Slechte luchtkwaliteit veroorzaakt veel longziekten in Nederland. Dit kunt u doen
Gezonde lucht inademen is van levensbelang. We ademen per dag zo’n 20.000 keer in. Dan willen we wel frisse lucht binnenkrijgen. Helaas is dat op veel plekken in Nederland niet zo. Het Longfonds zegt dat door luchtvervuiling jaarlijks ongeveer 6.000 kinderen de diagnose van astma krijgen. Kunt u zelf de luchtkwaliteit meten, of zelfs verbeteren?
Longziekten door luchtvervuiling
Bij luchtvervuiling denken we al gauw aan fabrieksschoorsteenpijpen, autoverkeer en vliegtuigen, maar het kan veel dichter bij huis ook plaatsvinden. Zelfs in huis. Meldpunt heeft de laatste jaren een heel dossier over luchtverontreiniging door houtstook opgebouwd. Er komen nog steeds regelmatig klachten over binnen van lezers en kijkers. Het is de fijnstof, grotere of kleinere roetdeeltjes, die voor gezondheidsproblemen zorgen. Dat gaat van longziekten als astma tot COPD en longkanker. Het weer speelt een grote rol in de ernst van de luchtvervuiling. Vooral bij mist hebben we er veel last van. Geen wonder dat het Longfonds regelmatig een oproep doet voor verbetering van de luchtkwaliteit.
Hoe komt u achter de luchtkwaliteit in uw eigen buurt?
We hebben allemaal recht op gezonde lucht. Kinderen zouden niet in zulke grote aantallen astma moeten krijgen. Daarom is het goed om te weten dat er voortdurend metingen worden gedaan naar die luchtkwaliteit. Maar wist u dat u daar heel eenvoudig zelf achter kunt komen?
Er zijn van overheidswege dagelijkse metingen die voor iedereen opvraagbaar zijn. Op ongeveer 100 plekken in het land worden voortdurend metingen gedaan. Luchtmeetnet.nl laat de actuele luchtvervuiling zien in uw woonomgeving en doet 48 uurs-voorspellingen. Initiatiefnemers zijn onder meer het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de GGD. Er zijn nog meer websites van organisaties als het Longfonds, Milieudefensie en Check Je Plek, die als u toestemming geeft uw locatiegegevens te mogen gebruiken, u exact de laatste meting in uw omgeving kunnen geven.
Hoe wordt de vervuiling in cijfers uitgedrukt?
Er zijn Europese normen voor de luchtkwaliteit en ook van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). Elke categorie stofdeeltjes wordt aangegeven met de letters PM (particulate matter) en een getal erachter. De meest voorkomende fijnstof wordt bijvoorbeeld aangegeven als PM10. Dat betekent dat de deeltjes kleiner zijn dan 10 micrometer. Maar er bestaat ook PM2,5. Hoe kleiner dat getal, hoe kleiner de deeltjes. Ook Stikstofdioxide (NO2) is een heel schadelijke stof in onze lucht. Grotere deeltjes ademen we oppervlakkig in, en raken we sneller kwijt door bijvoorbeeld hoesten en niezen. Kleinere deeltjes kunnen echter in onze longen terechtkomen, en ultrafijnstof zelfs in onze bloedsomloop.
Bij de metingen geven ze per categorie de concentratie van de luchtvervuiling aan in microgram per kubieke meter (µg per m³). Dat is soms schrikken geblazen. Bepaalde vormen van vervuiling mogen maar een beperkt aantal keer per jaar voorkomen. Anders wordt het kritisch voor de volksgezondheid. Wie dicht bij de staalhoogovens woont weet dit als geen ander.
Norm vervuiling door grof fijnstof (PM10):
- Jaargemiddelde norm: 40μg/m³ (40 microgram per kubieke meter)
- Dagnorm: 50 μg/m³
- Deze dagnorm mag maximaal 35 keer overschreden worden per jaar
Kunt u ook zelf de luchtkwaliteit in uw buurt meten?
Er zijn ook mensen die zelf graag de kwaliteit van de lucht in hun omgeving willen meten. Commerciële partijen bieden apparatuur aan. Ze zeggen erbij dat het veel uitmaakt waar u deze apparatuur plaatst voor een meting. Doet u dat dicht bij de vervuilende bron of niet? Dat maakt veel uit. In een uitzending van Meldpunt uit 2021 over houtstook is te zien hoe een verontruste burger zelf dagelijks de luchtkwaliteit in zijn buurt meet met een apparaat in zijn tuin.
Kunt u ook zelf iets doen om de lucht te verbeteren?
U kunt zelf als u wilt ook een bijdrage leveren aan een schonere, gezondere lucht. Dat kan bijvoorbeeld door te letten op die houtstook, of vaker de auto laten staan ten gunste van de fiets. Een elektrische auto is ook een schone optie. De trein pakken in plaats van het vliegtuig is een andere. Door ventilatie bij u thuis heeft u binnen ook schonere lucht. Zet af en toe een raam open. Woont u echter aan een drukke weg? Doe het dan aan de andere kant van uw huis.
(Bron: Archief, Milieudefensie, Check je plek, Longfonds, Luchtmeetnet, NPO Kennis. Foto: Shutterstock)