Bore-out versus een burn-out: zo komt u eruit

Verschillen tussen burn-out en bore-out

Een bore-out is ‘een toestand van mentale uitputting die ontstaat door chronische verveling en gebrek aan uitdaging op het werk’. Dat is een hele mond vol voor ‘je doodvervelen op het werk’.

Het is in zekere zin vergelijkbaar met de veel bekendere situatie van een burn-out. Symptomen als vermoeidheid en stress zijn identiek. Maar de oorzaken verschillen sterk. Een burn-out ontstaat door overbelasting en een constante werkdruk. Bij een bore-out is er juist onderbelasting door een tekort aan prikkels en uitdaging. Er ontstaat bij een bore-out een gevoel van demotivatie en frustratie. Dat kan dan weer leiden tot mentale en fysieke klachten zoals hoofdpijn, slaapproblemen en een laag zelfbeeld. Er overheerst een gevoel van nutteloosheid en een gebrek aan voldoening in het werk.

Risicogroepen

Een bore-out komt vooral voor bij hoogopgeleide mensen, jongeren en werknemers die ver onder hun capaciteiten werken. Ook tijdens de lockdowns sloeg de bore-out onverbiddelijk toe in deze groep. Thuiswerken prima! Maar de hele week geen mensen zien, dat was een beetje te veel van het goede. Niks zo erg als monotone werkdagen en een gevoel van in je werkkamer opgesloten te zitten.

Een andere risicogroep zijn de mensen die vanwege een laag zelfvertrouwen weinig initiatief nemen. Of zij die zich moeilijk kunnen uiten. Uit onderzoek van Wilmar Schaufeli, hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie aan de Universiteit Utrecht en Leuven (B), blijkt dat verveling op het werk vaak mensen treft die onvoldoende werk hebben of hun taken als zinloos ervaren.

Bore-out tests

Er zijn verschillende tests om een bore-out vast te stellen, zoals de Dutch Boredom Scale (DUBS), die is ontwikkeld door Schaufeli en Gaby Reijseger. Deze test meet de mate van verveling en onderprikkeling op het werk. Ook de GGZ heeft een test hoe u de kenmerken van dit verschijnsel bij uzelf kunt vaststellen. Meldpunt stelde alleen ter illustratie een korte informele test samen uit al die tests, die we vonden op internet. Probeer die eens. Zo kunt u zelf bepalen of u mogelijk een bore-out hebt. Daarna kunt u altijd bij een specialist terecht, een arbeids- of organisatiepsycholoog.

1. Verveelt u zich vaak op het werk?
2. Vindt u het moeilijk om uw werk betekenisvol te vinden?
3. Kijkt u regelmatig op de klok of zoek uw afleiding tijdens werktijd. Verstuurt u privémails of tweets tijdens werk?
4. Voel u zich vaak nutteloos of gedemotiveerd door uw werk, omdat u voelt dat u meer kunt?
5. Vermijdt u complexe taken en zoekt u simpele activiteiten om de tijd te doden?

Beantwoord deze vragen op een schaal van 1 (nooit) tot 5 (altijd). Bij een score van 15 of hoger kan er sprake zijn van bore-out-klachten. Nogmaals: dit is maar een voorbeeld. Het geeft maar een voorzichtige indicatie. Er zijn veel uitgebreidere en wetenschappelijk betrouwbaardere testen, niet in het minst de hierboven genoemde DUBS.

Tips voor omgaan met dit probleem

De makers van de bore-out tests komen allemaal met min of meer gelijkwaardige tips, die we u niet willen onthouden:

1. Communiceer: bespreek uw gevoelens met uw leidinggevende en vraag om uitdagender werk. Mogelijk is het juist deze persoon die het al gesignaleerd heeft. Neem een aanbod voor uitdagender werk op z’n minst in overweging. Sla het niet direct af.
2. Stel persoonlijke doelen: houd uw doelen bij om uw motivatie te versterken.
3. Zoek variatie: pas uw werkroutine aan en zoek manieren om uw vaardigheden te ontwikkelen.
4. Versterk sociale banden: deel ervaringen met collega’s en bouw aan een ondersteunend netwerk. Vraag om hulp bij collega’s. Er zijn er genoeg die u graag willen helpen.
5. Let op uw gezondheid: neem voldoende slaap, doe aan beweging en zoek ontspanning. Dat zal helpen om beter met stress om te kunnen gaan.

(Bron: Universiteit Utrecht en Leuven, GGZ, Psyned, Het Effectieve Werken, Time Management, NU. Foto: Shutterstock)

Verbouwen of naar een concert of feestje gaan tijdens een burn-out, mag dat? Dit zijn de regels