Vrouwen met medische klachten door huisarts met een kluitje in het riet gestuurd? Dit kunt u doen
‘Vrouwenkwaaltjes’, of: ‘Het zal wel tussen je oren zitten.’ Dat horen vrouwen met onduidelijke lichaamsklachten vaak bij de dokter. Uit onderzoek blijkt dat 70 tot 90 procent van alle onopgeloste gezondheidsklachten zich voordoet bij vrouwen. Bij mannen is er vaker én sneller een diagnose. Wat kunnen vrouwen doen om zich gehoord te voelen en een doorverwijzing te krijgen?
Hoe komt het dat medische klachten van vrouwen verkeerd of niet worden beoordeeld?
Vrouwen voelen zich vaak niet gehoord door de huisarts. Dit komt doordat de meeste medische kennis is opgedaan via het mannelijk lichaam. Tot aan de jaren 90 wordt er alleen getest en onderzocht op mannenlichamen. Dat is destijds de norm.
‘Bikinivisie’
Neuroloog professor Gisela Terwindt legt uit dat dit onder artsen ook wel de ‘bikinivisie’ wordt genoemd: het ouderwetse idee dat het mannen- en vrouwenlichaam, op hun geslachtsdelen na, compleet gelijk zijn aan elkaar.
Tegenwoordig weten artsen dat vrouwen- en mannenlichamen heel anders ziek worden. Dat ligt vaak aan de hormonen: bij vrouwen ontstaan gezondheidsklachten bij grote hormoonwisselingen zoals in de puberteit, zwangerschap of overgang. Hierdoor vertonen ze andere symptomen en reageren vrouwen anders op medicijnen dan mannen. Er is simpelweg nog te weinig onderzoek naar gedaan.
Vrouwen lijden trouwens vaak aan dezelfde bikinivisie: ze denken dat klachten die zonder diagnose blijven nu eenmaal bij het vrouw-zijn horen. Dat ze misschien ‘zeuren’ of zich ‘aanstellen’, terwijl ze jarenlang met een onbehandelde aandoening kampen.
20 jaar lang dokteren
Antoinetta Schutrups is zo iemand, vertelt ze in Meldpunt (13 september 2024). Ze loopt 20 jaar rond met onverklaarbare klachten van vermoeidheid, gewichtstoename en haaruitval. Er wordt haar steeds verteld dat ze waarschijnlijk overspannen of depressief is, of zich niet aan een voorgeschreven dieet houdt. Maar ze weet dat dit niet waar is.
Ze ziet dat haar huisarts compleet anders reageert, als haar man min of meer dezelfde klachten krijgt. “De huisarts stelde meteen een bloedonderzoek voor, terwijl mijn man zei dat het ook stress zou kunnen zijn. Toch wilde de huisarts per se vervolgonderzoek inplannen. Ik schrok hiervan, want kort daarvoor kregen mijn soortgelijke klachten nog het label ‘psychisch’. Het was een compleet ander gesprek.”
Uiteindelijk komt mevrouw Schutrups bij toeval achter de oorzaak van haar symptomen. Ze blijkt een goedaardige tumor op haar hypofyse, een klier onderaan de hersenen, te hebben.
Vertel uw verhaal bij het meldpunt ‘Voices for Women’
De stichting Voices for Women heeft een speciaal meldpunt opgericht voor vrouwen, die net zoals mevrouw Schutrups lange tijd rondlopen met onverklaarde gezondheidsklachten. Ze ontvangen tienduizenden meldingen. Per jaar zijn er ongeveer 220.000 vrouwen met een SOLK, een ‘somatisch onvoldoende onverklaarde lichamelijke klacht’.
Dit moet u doen als u niet verder komt met uw gezondheidsklacht
Mirjam Kaijer is ervaringsdeskundige en oprichter van Voices for Women. Haar stichting maakt zich sterk voor betere zorg voor vrouwen. Als u zich niet gehoord voelt door uw huisarts, geeft Kaijer de volgende tips:
- Leg een logboek aan, noteer welke klacht wanneer voorkomt. Zo heeft u concrete informatie voor uw arts.
- Geef uw pijn een cijfer.
- Voor ieder consult trekt een huisarts gemiddeld 10 minuten uit. Weet u de klacht niet goed te omschrijven en heeft u meer tijd nodig? Boek dan vooraf een dubbele afspraak voor het spreekuur van uw arts.
- Geef uw arts nog een kans als die niet direct met een diagnose komt. Bedenk dat hij werkt met onderzoeksresultaten, die over het algemeen nog steeds op het mannelijk lichaam gericht zijn.
(Foto: Shutterstock)
Nieuw onderzoek bevestigt: overgang versterkt psychische klachten