Akkoord: OV toegankelijker voor mensen met beperking

Alle OV-bedrijven

Nu is er afgesproken dat de reisinformatie duidelijker wordt, haltes en perrons beter toegankelijk worden en wie dat nodig heeft kan rekenen op reisassistentie. Zulke afspraken waren al gemaakt met de NS, maar nog niet zoals nu met alle OV-bedrijven.

Toegankelijk OV in 2040

De afspraken zijn gericht op de lange termijn. Dat betekent dat in 2040 het openbaar vervoer toegankelijk moet zijn voor iedereen. Maar veel maatregelen moeten binnen korte tijd al effect hebben. Dat moet de drempel verlagen voor 2 miljoen mensen met een beperking in Nederland. Hieronder vallen beperkingen als slechtziend, blind of doof zijn, een lichamelijke of verstandelijke beperking of psychische problemen.

Reizen met OV voor mensen met beperking bijna onmogelijk

De belangenorganisatie Ieder(in) heeft zich recent beklaagd dat reizen in het openbaar vervoer op dit moment bijna onmogelijk is voor mensen met een beperking. Het is erg druk in de treinen omdat deze zijn ingekort en de dienstregeling is verschraald vanwege personeelstekorten. Dat is bijvoorbeeld vervelend voor mensen in een rolstoel. Daarnaast is reisassistentie ook niet altijd beschikbaar.

Geen toverstokje

Toch is nu niet alles koek en ei. Een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zegt dat het gesloten bestuursakkoord niet een “toverstokje” is waarmee deze problemen in 1 keer worden opgelost. “Aan de problemen met het personeelstekort kunnen we nu niet direct iets doen.” Maar er zijn nu wel duidelijkere afspraken waar naar verwezen kan worden. Om de plannen uit te voeren stelt staatssecretaris Heijnen 10 miljoen euro beschikbaar.

Toilet in de trein

Het akkoord moet er ook voor zorgen dat elk treinstel minstens 1 toilet krijgt als het materieel wordt vervangen. Bij regionale treinen is dat nu namelijk niet altijd het geval. Van deze treinen heeft 1 op de 5 geen toilet. Dat is bijzonder vervelend voor mensen met buik- of blaasproblemen. Want zij moeten afzien van hun reis als er geen toilet in de buurt is. Vooral in Overijssel, Gelderland en Zuid-Holland rijden nog treinen rond zonder toilet.

Merkbare verbeteringen

Illya Soffer, directeur van Ieder(in), juicht de plannen toe. Wel benadrukt zij dat het akkoord tot merkbare verbeteringen moet leiden. “Denk aan het snel oplossen van problemen met defecte liften, reisassistentie of ontoegankelijke perrons.”

Achtergronden van het bestuursakkoord

Meldpunt legde de zaak voor aan ervaringsdeskundige Jiska Ogier, die zich als juriste al jaren sterk maakt voor gelijke rechten van mensen met een beperking. Allereerst schetst ze het bredere verhaal achter het akkoord tussen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de vervoerders. Het is eigenlijk een heel noodzakelijk vervolg op eerdere afspraken uit 2015 over een toegankelijker OV.

“Dat was inmiddels al sterk verouderd,” zegt ze. “En ook ging het niet ver genoeg. Maar dat kwam ook omdat het ‘Verdrag Handicap’ van de Verenigde Naties toen nog niet van kracht was in ons land. Dat was pas in 2016. In het nieuwe akkoord zijn de afspraken aangescherpt.” En dat is goed nieuws voegt ze eraan toe.

Personeelsgebrek

Maar er is ook minder goed nieuws. “De lange termijnafspraken liggen er nu, maar we missen de mensen om het uit te voeren.” Ogier doelt op het welbekende personeelsgebrek, dat alom heerst op de arbeidsmarkt. “Dan sneuvelen de voorzieningen voor gehandicapten het eerst. Of alles duurt langer.” Zo moeten speciale boekingen voor taxivervoer, dat regulier OV vervangt voor mensen die dat onvoldoende kunnen gebruiken, doordeweeks 48 uur van te voren worden gedaan. Voor het weekend is dat zelfs 72 uur.

Ook mist er een heleboel specialistische kennis, bijvoorbeeld over veilig vervoer voor mensen, die tijdens de reis in hun rolstoel moeten blijven zitten. En zo zijn er nog heel wat aandachtspunten met betrekking tot regiotaxi’s en de landelijke variant Valys. Zo is het aantal toegewezen kilometers per jaar ontoereikend en de tarieven voor wie daarboven komt vreselijk hoog.

Inspraak van ervaringsdeskundigen

“Zonder mensen om het uit te voeren, wordt elke afspraak een papieren tijger,” vat Ogier tot slot haar grootste bezwaar samen. Maar dat betekent niet dat ze ontevreden is over het bestuursakkoord zelf. “Ik ben er vooral blij om dat de plannen tot stand zijn gekomen door er ervaringsdeskundigen in te betrekken. Maar we zijn er nog lang niet en we zijn minstens 30 jaar te laat begonnen met inclusiever worden.”

(Bron: Ieder(in), ANP. Foto: ANP Foto)