijven en soms hele sectoren zich,” constateert Van Houten. De maximale boete bij misleiding die de ACM oplegt kan soms wel oplopen tot 900.000 euro per overtreding. “Dus bezint, eer ge begint.”

Waar moet u op letten bij Black Friday-deals?

(Bron: Villa VdB, ACM. Foto: Shutterstock)