Zorgverzekeraars willen nu doorpakken met bestrijding van “zorgcowboys”

Vergaderen

Het beeld dat het rapport van de Rekenkamer schetst is dat van “vergadertijgers”, die op hun handen zitten. Ze bespreken het probleem wel, maar vervolgens gebeurt er niets. Bedragen worden niet genoemd. Maar het zou eerder gaan om miljarden dan om miljoenen. De Rekenkamer noemt in zijn rapport 14 verschillende casussen van zorgfraude. Dat zijn allemaal zaken op het gebied van jeugdzorg, begeleid wonen, thuiszorg, het persoonsgebonden budget (PGB), psychische zorgverlening en wijkzorg.

Gefrustreerd

Organisaties die zorgfraude bestrijden zijn verenigd in de Taskforce Integriteit Zorgsector (TIZ), opgericht in 2013. Daarin zitten onder anderen de gemeenten, het Openbaar Ministerie (OM), toezichthouder de Nederlandse Zorgautoriteit (Nza), de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), de FIOD en Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Bij ZN zijn ze “behoorlijk gefrustreerd” over de fraudeaanpak in de zorg. Dat wil perswoordvoerder Rik van Druten best toegeven.

Elke zorgeuro besteden aan zorg

ZN komt er als een van de weinige leden van het TIZ goed uit in het onderzoek. We lezen in het rapport de volgende passage: “Uit ons onderzoek wordt duidelijk dat individuele zorgverzekeraars de meeste interventies plegen tegen frauderende zorgaanbieders. Naar aanleiding van twijfels over declaraties doen de verzekeraars onderzoek en zetten ze financiering stop.”

Van Druten bevestigt deze gang van zaken tegenover Meldpunt. “Voor ons is het prettig om te lezen dat de Rekenkamer zegt dat het niet aan de zorgverzekeraars ligt. Wij doen inderdaad wat we kunnen. Maar als we een zaak willen overdragen aan politie of justitie, dan stokt het daar. We vinden het op zijn zachtst gezegd heel vervelend. Want elke zorgeuro moeten we aan de zorg besteden. Fraudeurs moeten daarom aangepakt worden. De bal ligt bij de minister van ministers van WVS en justitie.” Maar bestuursrechtelijk of strafrechtelijke veroordelingen blijven uit.

Zorgvuldigheid vereist

Van Druten vertelt wat er gebeurt als een zorgverzekeraar fraude ontdekt bij een aanbieder. “Wij hebben als zorgverzekeraars specialisten in dienst. Die onderzoeken fraudezaken en kunnen het hard maken. Daar is het strafrecht voor. Maar dan moet er bij het OM wél voldoende capaciteit zijn. Een strafrechtelijke veroordeling betekent echt nog wel iets. Dan wordt het een stuk lastiger om deze fraude te kunnen herhalen.”

“Wij kunnen alleen maar contracten met malafide zorgaanbieders beëindigen. Privacyregels verhinderen ons regelmatig om het verder aan te pakken. We mogen daar niet zomaar alles over zeggen. En het is natuurlijk ook belangrijk om mensen die te goeder trouw zijn te beschermen. Dat hebben we allemaal toch wel geleerd van de toeslagenaffaire. Er is zorgvuldigheid vereist. En dat is soms best ingewikkeld.”

Zonder veroordeling kans op herhaling

Het probleem is dat zonder juridische vervolging zulke malafide zorgaanbieders gewoon ergens anders opnieuw kunnen beginnen. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, maar het gebeurt wel. Na een veroordeling bij de strafrechter is het publiekelijk bekend. Dan kan een kwaadwillende niet zomaar meer ergens anders een doorstart gaan maken. De Rekenkamer legt de verantwoordelijkheid nu ook bij het kabinet en de verantwoordelijke bewindslieden. Van Druten: “Het is de bedoeling dat onze specialisten bij de fraudeopsporing blijven dweilen. Maar wij gaan niet over de kraan zelf. De overheid moet die zelf dicht draaien.”

Betere vestigingsregels

Een van de conclusies uit het rapport van de Rekenkamers is dat het in Nederland het tamelijk eenvoudig is om een zorgonderneming op te zetten. Meestal combineren deze aanbieders verschillende soorten zorg, zoals thuiszorg en wijkverpleging. Ook op dit terrein zouden er betere regels moeten komen.

Enschede en Almelo bedenken alternatief voor fraudegevoelige pgb