Deskundigen luiden de noodklok; meer financieel misbruik ligt op de loer
Tienduizenden ouderen worden jaarlijks het slachtoffer van financieel misbruik. Harde cijfers zijn er niet, maar de Gezondheidsmonitor schat dat 3 procent van de 3,1 miljoen ouderen hier het slachtoffer van wordt. Ze worden uitgebuit of compleet kaalgeplukt door een familielid, bekende of zorgverlener. Meerdere notarissen en erfrechtadvocaten die Meldpunt sprak, luiden de noodklok, nu door de verdere digitalisering meer ouderen hulp nodig hebben bij hun financiën. Financieel misbruik ligt op de loer.
Schade kan flink oplopen
Veel ouderen hebben hulp nodig; voor huishoudelijke taken, maar ook voor hun financiële administratie. Doordat veel geldzaken tegenwoordig via internet gaan, is het voor ouderen vaak nog lastiger geworden om hun eigen financiën bij te houden. Dit maakt ze afhankelijk van anderen en hierdoor kwetsbaar voor diefstal van hun vermogen. Plegers krijgen vaak toegang om alle geldzaken van het slachtoffer te mogen regelen. Dan hebben ze bijvoorbeeld toegang tot pinpassen en bankrekeningen, inclusief wachtwoorden en codes. Het slachtoffer heeft vaak bijna geen zicht meer op de eigen administratie. Vervolgens haalt de dader geld van de rekeningen, of doet op naam van het slachtoffer aankopen. De schade kan uiteenlopen van duizenden euro’s tot tonnen.
Dochter berooft eigen moeder
Zo nam een kijker contact op met onze redactie nadat ze had ontdekt dat haar zus forse bedragen van hun moeders rekening had overgemaakt naar haar eigen bankrekening. De schade loopt op tot tienduizenden euro’s. De vrouw licht haar moeder in en laat de bankafschriften zien. Moeder vertelt geen toestemming te hebben gegeven voor die betalingen en geeft aan dat ze door haar dochter kort gehouden werd, en niet veel geld aan zichzelf mocht spenderen. De pleger beweert dat ze er recht op had, vanwege alles wat ze voor haar moeder regelde. En daar wringt de schoen. Die dochter woont in het buitenland, belt veel met haar moeder en regelt dus de bankzaken. Haar zus, die mantelzorger is voor haar moeder, ontvangt niets. Als het misbruik aan het licht komt, verwatert het contact tussen moeder en dochter snel. Na het overlijden van haar moeder neemt onze kijker een jurist in de arm om te onderzoeken of er nog geld terug te halen valt. Het juridische gesteggel is nog altijd in volle gang.
Slachtoffers vaak eenzame en alleenstaande ouderen
Deze ernstige vorm van financieel misbruik is geen uitzondering. Relatief vaak zijn de slachtoffers eenzame en alleenstaande ouderen, vaak emotioneel en fysiek afhankelijk. Ze hebben hulp nodig bij administratie en geldzaken en zitten verlegen om zorg en aandacht.
Van deze benodigde zorg en aandacht maken plegers misbruik. In veel gevallen begint de uitbuiting klein. Een buurmeisje helpt haar oude buurvrouw met boodschappen doen, maar pint ook wat inkopen voor zichzelf. Als het niet ontdekt wordt, gaat het van kwaad tot erger. Ook kinderen die veel voor hun ouders doen, vinden dat ze daar best beloond voor mogen worden. Ze halen vast geld van de rekening en praten dat dan goed als ‘een voorschot op de erfenis’.
Inpalmen van slachtoffers
Plegers die ook nog eens een volmacht hebben, kunnen zelfs zo ver gaan dat woningen of ander onroerend goed worden verkocht en de opbrengst in diens zakken verdwijnt. In de ergste gevallen weten daders hun slachtoffers zo zeer in te palmen dat zij hun testament wijzigen, waarna de pleger er vandoor kan gaan met (een deel van) de erfenis.
Schaamte om er over te praten overheerst
Financieel misbruik blijft vaak achter de voordeur. Veel slachtoffers of andere familieleden durven er niet over te praten. Vaak door schaamte. Ze willen hun ‘vuile familiewas’ niet buiten hangen, terwijl dat anderen juist kan helpen om te kijken hoe zij het zelf geregeld hebben. Notaris Lucienne van der Geld vertelt in Meldpunt dat u door het opstellen van een levenstestament veel van deze ellende kunt voorkomen. Benoem in de akte de persoon die uw financiën mag regelen als u dat zelf niet meer kunt. Kies iemand die u voor de volle 100 procent vertrouwt. Maar voeg daar minstens 1 andere persoon aan toe die meekijkt. Die kan controleren of de uitgaven die gedaan worden gerechtigd zijn.
Ook na overlijden nog mogelijkheden om geld terug te halen
Helaas kan het ook gebeuren dat er pas na een overlijden duidelijk wordt dat er geld is verdwenen. Dan doen de nabestaanden er goed aan om een gespecialiseerde erfrecht advocaat in de arm te nemen. Tim Fluitman, gespecialiseerd erfrecht advocaat en voorzitter van de Vereniging Erfrecht Advocaten Nederland, vertelt dat er dan gekeken zal worden naar wat er op de bankrekeningen is gebeurd. Orde op zaken stellen, door de inkomsten en uitgaven te bekijken. Als daar verdachte transacties tussen zitten, zal de pleger moeten bewijzen dat de uitgaven wel gerechtigd waren. Als blijkt dat het geld onrechtmatig toegeëigend is, kan er aangifte gedaan worden. Ook kan er een civiele procedure gestart worden om het geld weer terug in de erfenis te krijgen.
Kijk zo lang mogelijk zelf mee met uw bankzaken
Om te voorkomen dat u zelf het slachtoffer wordt, is het ook belangrijk dat u zelf zo lang mogelijk mee blijft kijken in uw eigen financiën. Helpt iemand u met de financiën, zorg dan dat er een klein bedrag op uw betaalrekening staat. Zet uw overige geld op een spaarrekening waar anderen geen toegang toe hebben. Bent u toch afhankelijk van iemand anders voor bijvoorbeeld de boodschappen, geef dan niet zomaar toegang tot uw eigen bankrekening. U kunt bijvoorbeeld een boodschappenrekening openen, dat is een 2e bankrekening, waarop u slechts een klein bedrag heeft staan. Koppel deze rekening los van uw andere bankproducten. Blokkeer daarnaast de mogelijkheid om rood te staan. Zo blijft eventuele schade beperkt. Twijfelt u over de situatie? Neem dan direct contact op met uw bank, want zij kunnen u ook adviseren.
Belangrijk om financieel misbruik te signaleren
Het is belangrijk om de signalen van financieel misbruik te signaleren. Ouderen die worden kaalgeplukt, hebben vaak moeite om te voorzien in gewone levensbehoeften. Ze hebben een lege koelkast, amper toiletspullen en weinig of versleten kleding. De woning kan er onverzorgd uitzien. Ook kunnen ze niet goed verklaren dat er spullen weg zijn, een bankpas, of contanten. Geldgebrek wordt ook zichtbaar door een betaalachterstand voor energie of verzekeringen. Liggen er aanmaningen in de bus of wordt de telefoon, het gas of de elektriciteit afgesloten? Als iemand weigert om informatie te geven over financiële omstandigheden, vooral wanneer de vermoedelijke dader dit weigert, kan ook dit een signaal zijn.
Veilig financieel ouder worden
Daarom is het belangrijk dat u een sociaal vangnet heeft. Zorg dat u regelmatig contact met andere familieleden, vrienden, buren en kennissen hebt. Dat maakt u minder eenzaam en kwetsbaar. Op de website financieel veilig ouder worden vindt u nog meer informatie, ook over de ‘Lokale Allianties Veilig Financieel Ouder Worden’. Daarin werken professionals en instanties, zoals notarissen, banken, huisartsen, politie en zorginstellingen samen tegen uitbuiting van ouderen. Er zijn inmiddels allianties door het hele land.
Zoek hulp bij vermoedens van financieel misbruik
Heeft u toch een vermoeden van financieel misbruik bij uzelf of bij anderen, praat er dan met mensen over die u vertrouwt. Kent u niemand? Neem dan contact op met uw huisarts of een wijkagent. Zij kunnen u verder helpen. U kunt ook Veilig Thuis benaderen voor hulp. Dit kan ook anoniem. Op ikvermoedhuiselijkgeweld.nl kunt u terecht voor meer informatie en tips, ook om bij signalen van financieel misbruik het gesprek hierover aan te gaan met betrokkenen.
(Foto: MAX)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Hier een reactie op het programma financieel misbruik
Mijn optie is dat de schuld in deze de digitalisering van de bank
Zelf meegemaakt bij de abn amro. Mijn moeder kreeg het bericht dat haar pas van de spaar rekening komt te vervallen. Ze spaart automatisch van lopende naar spaarrekening. Bij de bank hevelde ze zelf van spaar naar lopende rekening over. Ik heb gebeld naar de bank dat ze dan niet meer bij haar spaargeld kon. Het advies was dat kan online als ze inlogd met de reader. Dit kan ze dus niet en weet niet hoe dat werkt en dit heb ik ook doorgegeven. Waarop het advies was dat ik dat zonder probleem voor haar kan doen, hier heb ik ook aangegeven dus als ik verkeerde bedoelingen zou hebben kan ik heel haar rekening leegtrekken en naar mezelf overboeken. Dat moest ik niet zo zien zeiden ze aan de telefoon. Ze kon het ook aan iemand vragen die haar verzorgd of naar een bibliotheek waar ze haar kunen helpen. Dus ik heb meteen aangegeven zo helpen jullie toch misbruik in de hand als het zo makkelijk gaat. Waarop ze zei dat de kans klein is.
Beste Avansteen,
U heeft 100% gelijk.
Het faciliteren (= geldzaken door een gemachtigde zonder toezicht van een derde toelaten) door de bank moet daarom verboden worden.
Leg vast dat uw moeder i.d.d. ‘digibeet’ is (film bijv.pogingen om iets met de computer te doen) met getuige.
Kijk of u een zgn.4-ogen principe (aldanniet via de notaris) kunt realiseren.
Succes en geniet van de tijd met uw moeder.
Ik zit in een situatie waarbij gevolmachtigde geld van moeders rekening heeft overgeschreven naar zichzelf, moeder kon niet telebankieren dus duidelijk dat gevolmachtigde dit heeft gedaan. Het viel mij ook op dat gevolmachtigde online alles kan regelen/ veranderen in de volmacht ( Rabobank ) De Rabobank kan natuurlijk niet zien wie er aan het telebankieren is, dus gevolmachtigde kan haar gang gaan. Hoe dit in hemelsnaam mogelijk is, is mij een raadsel dus een zeer slechte zaak. Ik vraag me af of ik de Rabobank hier voor aansprakelijk kan stellen. Want inderdaad werken ze zo misbruik wel heel erg in de hand.
Heb het meegemaakt in mijn familie; het slachtoffer was mijn moeder, de dader mijn zus.
Mijn zus was na de dood van mijn vader gevolmachtigde v.w.b. de bankrekening van mijn moeder.
Ik heb daar heel wat vragen over gesteld omdat ik bankafschrijvingen zag die niet in de haak waren.
Mijn moeder zei dan standaard ‘dat gebeurt niet in mijn gezin’ en kapte het af.
Mijn zus zei doodleuk dat ik daar niets mee te maken had.
Ondertussen betaalden mijn man en ik heelveel voor mijn moeder (kleding e.d.) omdat mijn zus vond dat die uitgaven ‘onnodig’ waren omdat ma toch doodging.
Op het moment dat ik met mijn man bij mijn moeder in het ziekenhuis was, direct na haar spoedopname, haalde mijn zus al het geld van de rekeningen en uit het huis (samen met de waardevolle sieraden). Vervolgens werd ieder contact tussen moeder en mij (en andere mensen die ‘gebekt’ waren) vakkundig ‘om zeep geholpen’ en een paar weken later zelfs beëindigd door mijn zus. Zelfs het feit dat mijn moeder op sterven lag, heeft ze niet gemeld. Na de dood van mijn moeder kreeg ik, dagen later dan andere familieleden, een overlijdenskaart en moest ik bij mijn zus een afspraak maken om afscheid van mijn (dode) moeder te mogen nemen.
Ik heb er heel veel weet van gehad en alle banden definitief met mijn zus en haar gezin verbroken. Aangevochten heb ik de kwestie niet omdat mijn zus immers gevolmachtigde was èn ik hoedanook de goede band met mijn moeder nooit terugkrijg.
Echt mensen: geld maakt heel veel kapot in famklies.
Laat een goed (levens)testament opmaken met een 4-ogen beding.
Herkenbaar 😢.
Heel veel sterkte.
Notaris Leenstra uit Bergen heeft een volledig door broer geïnitieerd levenstestament laten passeren. Mijn vader was terminaal ziek en moeder fors dement. Broer heeft met moeder haar handtekening moeten oefenen zodat ze zou tekenen. Broer heeft tonnen weggenomen die eigenlijk naar langstlevende hadden moeten gaan. Onroerend-goed ik na verkocht. En dat terwijl broer en notaris vinden dat moeder wils bekwaam was. In het levenstestament stond dat er pas uit gehandeld mocht worden als vader (inmiddels overleden) moeder wilsONbekwaam is. Dit is diefstal maar de notaris heeft gezegd dat broer meteen mocht handelen want ouders hadden ervoor kunnen kiezende in hun levenstestament te zetten dat je alleen dan mag handelen als ze wilsonbekwaam waren. Maar dat staat er zelfs 2x in. Ook was de reden dat de notaris met spoed kwam passeren de euthanasie wens van vader. Deze staat er alleen niet in. Corruptie ten top maar niets aan te doen
[…] Recentelijk is over dit onderwerp een tv-uitzending geweest. U kunt dit hier terugkijken. […]
En hoe zit het met niet afgeloste leningen aan erfgenamen?
Wat een toestanden allemaal. Het is zo simpel te regelen. Als een familielid de financiën van iemand gaat beheren. Regel een bewindvoerderschap via de rechtbank. Mijn zus vond dat niet nodig maar ik wel. Ik heb dit geregeld en mijn moeder vond dit fijn en mijn zus kon op de rekening meekijken en niet handelen. Aan het eind van het jaar moet ik de jaarrekening voorleggen aan de rechtbank. Alles ok? Krijg je een accoord en nieuwe formulieren voor het nieuwe jaar. Bij grote uitgaven zoals bijv. de begrafenispolis aanpassen naar een hoger bedrag, vooraf toestemming vragen aan de rechtbank. Snel geregeld. 4 jaar zo gedaan tot mijn moeder overleed. Alles afgehandeld zonder ellende en vrede in de familie.
Kan me goed voorstellen dat ouderen het moeilijk vinden om te vertellen dat ze door een bepaald kind uitgebuit worden. Zij kunnen ook nog over het algemeen niet op tegen gehaaide kinderen.
Zelf heb ik enkele jaren geleden van dichtbij meegemaakt hoe een moeder (die toen bijna 10 jaar weduwe was) in haar laatste levensjaar duizenden euro’s afgaf aan een dochter, na langdurig door haar te zijn gemanipuleerd.
Na het overlijden van deze moeder werden alle besluiten rondom de crematie en de verdeling van de boedel ‘geregeld’ door 2 (van 3) dochters en 1-2 (van 5) zoons. De rest van de kinderen werd uitgesloten van besluitvorming en moesten maar afwachten of ze geüpdatet werden. De buitengesloten kinderen wilden geen heisa en hebben daarom maar getolereerd wat dit drietal deed.
De crematie van moeder werd er 1 zoals ik nooit eerder had meegemaakt: niemand van de kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen werden ingepland om te spreken. Het drietal had een bevriende persoon ingeschakeld om namens de familie het woord te voeren. Deze persoon heeft die taak overigens op een waardige manier vervuld.
Het drietal had ook besloten om geen koffietafel aan te bieden. De hiervoor bedoelde uitkering van de uitvaartverzekering hebben deze 3 zich toegeëigend, evenals moeders banksaldo. Zelfs van de overlijdensrituelen die na de crematie plaatsvonden werden de overige kinderen actief uitgesloten.
Twee leden van dit drietal spreken vaker personen en gezelschappen toe, over onderwerpen als respect, integriteit, eerlijkheid, transparantie, openheid, spiritualiteit, geloof, wedergeboorte …
Het bovenstaande gaat buiten het voorstellingsvermogen van een gemiddelde persoon. Ik hoop ook dat niemand met zo’n situatie te maken krijgt.
[…] Deskundigen luiden de noodklok; meer financieel misbruik ligt op de loer […]