Mag ik werken tijdens mijn prepensioen?

Prepensioeners willen weer aan het werk

In Meldpunt besteden we hier eerder aandacht aan. Toen ging het vooral om prepensioeners die weer in de zorg aan de slag wilden maar dit niet zomaar aandurfden. Maar de twijfels spelen bij een veel bredere groep, zo merken wij door de vele vragen die hier nog altijd over binnenkomen. MAX Ombudsman Rogier de Haan zocht daarom opnieuw contact met de Belastingdienst.

Problemen met de Belastingdienst

Volgens Rogier is er nog altijd veel onzekerheid bij mensen om weer betaald werk te gaan verrichten wanneer zij met prepensioen zijn gegaan. “Het gaat dan om mensen die meer dan 5 jaar voor hun AOW met prepensioen zijn gegaan. Dus pakweg voor hun 62e. Want daar ligt een belangrijke scheidslijn. Gaat u na uw 62e (binnen de 5 jaar voor AOW) met prepensioen, dan is er niks aan de hand. U kan dan zonder probleem weer gaan werken, als u wil.”

Bang voor een boete

“Maar gaat u eerder met prepensioen, en wilt u daarna toch weer gaan werken, dan loopt u het risico de Belastingdienst achter u aan te krijgen. Die kan dan torenhoge belastingaanslagen opleggen, waardoor een groot deel van uw pensioen eigenlijk verdampt. De mensen die de MAX Ombudsman bellen, willen weer aan de slag, maar zijn bang voor die torenhoge boetes. Zij hebben gevraagd aan de Belastingdienst of zij nou wel of niet weer mogen gaan werken, maar krijgen daar geen duidelijk antwoord op. De Belastingdienst geeft hen ook niet de garantie dat ze met rust worden gelaten, als ze inderdaad weer zouden gaan werken. Daarom laten ze het vaak er maar bij.”

Waarom kan de Belastingdienst een boete geven?

“Pensioen, en ook prepensioen, is bedoeld als vervanging van het inkomen dat u met werken verdient. De wetgever moedigt sparen voor het pensioen aan door dat fiscaal aantrekkelijk te maken. Over de premies die u spaart voor uw pensioen, hoeft u nog geen belasting te betalen. Pas als het pensioen tot uitkering komt, wordt belasting ingehouden. De andere kant van die medaille is dat de Belastingdienst alsnog langs kan komen, als blijkt dat u uw pensioen voor een ander doel gebruikt dan waarvoor het bedacht is. Namelijk als u uw pensioen opneemt, terwijl u gewoon van plan bent om te blijven werken.

In één keer belasting over jaren pensioen

In dat geval kan de Belastingdienst in bepaalde gevallen beslissen dat u juist méér belasting moet betalen. U betaalt dan in één keer en vooraf belasting over het volledige pensioen dat u de rest van uw leven naar verwachting nog zal ontvangen. Stel dat u op uw 60e zo’n belastingaanslag krijgt, dan moet u dus in één keer belasting betalen over vele jaren pensioen die u in de toekomst hoopt te ontvangen. Dat is die torenhoge belastingaanslag. Daarnaast kan de Belastingdienst een hoge rente doorrekenen over de belasting die ze eerder zijn misgelopen.

Wat zijn uw motieven?

De grote vraag is natuurlijk: In welke gevallen vindt de Belastingdienst dat u uw pensioen voor iets anders gebruikt dan waarvoor het bedoeld is, namelijk als inkomensvervanging bij ouderdom? Hier komt die scheidslijn van 5 jaar vóór uw AOW om de hoek kijken. Als u binnen die 5 jaar voor de AOW-leeftijd met prepensioen gaat, gaat de Belastingdienst ervan uit dat u alles volgens de regeltjes hebt gedaan. Ook als u toch weer gaat werken, krijgt u niet die torenhoge belastingaanslag. Maar  als u vóór die 5 jaar al met prepensioen bent gegaan, kan de Belastingdienst uw motieven nader onderzoeken, als u vervolgens weer aan het werk gaat.

De boete is nog nooit uitgedeeld

Als de Belastingdienst vindt dat u uw prepensioen misbruikt, moet u de belasting die u normaal elke maand over uw pensioen betaalt, in één keer over uw volledige toekomstige pensioen betalen.
Volgens de Belastingdienst is dit nog nooit gebeurd. Maar de fiscale boete kán wel worden opgelegd.”

Wat is de reden dat je een intentieverklaring ondertekent bij je pensioenfonds?

“Na het vertrek bij uw werkgever verklaart u met een intentieverklaring dat u geen intentie heeft om weer te gaan werken. Maar dit papiertje heeft ook een andere functie. Pensioenfondsen hebben namelijk ook een rol in uw belastingafdracht. Als u op uw pensioenspecificatie kijkt, ziet u dat het pensioenfonds daar al een bedrag aan loonheffing op heeft ingehouden. Het fonds draagt dat zelf af aan de Belastingdienst. Als de Belastingdienst zo’n “boete” op zou leggen, betekent dat normaal gesproken dat het pensioenfonds een enorm bedrag aan loonheffing in één keer aan de Belastingdienst moet betalen. Het pensioenfonds moet dat dan op zijn beurt op de prepensioener zien te verhalen.

Om dat te voorkomen, hebben pensioenfondsen een aantal jaar geleden die intentieverklaring geïntroduceerd. Als ze die laten ondertekenen door de prepensioener, gaat de Belastingdienst ervan uit dat het pensioenfonds niet heeft meegewerkt aan eventueel misbruik van pensioengeld. Het fonds hoeft dan geen naheffing te vrezen van de Belastingdienst, het valt er als het ware tussenuit. Dat hebben de fondsen en de Belastingdienst zo met elkaar afgesproken. De Belastingdienst richt zich met die boete dan volledig op de prepensioener.”

Wat is jouw advies wanneer mensen twijfelen om weer aan de slag te gaan?

“Gaat u minder dan vijf jaar voor AOW met prepensioen dan kunt u dus zonder problemen weer aan de slag. Gaat u langer dan vijf jaar voor uw AOW met prepensioen en wilt u daarna weer gaan werken – ook al is het binnen vijf jaar voor AOW – dan is dat ook geen probleem als u op het moment dat u het pensioen ging vervroegen de duidelijke intentie had om te stoppen met werken.

Laat Belastingdienst beoordeling op papier zetten

Wilt u zekerheid zwart op wit, dan is het altijd goed uw situatie voor te leggen aan een inspecteur bij de Belastingdienst. Ons is toegezegd dat de inspecteur de beoordeling van uw situatie ook op papier zet, als u dat wil. Daar kunt u dan later, als u inderdaad weer bent gaan werken, altijd naar verwijzen. Wanneer bij die beoordeling wordt vastgesteld dat er op het moment van stoppen wel degelijk plannen waren om weer aan de slag te gaan dan is een intentieverklaring overigens niet sluitend.

Gaat er met het nieuwe pensioenstelsel iets veranderen?

De Belastingdienst snapt dat de regels rondom vervroegen moeilijk zijn en dat pensioenuitvoerders hier veel werk aan hebben. Daarom is voorgesteld om de periode van 5 jaar voor de AOW-leeftijd op te rekken naar 10 jaar voor de AOW-leeftijd. Voorstel is dan dat het pensioen maximaal 10 jaar voorafgaande aan de AOW-leeftijd in mag gaan en dat dan niet meer getoetst wordt aan de intentie van de werknemers. Dat wil zeggen dat iedereen die meer dan 10 jaar voor AOW met prepensioen gaat zonder problemen weer aan het werk zou kunnen. Dat voorstel moet naar nog de Tweede Kamer.