Gaat het openbaar vervoer in staking?
Als de overheid het openbaar vervoer in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag na de zomer niet meer te steunt heeft dat gevolgen. “We kunnen het niet over onze kant laten gaan”. Dat zegt FNV-bestuurder Erik Vermeulen. De vakbond doelt op stakingen. “Maar dat is voorbarig”, reageert voorzitter Pedro Peters van de branchevereniging OV-NL.
Er moet geld bij
De spoorwegen, het streek- en het stadsvervoer zijn tot nu door de overheid financieel gesteund om alle verliezen op te vangen. Door de coronacrisis is het aantal reizigers drastisch verminderd. Vorig jaar maakte nog maar 10 a 15 procent gebruik van trein, bus of metro. Nu is dat toegenomen naar ongeveer 30 procent. Maar nog steeds is dit voor de bedrijven in het OV geen financieel haalbare zaak. Er moet dus geld bij. Het kabinet heeft vanaf het begin gekozen voor de volledige inzet van bijna alle treinen, bussen en metro’s. Mensen met een cruciaal beroep moeten immers kunnen vertrouwen op het ov om hun werk te bereiken. De steun wordt dan ook de beschikbaarheidsvergoeding genoemd.
Mes in de planning
Het gaat om grote sommen geld. Vorig jaar ontving het openbaar vervoer in totaal 1,5 miljard euro en dit jaar bedraagt de steun elk kwartaal 370 miljoen euro. Het is ongeveer 93 procent van de gebruikelijke kosten die het OV maakt. De resterende zeven procent moeten de bedrijven zelf betalen. Tot september is steun toegezegd en de vraag is of deze wordt verlengd. Als dat niet zo is, dan wordt het mes in de rittenplanning gezet, met als gevolg het opheffen van lijnen, een sobere dienstregeling en ontslagen. De klant van het openbaar vervoer is daarvan de dupe.
Roostermakers in tijdnood
De ministeries van Infrastructuur en Financiën rekenen waarschijnlijk op een “normalisering” van de samenleving vanaf de zomer. Ze hebben daarom nog geen geld gereserveerd voor na september. Maar zo florissant ziet het er niet uit. Het coronavirus is nog steeds als een vorst aanwezig. Ondanks de vele vaccinaties blijft het aantal besmettingen hoog. De ov-bedrijven hebben niet de luxe om te wachten. Ze willen nu weten of ze nog gesteund worden door de overheid. De planners van de nieuwe roosters komen in tijdnood. Als er een financiele toezegging komt blijft alles zo’n beetje hetzelfde, als deze er niet komt, gaat het pijn doen.
Knopen doorhakken
De pijn wordt onder meer vertaald in ontslagen. Als er honderden en misschien wel duizenden ontslagen (dreigen te) vallen komt de vakbond in beweging. “In de zomer of in de herfst gaat het ov-personeel in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag in staking”, zegt Erik Vermeulen van de FNV. Stakingen elders zijn ook niet uitgesloten. Voorzitter Pedro Peters van de branchevereniging OV-NL is duidelijk. De uitspraken van Vermeulen noemt hij “voorbarig”. Volgens Peters is het nog niet zover. Woensdag zeven april zit hij aan tafel met onder meer staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur, en “dan worden knopen doorgehakt”.
Het zou van de gekke zijn
Peters is positief gestemd: “het zou van de gekke zijn als de overheid ons niet meer steunt”. In de loop van het jaar neemt het aantal vaccinaties toe, en daarmee komt de normalisering van de samenleving stap voor stap dichterbij. Het zou volgens Peters dan ook heel raar zijn als tegelijkertijd het mes wordt gezet in het openbaar vervoer. Versobering van het ov leidt niet alleen tot ontslagen zegt Erik Vermeulen, maar ook tot meer gebruik van de auto. Dat betekent meer files, verstopping van de binnensteden en milieuvervuiling. “Dat willen we toch niet?”