Oplopende schulden door onbetaalde rekeningen? Deze hulp kunt u krijgen

Waar moet u beginnen als u schulden heeft?

Zodra u ziet dat het stapeltje enveloppen van onbetaalde rekeningen hoger wordt, zou er een alarmbelletje moeten afgaan. Als de schulden nog te overzien zijn, dan kunnen sommige mensen het nog wel zelf af. U kunt bijvoorbeeld zelf regelingen treffen met uw schuldeisers, zoals betalingstermijnen afspreken waarin u uw schuld alsnog afbetaalt.

Met online hulpmiddelen als Geldfit.nl en Zelfjeschuldenregelen.nl kunt u al een heel eind komen met het in kaart brengen van de problemen en de mogelijke oplossingen. Zo kunt u een stevigere greep krijgen op uw uitgaven. Ook kunt u zelf een stappenplan maken (inclusief voorbeeldbrieven) om daarmee naar uw schuldeisers te gaan. Maar dat is echt niet voor iedereen weggelegd. Want schulden brengen veel stress met zich mee. Hulp door een ander is dan vaak de aangewezen weg.

Hulp door de gemeente: het minnelijke schuldentraject

Zo kunt u bij uw gemeente aankloppen om hulp. Zij zijn daartoe wettelijk verplicht. Samen gaan zij met u kijken naar uw schulden en mogelijke afbetalingsregelingen met uw schuldeisers. Met die laatste groep moet u ook tot een akkoord komen. Als dat gebeurt, dan belandt u in het ‘minnelijke schuldentraject’. U krijgt door de gemeente een schuldhulpverlener toegewezen, die u gaat helpen schuldenvrij te worden.

Sinds eind 2021 loopt er een experiment. Enkele banken mogen 15 grote gemeentes er discreet op wijzen dat bepaalde personen betalingsachterstanden bij hun hypotheek hebben opgelopen. Op die manier kunnen gemeentes zelfstandig naar mensen met schulden gaan om hen daarbij te helpen. Bij deze betalingsachterstanden is 2 maanden de ondergrens voordat de bank de gemeente informeert. Daar weten ze immers ook vaak of mensen op andere terreinen eveneens met zulke betalingsachterstanden zitten. Bij herkenning van dat patroon kunnen ze gericht actie ondernemen.

Naar de rechtbank voor wettelijke schuldsanering

Als het bovengenoemde minnelijke traject mislukt, kunt u altijd nog naar de rechter stappen. Dat is de weg van de wettelijke schuldsanering. Daar hoeft u zich absoluut niet voor te schamen. Velen zijn u voorgegaan en zijn nu schuldenvrij.

Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zaten er eind 2022 ruim 7.000 mensen in de wettelijke schuldsanering, terwijl 4.900 schuldsaneringstrajecten dat jaar beëindigd werden. Meer mensen met schulden hoeft overigens niet automatisch meer schuldsaneringstrajecten te betekenen, want niet iedereen stapt naar de rechter. De gemeentelijke eerstelijnshulp heeft namelijk gezorgd voor een lagere instroom via de rechterlijke kant, 86 procent lager dan 10 jaar geleden: 1.900 instromers in 2022 tegen 13.700 in 2012.

Vanaf 1 juli 2023 is de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (Wsnp) ingrijpend veranderd. Na deze versoepeling van de wet zou de instroom via de rechter weer kunnen toenemen. De belangrijkste wijzigingen betreffen de looptijd van het Wsnp-traject. Die is ingekort van 3 naar 1,5 jaar. “Mensen lopen lang door met hun schulden voordat zij aan de bel trekken. Ik wil dat we er eerder bij zijn bij geldzorgen en dat mensen zo snel mogelijk weer verder kunnen met hun leven,” zegt minister Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen in februari 2023. U kunt een aanvraag doen, samen met de schuldhulpverlener van uw gemeente.

Wat zijn de voorwaarden voor het Wsnp-schuldsaneringstraject?

Om in aanmerking te komen voor het Wsnp-schuldsaneringstraject, zijn er wel enkele voorwaarden waar u aan dient te voldoen. Dit zijn de belangrijkste daarvan:

• Het minnelijke schuldentraject van de gemeente is mislukt.
• U kunt uw schulden nog steeds niet zelf oplossen.
• U was de afgelopen 3 jaar ‘te goeder trouw’. Dus u mag uw schulden niet expres hebben gemaakt. Ook deze termijn is ingekort. Voorheen was die 5 jaar.

Aanvullend geldt nog dat u de afgelopen 5 jaar geen boete heeft gekregen voor een misdrijf of daarvoor een schadevergoeding heeft moeten betalen. Verder moet u zich uiteraard houden aan plichten van de Wsnp. Een bonus is dat de tienjaarstermijn vervalt: voorheen mocht u binnen 10 jaar niet opnieuw in de schuldsanering.

Wat doet de bewindvoerder bij het Wsnp-schuldsaneringstraject?

Als u wordt toegelaten door de rechter in het Wsnp-schuldsaneringstraject, dan krijgt u een bewindvoerder toegewezen. Die berekent een maandelijks bedrag waarvan u moet rondkomen. Dit noemen ze het VTLB. Dat staat voor ‘vrij te laten bedrag’. De rest van uw geld, bedoeld voor de aflossing van uw schulden, gaat naar een boedelrekening. Ook de bewindvoerder zelf krijgt daaruit betaald, maar dat is slechts een relatief laag bedrag.

Wat moet de bewindvoerder van u weten?

Uiteraard wordt u geacht mee te werken om weer schuldenvrij te worden. Zo moet u proberen geen nieuwe schulden te maken. Ook moet u veranderende zaken in uw leven doorgeven. Daaronder vallen bijvoorbeeld het opgeven dat u een nieuwe baan heeft of een erfenis heeft ontvangen. Vanzelfsprekend is samenwonen of trouwen een zaak die u niet verzwijgen mag.

Zitten er ook nadelen aan Wsnp?

Als de Wsnp succesvol is afgerond, is het toch niet helemaal afgelopen. Want uw schulden blijven nog wel 5 jaar zichtbaar bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). Zo’n negatieve BKR-registratie is vooral vervelend voor wie een hypotheek of een andere lening wil afsluiten. Banken zijn daar over het algemeen bepaald niet happig op.

Uw thuisadministratie op orde brengen? Zo doet u dat

(Bron: Rijksoverheid, Rechtspraak, Juridisch Loket, Nibud, archief. Foto: Shutterstock)