Bankhelpdeskfraude: dit moet u weten om uzelf te beschermen

Om te voorkomen dat u ergens niet intrapt, moet u natuurlijk wel weten wat dat dan precies is. Spoofing is een vorm van oplichting waarbij oplichters zich voordoen als een vertrouwd persoon of organisatie, bijvoorbeeld uw bank, door het telefoonnummer te vervalsen. Zo lijkt het alsof u wordt gebeld door de bank, terwijl het in werkelijkheid criminelen zijn.

Bankhelpdeskfraude is een specifieke vorm van spoofing waarbij oplichters zich voordoen als medewerkers van de bank. Ze bellen u zogenaamd met spoed over verdachte transacties of problemen met uw rekening. Vervolgens proberen ze u over te halen om geld over te maken, codes in te voeren of toegang tot uw bankrekening te geven.

Deze vorm van fraude komt veel voor: jaarlijks worden duizenden mensen slachtoffer, met tientallen miljoenen euro’s aan schade tot gevolg. Slachtoffers zijn vaak oudere mensen, maar iedereen kan erin trappen. Dit is ook te zien in de uitzending van Meldpunt waarin 2 oud-politieagenten urenlang telefonisch worden ‘gegijzeld’ door zogenaamde medewerkers van ING.

Uiteraard verwachten weinig mensen dat zij slachtoffer zullen worden van deze vorm van oplichting. Sterker nog, vaak zijn de reacties: ”Daar trap je toch niet in?!” Helaas weten oplichters u zo mee te nemen in hun verhaal en in te spelen op uw emoties, dat het ontzettend lastig kan zijn om kalm, helder en kritisch te blijven op zo’n moment. Toch zijn er enkele dingen waar u op kunt letten om te voorkomen dat u slachtoffer wordt:

• Neem nooit zomaar op bij onbekende nummers, zeker niet als het nummer verdacht of buitenlands is.
• Vertrouwt u een telefoontje niet? Hang direct op. De échte bank belt u nooit om u over te halen geld over te boeken, gegevens te delen of in te loggen.
• Deel nooit uw inloggegevens of beveiligingscodes.
• Gebruik de controlefunctie in uw bankapp om te checken of u echt met de bank spreekt. Alle grote banken hebben zo’n functie. Zo heeft ING: ‘Check het gesprek’ in de app (hier vult u zelf het nummer in). Bij ABN AMRO heet dit een ‘gesprek check’ – de medewerker stuurt dan een beveiligd bericht naar de bankapp. Rabobank biedt ‘Controleer je gesprek’ via het hulp-menu in de Rabo-app.

In dit artikel leggen we uitgebreid uit hoe deze diverse functies van de banken werken.

Banken willen vanzelfsprekend net zo goed voorkomen dat hun klanten slachtoffer worden van deze geraffineerde praktijken. Daarom bieden de grote banken allemaal een mogelijkheid om te controleren of u daadwerkelijk met de bank spreekt. Deze mogelijkheden bespraken we al hierboven. Maar banken waarschuwen ook voor deze oplichtingstrucs met reclames op tv, radio en hun websites. Daarnaast hebben de banken fraudedetectiesystemen die verdachte transacties kunnen blokkeren.

Toch gaan oplichters steeds geraffineerder te werk, waardoor het voor banken én klanten lastig blijft om fraude te voorkomen. Daarom pleit Tweede Kamerlid Ingrid Michon-Derkzen (VVD) voor een herziening van de zogenaamde telecomwet. Dit zou het mogelijk maken voor banken om bij overboekingen van hele grote bedragen te kunnen controleren of iemand tegelijkertijd (langere tijd) aan de telefoon is. Met wie dit is, blijft voor de bank onbekend. Wel kunnen zij hierdoor eerder rekeningen uit voorzorg blokkeren. In het Verenigd Koninkrijk is het nieuwe line busy project uitgerold, wat het voor de banken daar al mogelijk maakt om dit te doen. Het blijkt een enorm succes te zijn.

Bij mensen die toch slachtoffer worden van bankhelpdeskfraude is de schade zowel financieel als emotioneel vaak groot. Het liefst wilt u natuurlijk uw geld terug. Maar dat is niet altijd mogelijk. Banken hebben namelijk afgesproken om uit coulance 100 procent van de schade te vergoeden aan slachtoffers van bankhelpdeskfraude. Dat is althans het uitgangspunt. In praktijk bedraagt dat percentage 69 procent. In sommige gevallen is er geen enkele vergoeding:

• Als u eerder al een vergoeding heeft gehad bij dezelfde bank.
• U onvoldoende meewerkt aan het fraudeonderzoek.
• U als klant zelf heeft bijgedragen aan de fraude, bijvoorbeeld door opzettelijk misleidende informatie te geven aan de bank.

In dit artikel gaan we verder in op het wel of niet recht hebben op een schadevergoeding van de bank. Als u het niet eens bent met het besluit van de bank, kunt u een klacht indienen bij Kifid. Dit is het klachteninstituut financiële dienstverlening.

(Bron: Archief, ING, ABN AMRO, Rabobank, Kifid. Foto: ANP)