Meer oudere fietsers overleden in verkeer in 2022. Wat is de oplossing?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft de jaarlijkse cijfers met betrekking tot verkeersdoden bekend gemaakt. In 2022 zijn 737 mensen omgekomen in het verkeer, 147 meer dan in 2021, het hoogste cijfer sinds 2008. De hoogste stijging vond plaats onder oudere fietsers, vooral 75-plussers. Meldpunt sprak met VeiligheidNL en een jonge uitvinder over mogelijke oplossingen.
De cijfers liegen niet: in 27 jaar niet zoveel fietsdoden
Het aantal verkeersdoden lag in 2022 bijna 27 procent hoger dan het jaar ervoor, meldt het CBS. Meer mannen (522) dan vrouwen (215) kwamen om in het verkeer. Het aantal omgekomen fietsers is het hoogste in 27 jaar. In 2022 werden er 291 dodelijke slachtoffers onder fietsers genoteerd, 84 meer dan in 2021.
Maar onder 75-plussers op de fiets is het aantal fatale ongelukken het opvallendst. Het CBS registreert een stijging van 59 procent in vergelijking met 2021: 150 doden in 2022, tegen 94 het jaar ervoor. Meldpunt heeft hier eerder al over bericht.
Fatale fietsongelukken mét of zonder botsing
Botsingen met (bestel)auto’s werden fietsers het vaakst fataal, namelijk in de helft van alle gevallen: 141 fietsslachtoffers, 60 meer dan in 2021. Maar – vermoedelijk verwachten de meeste mensen dit niet – een kwart van alle fietsdoden verongelukte door een eenzijdig ongeval. Dus zónder botsing. Dat kan gebeuren na een val van de fiets, door bijvoorbeeld plotseling onwel zijn, een stuurfout, een gat in de weg of een uitstekende boomwortel. Van deze fietsslachtoffers was ruim 2/3e 75-plus.
Valdetectie bij eenzijdig fietsongeval werkt ook preventief
Joris Koops is bedenker van een zelfstandig valdetectie-systeem, dat werkt zonder tussenkomst van een app op een smartphone. Met de hulp van medici heeft hij deze uitvinding ontwikkeld met startup Bypoint. Hij heeft een apparaatje met ingebouwde SIM-kaart bedacht dat aan het frame kan worden gemonteerd, wat een val registreert en direct meldt. Dat is handig voor de fietser alleen, die valt in niemandsland zonder directe hulp. Als het slachtoffer niet binnen 1 minuut reageert op de vraag uit een luidspreker of hij of zij is gevallen, dan krijgt de eerste op een lijst van 3 contactpersonen een sms met de GPS data van de plek van het ongeluk. Deze persoon kan, mits niet te ver uit de buurt, zelf te hulp komen óf 112 bellen. En anders krijgt de volgende persoon op het lijstje een berichtje.
“Op deze manier boekt het slachtoffer veel tijdwinst,” zegt Koops. “We spreken van het golden hour (‘gouden uur’) voor fietsslachtoffers. Als ze binnen dat uur gevonden en geholpen worden, kunnen zij het overleven. Dat is dus cruciaal. Je zou kunnen zeggen dat een fietshelm hier ook kan helpen, maar er zijn ook ongevallen waarbij de fietser met de borst op het stuur terechtkomt en een bloeding krijgt.” Het systeem werkt ook preventief voor toekomstige ongelukken. Koops deelt de gegevens van de plekken van de ongelukken bijvoorbeeld met de provincie, die dan op efficiënte wijze fietspaden kan repareren of aanpassen om zo de veiligheid te verhogen voor de verkeersdeelnemers.
VeiligheidNL verzamelt data om ongelukken te voorkomen
Martijntje Bakker, directeur van VeiligheidNL, herkent het belang van data delen om zo toekomstige ongelukken te voorkomen. Daartoe werkt de organisatie samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Want de kwaliteit van het wegdek is een serieus aandachtspunt. “Wij verzamelen ambulance data, want de politie komt alleen bij de zware ongevallen,” zegt ze. “Maar er zijn ook gewone verkeersslachtoffers. Dat willen we ook zoveel mogelijk voorkomen. Verder koppelen we die data aan die van spoedeisende hulp, soorten letsel en locaties. Al die data moeten uiteindelijk in een dashboard beschikbaar komen voor wegbeheerders om zo gevaarlijke situaties op onze wegen te verbeteren.”
Dag van de fietshelm
Bakker wil toch nog even van de gelegenheid gebruik maken om de noodzaak van een fietshelm als preventiemiddel te benadrukken. Samen met een consortium, met daarin onder anderen Veilig Verkeer Nederland, ANWB en de Hersenstichting, organiseren ze de Dag van de Fietshelm op 19 april 2023. Een helm voorkomt niet alleen dodelijk letsel, maar ook hoofd- en hersenletsel. Bakker: “Onderzoek laat zien dat helmgebruik de kans op hersenletsel met 1/3 verlaagt. De kans op hoofdletsel wordt 62 procent lager.”
(Bron: CBS, VeiligheidNL. Foto: Shutterstock)
Alarmerend rapport: meer fatale ongelukken met oudere fietsers
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
In veel berichtgeving over de toename van fietsdoden wordt er een beeld geschetst dat oudere mensen niet goed met E bikes om zouden kunnen gaan, te traag reageren op verkeerssituaties etc….. De ‘schuld’ wordt menigmaal bij de ouderen gelegd; echter worden veel ongelukken óók veroorzaakt door roekeloos rijgedrag door jongeren op scooters en/of níét hands free bellende automobilisten.
Zelf ook al twee maal , volledig buiten mijn schuld om, aangereden waarbij ik in het ziekenhuis terecht kwam . Éénmaal door een scooter die met veel te hoge (opgevoerde) snelheid zigzaggend en rechts en links inhalend over het drukke fietspad scheurde en niet alleen mij maar ook ándere fietsers op dat fietspad raakte waarbij meerdere mensen vielen.
De andere keer werd ik van de weg gedrukt door een automobilist die met een telefoon in z’n handen zat te bellen onder het rijden en mij klem reed tussen zijn auto en een muurtje langs de kant van de weg, waardoor ik ten val kwam en mijn heup brak.
Gelukkig heb ik beide keren overleefd, maar ben het zat om in media steeds afgeschilderd te worden alsof je als oudere een gevaar zou zijn in het verkeer omdat je ouderdom één van de oorzaken zou zijn van de toename van verkeersdoden.