Registeren Inloggen

Seksueel geweld komt ook voor bij ouderen. “Ik durf niemand meer op de koffie te vragen”

Maar liefst 45 procent van de ouderen is slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag. 8 procent van de vrouwen maakt dit ook vanaf 65 jaar nog mee. Dat blijkt uit een enquête van Meldpunt waar 3000 mensen aan deelnamen. Het gaat om verkrachting, aanranding en vooral ongewenste betastingen. Voor het eerst spreken ouderen zich zo massaal over dit onderwerp uit.

Seksuele grensoverschrijding komt vaak voor bij ouderen

Meer ouderen hebben te maken met nare ervaringen op seksueel gebied dan tot nu toe werd aangenomen. De meesten willen en durven er niet voor uit te komen. Uit angst niet geloofd te worden, uit schaamte, uit loyaliteit naar de dader of omdat ze niemand er mee willen belasten. Toch hebben bijna 1500 van de 3000 ouderen in een enquête van Meldpunt hun ervaringen met de redactie gedeeld. Deze cijfers komen niet overeen met de onderzoekscijfers van onder meer de Rutgers Stichting. Dit kenniscentrum onderzoekt de veranderende rol van seksualiteit in de samenleving. Volgens Rutgers is slechts drie procent van alle ouderen slachtoffer van seksueel geweld. Het Centrum Seksueel Geweld verwijst dergelijke cijfers naar de prullenbak. Volgens Gerda de Groot, coördinator van het Centrum, is er sprake van een complete onderrapportage.

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag is elke seksuele handeling die over de grens van een ander gaat. Als er ook dwang bij komt kijken, dan noemen we het seksueel geweld. Het gedrag kan fysiek zijn, verbaal maar ook nonverbaal. Seksuoloog en huisarts Peter Leusink legt dit uit. “Denk bijvoorbeeld aan grapjes, een manier van kijken, ongewenst flirten of dickpics. Maar ook aanraken, op de mond zoenen, of vingers in de vagina stoppen. Het slachtoffer bepaalt of het grensoverschrijdend is.”

Geïsoleerd door seksueel trauma

Mevrouw Onderstal* van 64 vertelt in onze enquête hoe mannen over haar grenzen gaan. Wanneer ze via een datingsite leuk contact heeft met een man vraagt hij met een berichtje of ze zin heeft om te Skypen. Dat wilde ze wel. “Ik opende het gesprek en zag opeens een stijve pik in beeld. Toen vroeg hij mij me uit te kleden. Ik schrok enorm, wat ik mee heb gemaakt in mijn jeugd begon direct als een film weer af te spelen. Ik ga nooit meer daten.”

Mevrouw van Eik* van 77 durft mannen niet meer op de koffie te vragen. “Regelmatig denken ze, nu ik alleen ben, dat ze me wel even kunnen zoenen en mijn borsten kunnen betasten. Zeggen dat ik dat niet wil, helpt niet. ‘Waarom niet?’, vragen ze dan. Met als gevolg dat ik ze niet meer wil hebben hier, als ze alleen zijn.”

Ervaringen stapelen zich op

Vrouwen in de vragenlijst geven aan dat door hun oudere leeftijd de ervaringen met seksueel grensoverschrijdend gedrag zich hebben opgestapeld. Ze kunnen er “een boek over schrijven” zeggen meerdere ondervraagden. Wat dit stapeltrauma tot gevolg heeft blijkt uit de voorgaande verhalen. Seksuoloog Leusink: “In deze reacties zie je dat het wantrouwen naar contact dat wel gewenst is, toeneemt. Ze gaan contact helemaal vermijden en raken geïsoleerd.”

Dader is een bekende

Helemaal vreemd is dat niet, want de dader was volgens de ondervraagden in een derde van de gevallen iemand die dichtbij hen stond. In 45 procent van de gevallen was het een kennis. Volgens Gerda de Groot van het Centrum Seksueel Geweld gaat het vaak om machtsmisbruik. Plegers hebben last van stress, of een alcohol-, drugs- of seksverslaving. Vaak zie je dat plegers na hun daad hun handelingen bagatelliseren, onverschillig zijn en het slachtoffer proberen af te schermen van de rest van de samenleving.

Nog nooit aan iemand verteld

Ouderen willen graag dat er openheid komt over dit thema (94 procent) maar over hun eigen ervaringen met seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft 40 procent aan niemand iets verteld. Als Meldpunt enkele van de respondenten (die daarvoor toestemming hebben gegeven) opbelt, is de redacteur regelmatig de eerste aan wie het slachtoffer haar verhaal doet. Slachtoffers schamen zich, zijn bang dat ze niet geloofd worden, denken dat de dader het niet zo bedoeld heeft of willen die niet schaden. Uit de telefoongesprekken blijkt dat ook het willen wegstoppen van de ervaring een rol speelt.

Betast door de echtgenoot van mijn vriendin

Ook Akkie Klaver vindt het moeilijk om over haar ervaringen te vertellen, maar doet het toch. “Er wordt al te veel over gezwegen. En ik vind dat het gewoon verteld moet worden.” Akkie is aangerand door de echtgenoot van haar goede vriendin. Eerder in haar leven is ze ook nog twee keer verkracht. Ze vertelt hierover in deze video.

Accepteer de cookies om dit element te weergeven.

U kunt hulp krijgen

Volgens de Groot is het begrijpelijk dat slachtoffers niet over hun nare ervaring willen praten. Maar praten is enorm belangrijk. Seksueel trauma veroorzaakt allerlei klachten, die met goede hulp minder kunnen worden. En die goede hulp is er, in 16 centra in heel Nederland. “Mensen kunnen ons elke dag, 24 uur per dag bellen. Wij nemen ze aan de hand. In overleg zorgen we dat er medische hulp beschikbaar komt en psychische hulp. Als iemand dat wil helpen we ook bij het inschakelen van de politie.”

Leusink: “Op de korte termijn is praten over zo’n ingrijpende ervaring vaak pijnlijk. Maar op de lange termijn levert het veel op. En wilt u niemand er mee belasten? Denk dan aan wie de last nu draagt. Want altijd iemand heeft er last van, en dat bent u nu. Wie vindt u belangrijker?”

Ik wil praten

Medewerkers van het Centrum Seksueel Geweld bereikt u door te bellen naar 0800-0188
U kunt ook chatten: www.chatmetcsg.nl

Bekijk de televisie-uitzending van Meldpunt met daarin de verhalen van twee slachtoffers op vrijdag 11 maart om 19.50 uur op NPO2.

* De namen in dit artikel met een sterretje zijn gefingeerd. De echte naam is bekend bij de redactie.

Geef een reactie

Reacties (5)

    Ik ben een vrouw 66 jaar en bezig met mijn relatie van47 jaar te be eindigen. Eindelijk! Heb mogen wachten omdat ik financieel vast zat. Heb nu mijn eigen aow. DAT ziek het volgehouden heb is me een raadsel.
    Ook ik heb behoorlijk wat met grensoverschrijdend gedrag te maken gehad. Op sexueel gebied zeker. Werd gedwongen tot sex tijdens mijn menstruatie die heftig en pijnlijk waren ( endometriose) gestraft door geen sex en als ik lag te slapen werd ik gewoon genomen.
    Er is me ook duidelijk gemaakt dat het NIET de bedoeling was om te genieten. Dat gebeurde na mijn eerste en enige orgasme.
    Verder ben ik jarenlang gehersenspoeld agressie en geweld hoorde daar gewoon bij. Het was erger dan projectie, het was INDOKTRINEREN dag in dag uit. Had een hernia en heb 6 weken plat gelegen. De eerste keer dat ik blij naar beneden ging werd ik tegen de grond geduwd.
    En zo kan ik nog even doorgaan.
    Ben erg blij met de verhalen, geheimen, die nu naar buiten komen. Helpt me enorm. Dacht altijd dat ik de enigste was en zoals me dagelijks verteld werd , gek was. De afgelopen 20 jaar heb ik me mm voor mm los gemaakt. In mijn eigen kracht leren staan, helemaal in mijn eentje. Hulp
    Gekregen wat nodig was, kwam gewoon op m’n pad. Een training zelfverdediging voor vrouwen, op m’n 60 ste! Was een radicale ommekeer. Daar leerde ik dat ik ….andersom….was. De buitenwereld maakte de dienst uit bij me. De ontdekking dat het om MIJN kracht naar buiten ging nog steeds een soort van wonder! De eerste keer dat ik weer agressief behandelt werd ging ik ….recht….voor hem staan keek hem aan en zei ik ben niet meer bang voor je. De eerste klap is voor mij, de rest voor jou!!
    En ik stond daar , vol in mijn kracht, of ik bij een andere energie leverancier aangesloten werd. Wouw!
    Natuurlijk ben ik daarna nog vaak helemaal de mist in gegaan, maar ben niet opgehouden met mijn eigen kracht te vergroten. En zo voel ik me ook
    Vrij en onafhankelijk met nog een mooi stukje leven VOOR me. Wat achterligt word steeds vager en doet er niet zo veel meer toe.
    Ben trots op mezelf dat ik het volgehouden heb en geef met liefde mijn verhaal door.
    Dank je wel sterke vrouwen dat jullie me geholpen hebben om jullie verhaal te delen.
    Els

    veel oudere vrouwen hebben last van seksueel overschrijdend gedrag van mannen . helaas hoorde ik van een vriendin dat hulp verleners niet altijd juist reageren waardoor ze met haar woede blijft zitten . ook word er niet altijd zorgvuldig met info omgegaan van slachtoffers of word een vrouw belachelijk gemaakt . zelf heb ik ook zat meegemaakt . ben niet alert opgevoed bewust dom gehouden . en dan nog de cultuur verschillen met hun geheimen en spelletjes met vrouwen kan er een boek over schrijven ! maar heden veeg ik het onder mijn schoenen echt ! heb mezelf altijd weten te redden. ja de vraag wat mankeert zo n man om een vrouw lastig te vallen of pijn te doen ? dat zou je dat soort mannen anoniem eens mieten vragen ! wat triggert hen nu om jou zo te behandelen of naar hun normen en waarden blijkbaar psychisch kapot te eillen maken alsof ze een politie agent of god zijn !!! willen ze je ergens voor straffen zich uitleven ? jou belachelijk maken om zelf dd grote jongen uit te kunnen hangen??? maar vergis je niet in vrouwen daar zitten ook nare figuren tussen die zo n man opstoken ophitsen die zijn er ook ! veel alleen staande vrouwen krijgen te maken met jalouzie ! je ziet er berzorgd en goed uit en dat moet kapot hè !!! als je met je kop bocen het maaiveld komt word je gepakt . deze samenleving is de mijne allang niet meer . je mag niet anders zijn en ook jezelf niet zijn . als he vrolijk bent word dat verkeerd uitgelegd ben je niet vrolijk is het ook niet goed ?! ik word alleen maar moe van negatieve mensen . ze hebben mij het leven zuur gemaakt . veilig voel je je niet meer . wij zijn nog van de oude stempel uit een leukere tijd al waten er zorgen maar dit werd nooit getolereerd ! en de vrouwen wirden er op aangekeken ook nog ! als ik een boekje zou open doen hoe het echt zit loopt iedereen gillend weg . ik heb veel gezwegen maar de maat is vol nu ! als huwelijken ook de mijne dus naar verlopen moet je voor je rechten opkomen ! maar waar vind je betrouwbare hulp verleners die zich niet laten inpalmen of omkopen of zich ook niet laten bedreigen ? ga dr maar aan staan dan !!! je bent ook hollander hè da s tegenwoordig een min punt ! echt vertrouwen zal ik ook een hulp verlener nooit meer geld ook voor mijn kerk idioten worden gepamperd overal in nederland . en wij mogen het bekijken !!!

      De ‘heren’ nemen de beslissing aan je lihf te komen, maar ze denken nooit aan de gevolgen. Mijn betastertje werd zelfs gesteund door zijn vrouwtje toen zij wist wat hij uitgespookt had. Ik vroeg haar kort daarna: was dit de 1e keer dat hij dit deed? Zij keek de andere kant uit en ik zei: zeg, ik heb het nu 3x aan je gevraagd. Krijg ik nog antwoord? Ze bleef de andere kant uitkijken en mompelde iets van: ik weet het niet! Ik had een getuige erbij en hij herhaalde luid en duidelijk wat zij had gemompeld: ze weet het niet! Volgens mij wist ze het heel goed….
      Die mannetjes halen alle vertrouwen bij je weg. Ze zullen ooit hun handjes thuis houden?

    Naar aanleiding van de uitzending ben ik op het net gaan kijken of een een lotgenotengroep is en wanneer die er niet is, om er eentje te starten. Ben terechtgekomen op de site verbreekdestilte . Daar is (nog) geen site voor senioren die met seksueel grensoverschrijdend gedrag temaken hebben gehad, danwel nu hebben. Is er iemand die al wel een link heeft gevonden ergens op het net? Wil graag een bijdrage leveren aan dit grote taboe, weet zeker dat MAx het topje van een ijsberg heeft blootgelegd.

    Ik ben ongeveer 3-4 jaar geleden en was toen 64 in de kerk tijdens het koffie schenken nog onheus (2x legde hij zijn handje op mijn linker heup, dus onder de gordel en de 2e x maakte hij er een geluidje bij en keek me aan) door een klein getrouwd mannetje en zijn vrouwtje had net haar hieltjes gelicht, want zij ging de mensen bijschenken met koffie en thee. Ik denk dan: wat doe ik verkeerd en wat bezielde die kleine dreumes? Ik heb flink stampij gemaakt. De pastoraatsgroep is er nog aan te pas gekomen, maar ik wasbijtijds door iemand gewaarschwd dit niet te doen. De azngewezen juffrouw hiertoe was mij niet goed gezind. Zij had mij gemaild: hoe heeft het zo ver kunnen komen…. wat een eufemisme! De pastoor heeft het echtpaartje vereerd met een huisbezoek en het ging van: snik, snik, snik. Ze zouden uit mijn buurt blijven, maar ik ben toch wel uitgekakt. Waar had ik deze betastingen aan te danken. Mannen of mannetjes ik ontvang ze nooit thuis!