Nationale Griepprikdag

Gevaarlijke infectieziekte

Er wordt vaak bagatelliserend gesproken over een griepje, maar de echte griep, influenza, is behoorlijk gevaarlijk. In Europa is het de gevaarlijkste infectieziekte, met de meest ziektegevallen en de hoogste sterfte. De sterfgevallen betreffen vooral ouderen en dat vinden we heel gewoon. Dat komt door het misverstand dat het oude kwakkelende mensen zijn, die nu het laatste zetje krijgen door de griep. Dat is niet zo. Het zijn vaak heel kwieke ouderen, die helemaal niet ‘op de nominatie staan’ om dood te gaan. Wat misschien nog erger is: ouderen die de griep krijgen liggen vaak een tijdje op bed en verliezen dan veel spierweefsel door de koorts en het niet bewegen. Gevolg is dat zij behoorlijk hulpbehoevend worden. Er is uitgerekend dat de achteruitgang in functioneren na een flinke griep groter is dan na een gebroken heup. Dat verlaagt dus de kwaliteit van leven en leidt ook tot minder zelfredzaamheid.

Griepepidemie 2018

Die griepepidemie in de eerste maanden van 2018 leidt tot 900.000 ziektegevallen door griep, 16.000 ziekenhuisopnames en 9500 extra sterfgevallen, vooral bij ouderen. Bijzonder genoeg is er in de media nauwelijks aandacht voor deze getallen. De Tweede Kamerleden stelt over die vele sterfgevallen onder ouderen geen vragen aan de minister. Als in Nederland een ziekenhuis failliet gaat en mensen plots naar een ander ziekenhuis op zoek moeten gaan, komt de Onderzoeksraad voor de Veiligheid langs om te onderzoeken of de veiligheid voor de patiënten wel voldoende was gegarandeerd. Die massale wintersterfte van ouderen is nooit verder onderzocht. Begin 2019 is de griepepidemie gelukkig minder erg. Er waren ‘maar’ 400.000 mensen ziek en er overleden ‘maar’2900 personen meer het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar. Met vaccineren zou misschien wel de helft daarvan te voorkomen zijn.

Vaccinatiegraad

De dalende trend in de vaccinatiegraad is in 2018 gestopt en is zelfs licht gestegen, tot 51 procent. Het belang van vaccineren wordt tegenwoordig minder gevoeld. Zoiets is er ook met griepvaccinatie aan de hand. De sterfgevallen onder ouderen zijn niet erg zichtbaar, omdat ouderen nu eenmaal minder maatschappelijk actief zijn. Dat is de reden dat vooral de jongere ouderen niet beseffen dat ze risico lopen. Voornamelijk in de groep 60-65-jarigen is de vaccinatiegraad laag, net als in de risicogroepen onder de 60 jaar, zoals mensen met hart- of longproblemen of met diabetes. De fabeltjes over de bijwerkingen van het vaccin en het verhaal dat men er ziek van wordt of toch de griep krijgt ondanks de prik, doen er ook geen goed aan.

“Haal de griepprik”

Inmiddels is ook staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid ervan overtuigd. De vaccinatiegraad tegen griep moet omhoog. Samen met seniorenorganisatie KBO-PCOB en andere brancheorganisaties roept hij leraren, ouderen, kwetsbare groepen en vooral ook zorgmedewerkers op om de griepprik te halen. Daar zijn 3 redenen voor: zorgmedewerkers lopen 2 keer zo vaak griep op, omdat ze het virus nu eenmaal vaker tegenkomen. Het is de plicht van de werkgever om de werknemers daartegen te beschermen. Ten tweede verspreiden mensen in de zorg het griepvirus naar kwetsbare patiënten die ze verzorgen. Zelfs als de verzorgende niet er niet ziek van zijn. Het kan niet de bedoeling zijn dat men in de zorg de patiënten zieker maakt in plaats van beter. Ten derde zijn zorgmedewerkers juist onmisbaar tijdens de griepepidemie als de ziekenhuizen vol liggen. Dan zijn er genoeg handen aan het bed nodig. Zoiets geldt overigens ook voor leraren en vele andere groepen die de maatschappij draaiende houden. Er is ooit sprake geweest om ook mantelzorgers te vaccineren, maar dat is moeilijk te bepalen. Dokter Ted adviseert hen wel om dit toch te doen, gezien zij vaak met kwetsbare mensen werken.

Nationale Griepprikdag

De dag is op het ministerie van VWS geopend door de staatssecretaris Paul Blokhuis van VWS. De seniorenorganisatie KBO-PCOB roept op om de vaccinatiegraad voor griep in Nederland weer op het oude niveau te brengen. Rond de eeuwwisseling was ongeveer 75 procent van de risicogroepen gevaccineerd, nu nog maar 51 procent. Nederland was kampioen griepprikken in Europa. Nu zijn we afgezakt tot de middenmoot. Bestuurders van organisaties van dokters en van verpleegkundigen sloten zich aan bij de oproep van KBO-PCOB. De directeur van het Nationaal Influenza Centrum, prof. Ron Fouchier, vertelde over nieuwe ontwikkelingen van het griepvaccin. Niet alleen wordt tegenwoordig het nieuwe viervoudige vaccin gebruikt, maar er zit nog van alles in de pijplijn: sterker vaccin, met meer hulpstoffen, levend verzwakt virusvaccin voor kinderen, nieuwe technieken die niet meer gebruik maken van kippeneieren, zelfs griepvaccin uit tabaksplanten. Die kweek van vaccin op kippeneieren is meer dan 50 jaar geleden ontdekt en daar werken ze nog steeds mee. Dat  kan beter en vooral sneller, zodat het vaccin nog meer lijkt op het circulerende griepvirus.

Dit onderwerp wordt met dokter Ted van Essen besproken op 12 november 2019 in Tijd voor MAX.

Bron MAX Vandaag