Overwaarde woning moeilijker te verzilveren

Tonnen overwaarde, maar geen cent extra

Ineke (73) en Evert de Ruiter (77) uit Rotterdam hebben tonnen overwaarde op hun woning. Zij willen graag hun dak repareren en het huis verduurzamen. Maar wanneer zij aankloppen bij de bank, kunnen zij tot hun verbazing geen cent extra lenen. De twee zijn niet de enigen die hier tegenaan lopen. De behoefte bij huiseigenaren om de overwaarde te verzilveren neemt toe, maar de mogelijkheden om geld uit stenen te halen worden minder. Vooral ouderen met een bescheiden inkomen lopen sneller tegen grenzen op.

“Senioren zitten klem,” kopt Vereniging Eigen Huis (VEH) vorige maand in het eigen magazine. Er is nu al een schrijnend tekort aan seniorenwoningen en de groep ouderen wordt de komende jaren alleen maar groter. Het Centraal Bureau voor de Statistiek verwacht dat de groep 65-plussers in 2040 met ongeveer 1,5 miljoen is gegroeid tot 5 miljoen.

Het vermogen van senioren zit vaak ‘in stenen’, de overwaarde

“De overheid stuurt op langer zelfstandig thuis wonen, want Nederlanders willen zo lang mogelijk in hun eigen huis blijven. Dat kost geld. En het vermogen van senioren zit vaak in stenen. Deze overwaarde zouden zij, als het kan, willen inzetten om enerzijds de woning levensloopbestendig te maken en te verduurzamen en anderzijds als aanvulling op het vaak achterblijvende pensioeninkomen en de alsmaar stijgende woonlasten.”

Maar veel ouderen lukt het volgens VEH niet om een extra gewone hypotheek af te sluiten, zoals een aflossingsvrije of annuïteitenhypotheek. Reden: het inkomen is onvoldoende om de hogere maandlasten te kunnen dragen. “De hypotheekregels zitten in de weg, want alle banken moeten de totale hypotheeklasten volgens dezelfde regels toetsen bij het inkomen. De maandlasten moeten nu en in de toekomst betaalbaar blijven en passen bij het inkomen en de overige vaste uitgaven,” aldus een woordvoerder van VEH.

Hierdoor krijgen vooral ouderen met een bescheiden inkomen de laatste tijd steeds vaker nul op het rekest bij de bank. Ook al hebben zij tonnen aan overwaarde op de woning.

Verzilverhypotheek van de markt gehaald, of minder aantrekkelijk gemaakt

Tot voor kort boden veel banken als optie zogeheten verzilverhypotheken aan. Deze producten kwamen enkele jaren terug op de markt. Het idee hierachter: de maandelijkse lasten worden niet uit het inkomen betaald maar bij de hypotheekschuld opgeteld. Deze laatste loopt dan dus iedere maand een beetje verder op.

Maar steeds meer banken halen de verzilverhypotheken van de markt, of maken ze met extra voorwaarden minder aantrekkelijk. Door de gestegen rente loopt de hypotheekschuld sneller op en omdat de huizenprijzen niet meer zo hard stijgen, is de grens van wat maximaal kan worden geleend eerder bereikt.

Bij de Rabobank hebben ze daarom ruim 1 jaar geleden besloten het product helemaal niet meer aan te bieden aan nieuwe klanten. “De hypotheekmarkt is de afgelopen tijd flink veranderd, onder andere door de stijgende rente en nieuwe regelgeving. Hierdoor paste de bestaande verzilverhypotheek niet meer binnen ons bredere hypotheekaanbod,” zegt een woordvoerder van de Rabobank.

Overwaarde op een verantwoorde manier inzetten

VEH vindt dat er voldoende te kiezen moet blijven. “Ouderen mogen niet gedwongen worden om te verhuizen als ze de overwaarde van hun huis niet kunnen gebruiken om hun huis aan te passen, zodat ze daar zelfstandig kunnen blijven wonen, of om hun huis te verduurzamen. Het inzetten van de vaak forse overwaarde moet op een verantwoorde manier mogelijk worden gemaakt.” Ook de Autoriteit Financiële Markten (AFM) vindt het “ongewenst als er voor deze groep niets te kiezen valt.”

“Een verzilverhypotheek is een product dat duidelijk invulling kan geven aan een behoefte van een specifieke groep consumenten. Het is echter aan de hypotheekaanbieders zelf om te beslissen of zij dergelijke producten (blijven) aanbieden,” aldus een woordvoerder.

De AFM raadt mensen aan die interesse hebben in een verzilverhypotheek om zich goed te laten adviseren over de mogelijkheden. “Een verzilverhypotheek is een complex en impactvol product.”

Maatschappelijk probleem

Vereniging Eigen Huis ziet inperking van de huidige mogelijkheden als een maatschappelijk probleem en wil daarom aan tafel met onder andere ministeries, AFM en banken om een oplossing te vinden. Een idee is bijvoorbeeld dat banken, net als bij starters, in de toekomst dit soort hypotheken onder NHG-garantie aan kunnen bieden of een nationaal verzilverfonds.

Duurzaamheidslening als oplossing

De hypotheekadviseur van Ineke en Evert de Ruiter vindt overigens uiteindelijk toch een oplossing voor het stel. Zij sluiten via de gemeente Rotterdam een duurzaamheidslening af waardoor zij hun dak toch kunnen repareren. “Het is een alternatief voor geld uit je stenen halen zonder te verhuizen en buiten de bank om,” zegt een woordvoerder van VEH. “Veel mensen weten hier niet van en moeten erop worden gewezen door de hypotheekadviseur. Er zijn ook voorwaarden aan verbonden, zo moet je het geleende geld in je huis investeren en kan je het niet gebruiken voor bijvoorbeeld een reis of een auto.”

Er zijn inmiddels zo’n 100 gemeenten die ook zo’n lening kennen. Kijk hier voor meer informatie.

(Foto: MAX) 

Overwaarde van woning bedraagt gemiddeld 175.000 euro