Meer ouderen financieel misbruikt door familie en vrienden
Jaarlijks zijn zo’n 30.000 ouderen in Nederland slachtoffer van financieel misbruik. Ze worden uitgebuit of compleet kaalgeplukt door een buurman, een belastingadviseur, een verzorgende, of zelfs door een eigen familielid.
Miljoenen
Bankrekeningen worden geplunderd, persoonlijke bezittingen verdwijnen, en soms weten daders complete woningen en erfenissen binnen te hengelen. De schade loopt uiteen van duizenden euro’s tot tonnen, en soms miljoenen.
Komt steeds vaker voor
Het aantal gevallen op het gebied van financieel misbruik van ouderen neemt toe. Dit stellen advocaten en onderzoekers van uitbuiting van ouderen tegenover Meldpunt. Ze wijzen op het toenemend aantal ouderen. Deze ouderen moeten langer thuis blijven wonen en kampen steeds vaker met aandoeningen als dementie. Dat maakt veel ouderen, zeker als ze beschikken over vermogen, kwetsbaar.
Bestolen door dochter
In de uitzending vertelt Frank van Os over het financieel misbruik van zijn onlangs overleden tante Wilma (81). Als weduwe verkoopt ze in 2015 haar bakkerij annex woning in Helmond. Hier had ze decennia lang met haar man gewoond en gewerkt. Met haar dochter en schoonzoon verhuist ze vervolgens naar een dorp in Friesland. Binnen een jaar troggelt dit stel de weduwe de complete opbrengst van de woning af, bijna 140.000 euro. De complete buit geven ze uit, veelal aan luxe aankopen. Het stel belandt hiervoor in de cel.
Geen uitzondering
Deze ernstige vorm van financieel misbruik van ouderen is bepaald geen uitzondering. Dit blijkt uit een rondgang van Meldpunt langs deskundigen, onder wie advocaten, executeurs van nalatenschappen en onderzoekers van uitbuiting. Relatief vaak zijn de slachtoffers eenzame en alleenstaande ouderen, niet zelden emotioneel en fysiek afhankelijk. Ze hebben hulp nodig bij administratie en geldzaken en zitten verlegen om zorg en aandacht.
Van kwaad tot erger
Precies daar maken plegers misbruik van. In veel gevallen begint de uitbuiting klein. Een zoon helpt zijn oude moeder met boodschappen doen en pint ook wat inkopen voor zichzelf. Maar dit gaat van kwaad tot erger. Of een mantelzorgende dochter vindt na jaren zorg voor haar moeder dat haar inspanningen best beloond mogen worden. Ze haalt wat geld van moeders rekening, en praat dat goed als een ‘voorschot op de erfenis’.
Vreemden in het testament
Geregeld zijn de daders ook kennissen, buren of zelfs wildvreemden. Theo Trompetter, die als medisch adviseur en forensisch arts onderzoek doet naar financieel misbruik, ziet dagelijks gevallen waar het hopeloos is mis gegaan. In één geval maakt een stel hun oude buurman duizenden euro’s afhandig door jarenlang voor hem te koken, maar wel tegen restaurantprijzen. Vervolgens overtuigen ze de man zijn testament te wijzigen. Na zijn overlijden gaan de twee ‘helpers’ er met zijn complete vermogen vandoor, bijna een half miljoen euro.
Zo werkt het
Nickey Smelt ziet veel gevallen van uitbuiting in haar functie als executeur van nalatenschappen en als lid van het Aanjaagteam Veilig Ouder Worden van het ministerie van VWS. Er is steeds hetzelfde patroon. Het begint met iemand paaien, dan indoctrineren, isoleren en tenslotte kaalplukken. De schade is zeker niet alleen financieel. Slachtoffers schamen zich vaak diep. Ze raken hun vertrouwen in de mensheid kwijt. Veel uitbuiting wordt dan ook niet gemeld. Smelt denkt dat één op de tien ouderen op de één of andere manier wordt misbruikt. Ook na melding is het misbruik vaak moeilijk hard te maken zegt Advocate Petra Knoppers. Want bewijs maar eens dat iemand tegen zijn zin geld of spullen is afgepakt.
Voorkom dit
In Meldpunt roepen deskundigen kijkers op om maatregelen te nemen, waarmee ze zichzelf en anderen beschermen tegen financieel misbruik. Een daarvan is het opstellen van een levenstestament, waarin is vastgelegd wie geldzaken mag regelen als de betrokken dat zelf niet meer goed kan, en ook wie daar toezicht op houdt. Lees in dit artikel hoe u kunt voorkomen dat u zelf of iemand die u kent financieel wordt misbruikt.