Goede zorg begint met niet alleen lekkere en gezonde, maar ook gezamenlijke maaltijden
Wat is er nu belangrijker voor ons welzijn dan eten? Zeker voor mensen met dementie is eten niet alleen voeding voor het lichaam, maar vooral ook voor de ziel. Meldpunt vroeg Martijn Bouwman, culinair coach van de Rivas Zorggroep, naar het belang van gezamenlijke maaltijden voor deze speciale categorie ouderen.
Gezamenlijk eten
Gezamenlijk eten in een gezellige sfeer helpt om de eetlust te bevorderen en draagt dus niet alleen bij aan de fysieke gezondheid, maar ook aan het welzijn en kwaliteit van leven. “Juist voor deze groep zijn zintuiglijke prikkels, zoals de geur van vers bereid eten en gezellige muziek op de achtergrond cruciaal,” zegt Bouwman. “Dit soort ervaringen roept herinneringen op en stimuleert gesprekken over vroeger, wat mensen samenbrengt en sociaal contact stimuleert.”
Maaltijden uit de automaat zijn een slecht idee
“Bezuinigen op voeding in de zorg, of bijvoorbeeld een restaurant waar vers gekookt wordt te vervangen voor automaten waar bewoners zelf eten uit moeten halen (zoals te zien in de uitzending van Meldpunt van 4 oktober 2024) is daarom een slecht idee,” vindt Bouwman. “Bewoners van een verzorgingshuis leven namelijk van eetmoment naar eetmoment. Hoe teleurstellend is het als de maaltijd niet smaakt of als de juiste ambiance ontbreekt”
“Goede zorg begint daarom echt met lekkere, gezonde en veilige maaltijden. En wanneer bewoners, patiënten of revalidanten de maaltijd om welke reden dan ook niet nuttigen, is de kans op ondervoeding zeer groot. Hierdoor moet je dure bijvoeding geven en meer zorg inzetten, waardoor de zorgkosten juist zullen stijgen. Uiteindelijk kent een dergelijke bezuiniging dan ook alleen maar nadelen.”
Tips om mensen met dementie te helpen met hun eten
Wanneer u zelf mensen met dementie in uw omgeving heeft en u wilt hen helpen om de maaltijd zo optimaal mogelijk te maken of u zit zelfs met de handen in het haar omdat uw partner niet meer wil eten? Daarvoor heeft Bouwman de volgende tips:
Eten hoort een feestje te zijn
Eten mag nooit een gevecht worden, maar moet zoveel mogelijk een feestje zijn. Ga dus nooit iemand dwingen om te eten. Wil iemand niet? Probeer het dan op een later tijdstip nog een keer of probeer gedurende de dag kleinere hapjes aan te bieden in plaats van 3 volledige maaltijden.
Bouwman kan niet genoeg benadrukken dat eten een sociaal evenement is. Eten is meer dan voeden; het is een sociaal moment dat bijdraagt aan welzijn en geluk. Een beetje hulp door mensen met dementie bij het koken, zoals roeren in de soep, kan hen meer betrokken maken. Koken en samen eten kunnen worden ingezet als therapie, waarbij de ervaring een bron van vreugde en trots kan zijn. Zie deze uitzending van Tijd voor MAX over hoe mensen met dementie nog mee kunnen blijven doen in de samenleving.
Kook met kleur
Een wit bord met een wit tafellaken? Laat dat maar achterwege. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat mensen met dementie meer eten door gebruik van kleuraccenten, zowel in de aankleding van de tafel als de presentatie op hun bord
Herkenbare gerechten en serviesgoed
Erwtensoep, stamppot, die ouderwetse gehaktbal uit de jus: het zijn de herkenbare gerechten die mensen met dementie prikkelen. Het ophalen van dierbare herinneringen levert vaak de mooiste verhalen op aan de eettafel, net als het gebruiken van herkenbaar servies zoals boerenbont.
De restjes voor later
Gaat het eten niet allemaal op? Maak er dan fingerfood van: snij voedsel klein en laat mensen zelf snacken als ze zin hebben. Zo komen ze toch aan hun dagelijkse vitaminen en voedingsstoffen.
(Foto: Shutterstock)
Hoe herkent u hulpvragen bij Indische en Molukse mensen met dementie?