De keuze is reuze, maar zijn al die nieuwe broodsoorten eigenlijk wel gezond?

Zoveel opties

Desembrood, roggebrood, witte kadetjes, speltbrood, rondvolkoren, meergranenbroodjes, luxebroodjes, een desembol: zomaar wat voorbeelden van broden die tegenwoordig bij de bakker of op de broodafdeling verkrijgbaar zijn. En dat is niet alles. Als u in de supermarkt een paar meter verder loopt komt u waarschijnlijk ook nog een heel schap met crackers, roggebrood of andere broodvervangers tegen.

Hoewel ze allemaal pretenderen heel verschillend te zijn, hebben ze 1 gemene deler: het begint allemaal bij graan. “Graan kent vele verschijningsvormen. Zo is er maïs, spelt, tarwe, teff, kamut, durum, emmer, gerst, gierst, haver, rogge en wordt rijst ook onder de granen geschaard. Quinoa, boekweit en amaranth horen hier ook bij, alleen worden deze niet verkregen uit grassen, maar uit planten”, aldus Leijten. Van graan kan meel of bloem worden gemaakt, de basis voor het maken van brood.

4 soorten brood

“In principe kunnen de ‘Nederlandse’ broden onderverdeeld worden in 4 soorten: wit-, bruin-, volkoren-, en meergranenbrood”, gaat zij verder. Afgezien van meergranenbrood hebben zij allemaal tarwebloem- of meel als basisingrediënt. Wat dat betreft is het aanbod dus nog vrij traditioneel in ons land.”Witbrood wordt bijvoorbeeld gemaakt van enkel tarwebloem. Tegenwoordig wordt het vermalen van granen machinaal gedaan, waardoor alle oliën, vezels, kiemen en andere voedingsstoffen snel verwijderd worden. Meel is hetgeen wat na dit proces overblijft. Om bloem te maken gaat men nog een stapje verder, ook de zemelen en het kaf worden verwijderd. Waarna een witpoeder overblijft wat we ook wel tarwebloem noemen.” In de zemelen en het kaf zitten juist heel veel vezels, die de spijsvertering goed aan het werk kunnen zetten. In tarwebloem komen deze delen van een tarwekorrel dus niet voor, waardoor er in witbrood ook weinig voedingsmiddelen zitten. “Het is ideaal om een luchtig deeg mee te maken, maar witbrood is wel meer vulling dan voeding.”

Bruinbrood

Tarwebloem zit ook in bruinbrood, maar dit type brood bevat ook volkoren tarwemeel, waardoor er meer voedingsmiddelen inzitten. “Bruinbrood is jarenlang het meest gegeten brood van Nederland, maar is inmiddels van de troon gestoten door volkorenbrood. Bruinbrood is lichter van kleur dan volkoren. Vaak zie je er nog een wolkje wit in zitten.”

Volkoren

Een broodsoort die ook al langere tijd verkrijgbaar is in ons land, maar steeds meer verschijningsvormen lijkt te hebben, is volkorenbrood. De gemiddelde supermarkt verkoopt bijvoorbeeld koolhydraatarm volkorenbrood, tijger volkorenbrood, waldkorn volkorenbrood en ga zo maar door. “Een brood mag alleen maar volkoren heten als het gemaakt is van de hele graankorrel, want volkoren is een beschermde titel. Er dient dus 100 procent volkoren tarwemeel in te zitten.Volkorenbrood is compacter, voller en bevat vitaminen, mineralen en vezels, wat het een rijker brood maakt. Misschien is dat ook wel de reden dat wij Nederlanders meer volkorenbrood zijn gaan eten.”

De populaire meergranen

Naast de traditionele broden van tarwebloem of tarwemeel zijn er inmiddels ook talloze broden die gemaakt zijn van andere graansoorten. Dat noemen we meergranenbroden. “Jammer genoeg worden we hierdoor vaak in de maling genomen. Een speltbrood mag bijvoorbeeld al speltbrood heten als er maar 5 procent speltmeel in zit. Veel meergranenbroden worden gebrand met mout, waardoor deze broden donkerder lijken en dus gezonder.”
Speltbrood is op dit moment een enorme hype, vertelt De KoelkastCoach. Dit omdat iedereen denkt dat het beter en gezonder is. “Het klopt dat speltbrood iets minder bewerkt is dan tarwebrood en spelt heeft meer eiwitten en onverzadigde vetzuren dan tarwe. Ook qua vitaminen en mineralen is spelt een betere keuze, alhoewel tarwe rijker is aan vitamine E dan spelt. Het is dus om het even.”

Hoe zit het met crackers?

Naast de meergranen broden, winnen ook broodvervangers aan populariteit. We noemen eerder in dit artikel al de cracker. Die zijn er ook in allerlei soorten en maten: volkoren, meergranen, wit, met gluten, zonder gluten en ga zo maar door. In feite zijn crackers platte broodjes, want het rijsmiddel gist zit er niet in. Verder is er weinig verschil, weet De KoelkastCoach. Als u wilt weten of uw cracker even gezond is als een volkoren boterham doet u er dus goed aan om te kijken van wat voor graansoort deze is gemaakt.

Gluten, of geen gluten?

Met meergranenbroden wordt onder andere ingespeeld op verschillende dieetwensen, zoals De KoelkastCoach hierboven in het geval van speltbrood uitlegt. Voor sommigen is het eten van dit soort nieuwe broden een keuze, maar voor anderen een noodzaak. In broden op basis van tarwe zitten gluten, een eiwit waarop het lichaam heftig kan reageren. “Tarwe, rogge, gierst, spelt en kamut bevatten allemaal gluten. Gluten zijn nodig om het brood goed te laten rijzen, maar kunnen bij mensen met een glutenintolerantie een heftige reactie van het immuunsysteem teweeg brengen. Het lichaam gaat dan direct in verweer tegen deze “indringers”. Het kan hele nare en vervelende kwalen in de hand werken, zoals diarree, winderigheid, opgeblazen gevoel, buikpijn, verstopping, gewichtsproblemen, trage groei bij kinderen en aften in de mond. Zeker geen pretje als je hier behept mee bent”, vertelt Leijten. “Deze reacties kunnen de darmwand beschadigen, wat weer chronische vermoeidheid, bloedarmoede en botontkaling veroorzaken.”

Is brood broodnodig?

Brood, of het nu meerdere of 1 graansoort bevat, wordt door velen gezien als een gezond voedingsmiddel. Althans, de volkoren variant. Naast het feit dat dit type brood voedingsvezels bevat, zou het ook een bron van jodium zijn. Er wordt zelfs weleens gezegd dat geen brood eten zorgt voor een jodiumtekort. Klopt dit wel? Volgens De KoelkastCoach is dit een broodje aap. “Er zit van nature geen jodium in brood. Dat wordt eraan toegevoegd.” Voedingsmiddelen die wél van nature rijk zijn aan jodium zijn onder andere zuivel en eiren.

Bron: MAX Vandaag