Zorgen om ouderenzorg: ‘maak het minder complex’
In 2030 zijn er ruim 2 miljoen 75-plussers. Dat zijn er 720.000 meer dan nu. Met het groeiend aantal ouderen, neemt ook de vraag naar zorg en ondersteuning toe. Maar de ouderenzorg is complex. Zelfs zo complex dat er grote problemen dreigen als er niet snel iets verandert.
Toenemende zorg
Momenteel wonen er 1,2 miljoen 75-plussers zelfstandig thuis. De verwachting is dat dit aantal in 2030 oploopt naar 2 miljoen. Daarmee neemt ook de vraag naar passende zorg toe. En daar zit precies het probleem, want door onder andere het personeelstekort en gebrek aan deskundigheid, lukt het huisartsen en wijkteams niet om de juiste zorg te bieden. Dit blijkt uit een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau over thuiswonende ouderen. Het rapport is op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) opgesteld. Zij willen weten in hoeverre onze samenleving is voorbereid op een toekomst van langer thuiswonen.
Informatievoorziening is complex
Volgens het SCP vinden ouderen en professionals vaak moeizaam hun weg in de verschillende soorten zorg en ondersteuning. De informatievoorziening is in veel gevallen onduidelijk en het ontbreekt aan afstemming en samenwerking tussen hulp- en zorgverleners. Het gebrek aan kennis en tekort aan personeel zorgt er voor dat ouderen op de spoedeisende hulp terecht komen als er iets gebeurt. Vaak gaat het hier om problemen die normaal gesproken door de huisarts worden opgelost. Maar doordat er te weinig kennis over ouderengeneeskunde is, belanden ouderen onnodig in het ziekenhuis. Er zijn al afspraken gemaakt tussen de overheid, ziekenhuizen, huisartsen en wijkverpleegkundigen om minder ouderen door te verwijzen, maar veel van hen zijn onvoldoende opgeleid.
Nu kunnen ouderen alleen met ernstige medische problemen als dementie terecht in een verpleeghuis. “Er is behoefte aan meer mogelijkheden om specialistische zorg aan ouderen te bieden, zonder dat daarvoor opname in een zorginstelling nodig is”, schrijven de SCP-onderzoekers.
Sociaal netwerk
Uit het rapport blijkt dat de zelfredzaamheid niet moet worden overschat. Voor hulp zullen zij steeds meer een beroep moeten doen op hun omgeving. En daar ligt een volgend probleem, want een groot deel van deze directe omgeving is al overbelast. Daarnaast wordt van de ouderen verwacht dat zij zelf uitzoeken welke zorg zij nodig hebben. Dat is niet eenvoudig, want er zijn meer dan 15 soorten zorg waar thuiswonende ouderen een beroep op kunnen doen. Het niet hebben van een sociaal netwerk of niet vragen om hulp, kan vervolgens eenzaamheid in de hand werken.
Investeren
Technologie gaat volgens het SCP ook een grotere rol spelen in de zorg. Maar de ontwikkeling daarvan gaat nog erg langzaam. Ontwikkeling vraagt om investeren. Volgens KBO-PCOB directeur Manon Vanderkaa is het belangrijk om ouderen mee te laten denken bij die ontwikkeling. “Zo ontstaat er een beter afstemming.” Volgens Vanderkaa staat de ouderenzorg in Nederland voor heel wat uitdagingen. Het rapport onderstreept de urgentie om onze ouderenzorg minder complex te maken, zowel voor ouderen als voor hulpverleners.”
(Bron: ANP/NRC/KBO-PCOB)