Dynamische prijzen bij vliegtickets of concertkaartjes: wat is het en hoe werkt het?

De werking van dynamische prijzen uitgelegd

Dynamische prijzen (dynamic pricing of surge pricing), is een strategie waarbij de prijs van een product of dienst continu wordt aangepast op basis van de marktvraag, concurrentie, tijdstip en voorraad. Bij de bepaling van de prijs spelen AI (kunstmatige intelligentie) en real-time gegevens (op het moment zelf) een belangrijke rol. Als u geluk heeft, is de prijs laag. Maar bij veel vraag op juist dat ene moment dat u bijvoorbeeld een vlucht of een concertkaartje wilt boeken, is de prijs ineens hoger.

Dynamische prijzen zijn inmiddels niet meer weg te denken uit de economie. Hoewel het voordelen kan opleveren, zoals lagere prijzen bij slim shoppen, roept het ook vaak ethische vragen op over eerlijkheid en transparantie. Daar zullen we hieronder nog op terugkomen.

Toepassingen van dynamische prijzen

Dynamic pricing is nou ook weer niet zo nieuw als u misschien denkt. Het wordt al langere tijd toegepast in verschillende economische sectoren:

• Reis- en hotelbranche: vliegtickets, hotelkamers en vakantiehuisjes zijn flink duurder in schoolvakanties en weekends.
• Energie: dynamische energiecontracten hanteren uurtarieven voor stroom en dagprijzen voor gas. Daardoor kunnen consumenten profiteren van goedkopere energie op momenten van een overaanbod (bijvoorbeeld bij veel zon of wind).
• Taxi’s en tankstations: Uber verhoogt prijzen tijdens drukte. En brandstofprijzen aan de pomp stijgen doorgaans in de spits.
• E-commerce: webshops zoals Amazon en Zara passen prijzen aan op basis van vraag en voorraad.
• Evenementen en ticketverkoop: concertkaartjes stijgen in prijs naarmate de vraag toeneemt. We zullen dit hieronder uitwerken in een helder voorbeeld.

Dit gebeurt er in de concertkaartverkoop

Dynamic pricing zorgt in september 2024 voor veel kritiek bij de kaartverkoop voor de reünietour van de legendarisch Britse band Oasis. Fans zien, terwijl ze op hun scherm in de wachtrij staan, de ticketprijs stijgen van 148,50 Britse ponden naar 355,20, tekent dagblad The Guardian op. Dit door echte fans als oneerlijk ervaren systeem wordt echter steeds vaker toegepast bij populaire concerten, vooral in de VS en het VK. Ticketverkopers (zoals marktleider Ticketmaster) claimen dat dit doorverkopers ontmoedigt. Die zouden anders namelijk nog véél hogere prijzen berekenen.

Het is een beetje kiezen tussen 2 kwaden. Bovendien bestaat in het geval van doorverkoop nog de kans op valse kaartjes, maar dat is weer een ander onderwerp. We hebben het nu over kaartjeskopers rechtstreeks aan de bron, gewoon bij het bedrijf dat kaartverkoop van concerten en evenementen regelt.

Niet alle artiesten gaan mee in dynamische prijzen. De eveneens Britse band Coldplay, bekend om hun sociale en ook vaak groene aanpak, kiest ervoor om juist géén dynamische prijzen toe te passen bij de kaartverkoop voor hun Wembley-shows later dit jaar. Dat levert hun veel lof van fans op. Die voelen dat ze een eerlijke kans krijgen om tickets te bemachtigen zonder gekke, onverwachte prijsstijgingen, bericht online radiostation Radio X, dat ook hun posts op social media deelt.

Hoe kunt u profiteren van dynamische prijzen?

Om als consument de beste deal te krijgen bij dynamic pricing, kunt u onderstaande strategieën toepassen. Voor de aanschaf van concertkaartjes met zijn geheel eigen dynamiek, zijn deze tips waarschijnlijk niet bruikbaar. Maar voor vliegreizen, hotelkamers en fysieke producten is het de moeite van het proberen alleszins waard.

1. Plan vooruit: koop seizoensgebonden producten pas aan het einde van het seizoen. Schaatsen zijn midden in de winter uiteraard duurder dan zodra de lente nadert. Hetzelfde geldt voor tuinmeubels vlak voor de herfst.
2. Vergelijk prijzen: gebruik prijsvergelijkingssites en stel alerts in op speciale platforms (zoals Pepper).
3. Laat producten in uw winkelmandje: soms krijgt u een kortingsaanbieding als u niet direct afrekent. Dat vergt soms enige beheersing van de koper. Maar wachten loont.
4. Houd energieprijzen in de gaten: bij dynamische energiecontracten is het slim om apparaten te gebruiken wanneer energie goedkoop is. Dat kunt u per uur volgen. Bij groene energie is de uurprijs lager bij veel zon en/of wind.
5. Vermijd piekmomenten: koop vliegtickets ruim op tijd. Als u weet dat u over 3 maanden afreist, koop dan meteen een ticket in plaats van vlak voor het vertrek. Als u moet tanken, doe dat dan zoveel mogelijk buiten de spits, want dan is het veel goedkoper.

(Bron: Harvard Business School, The Guardian, Radio X, AD, Ticketmaster. Foto: ANP)

Het dynamische energiecontract is in opkomst. Wat levert het de klant op?