Hoe bestrijden we overgewicht? Dit zijn de plannen van politieke partijen.

Overheid moet iets doen tegen overgewicht

Op dit moment heeft meer dan de helft van de Nederlanders te maken met overgewicht. De verwachting is dat dit aantal stijgt, als we er niets tegen doen. In coronatijd klinkt de roep om beter overheidsbeleid op dit thema, omdat juist deze mensen kwetsbaar zijn in een pandemie.

Dit willen de politieke partijen

Overgewicht kan allerlei redenen hebben, waar overheidsbeleid totaal geen invloed op heeft. Denk bijvoorbeeld aan erfelijkheid, hormonen of stress. Maar op andere oorzaken van overgewicht heeft de overheid wel invloed. Denk aan de beschikbaarheid van gezonde voeding en mogelijkheden om te bewegen. Politieke partijen hebben dan ook allerlei plannen om het probleem terug te dringen. We zetten op een rij wat ze hierover schrijven in hun verkiezingsprogramma. Dit doen we puntsgewijs bij alle partijen met op dit moment 2 of meer zetels in de Tweede Kamer. Dat is een hele lijst, dus skip bij het lezen gerust de partijen waar u toch niet op gaat stemmen.

Plannen in de partijprogramma’s

VVD

-Voorlichting over preventie rond een ongezonde levensstijl, met het Nationaal Preventieakkoord als leidraad.
– Hulp aan mensen die gezonder willen leven, onder andere door het verder ontwikkelen van zogenaamde ‘gecombineerde leefstijlinterventies’.
-Stimuleren van sport, bijvoorbeeld door naschoolse opvang en sportclubs en zorgorganisaties en sportclubs met elkaar te laten samenwerken.
-Afspraken met producenten van levensmiddelen en supermarkten over het gezonder maken van producten én het meer promoten van gezonde producten.

PVV

Tweede Kamerlid Chris Janssen zei maandag in de Kamer: ,,Coronamaatregelen leiden tot stress en meer ongezond eten. De PVV is voor vrijblijvend adviseren, zonder te dwingen. Dwing mensen dus niet door producten duurder te maken. Mensen kopen het ondanks de prijs toch wel of stappen over op allerlei alternatieven die ook niet goed zijn.’’ Onze partij vraagt zich verder af waarom de campagne gericht is op binnen blijven, terwijl naar buiten gaan juist zo belangrijk is.

CDA

-We zetten in op actieve gezondheidspreventie met een laagdrempelig advies over gezond leven en bewegen. Voor een gezondere voeding komen er maxima aan de hoeveelheid toegevoegde suiker en zout in voedselproducten. Hierbij onderschrijven wij ook de noodzaak om de informatievoorziening op verpakte voedingsmiddelen te verbeteren. Een mogelijke oplossing hiervoor is een (vrijwillig) stoplichtsysteem op verpakte voedingsmiddelen (naar Brits voorbeeld).
– Wij willen regionale interventies. Gemeenten, zorgkantoren, verzekeraars en zorgorganisaties werken samen aan preventie en gezond leven. Vervolgens kunnen ze ook samen delen in de opbrengsten van lagere zorgkosten. Wet- en regelgeving die nu nog in de weg staan worden hiervoor aangepast. We ondersteunen het project ‘gezonde generatie’ waarin wordt samengewerkt met gezondheidsfondsen om jongeren een gezonde basis, leefstijl en omgeving te bieden. We bieden de nodige middelen en verlagen drempels waar zij tegenaan lopen. Daarnaast zetten we fors in op het terugdringen van obesitas onder jongeren.

D66

– We verhogen de belasting op suikerhoudende dranken naar Brits voorbeeld en onderzoeken een algemene suikerbelasting. Het effect is dat fabrikanten frisdrank met minder suiker maken.
– We stimuleren een voedselomgeving die het makkelijk en aantrekkelijk maakt om gezonde en duurzame voeding te kopen.
– We maken afspraken met producenten over de maximale hoeveelheid zout, suiker en vet in producten. Als deze afspraken onvoldoende resultaat hebben, leggen we hier verplichtingen op.

GroenLinks

– We maken groente en fruit goedkoper door het schrappen van de btw.
– Leerlingen op de basisschool krijgen gratis schoolfruit. Op scholen verdwijnen de snoep- en frisdrankautomaten en worden gezonde maaltijden aangeboden.
-We normeren de maximale hoeveelheid zout, verzadigd vet en suiker in junkfood en voeren een suikertaks in voor frisdranken. Alle verpakkingen krijgen een nutri-score die aangeeft hoe gezond een product is.

SP

– De sociaaleconomische gezondheidsverschillen gaan we verkleinen. We zetten meer in op preventie, zoals het bestrijden van overgewicht. De belasting op gezonde voeding gaat omlaag en de belasting op ongezonde voeding omhoog.
-Een wettelijke normering van producten als het gaat om zout, suiker en vetgehalte. Dat is dus geen suikertaks die uiteindelijk betaald wordt door consumenten maar een opdracht aan producenten om hun producten gezonder te maken.
-Wij vinden het heel belangrijk dat mensen die dat kunnen meer gaan bewegen. Dat kun je kinderen al vroeg aanleren, daarom zijn we voor drie uur gymonderwijs per week op de scholen. Wie vroeg leert dat bewegen leuk en gezond is blijft dat op latere leeftijd ook doen.
-We willen ook extra investeren in preventie, nu gaat nog geen 3% van onze zorguitgaven naar preventie, dit moet omhoog om ziektes te voorkomen.

PvdA

-De BTW op groente en fruit moet naar nul, zodat gezond eten goedkoper wordt. We willen gezond leven makkelijker maken. Een kilo appels is nu duurder dan een kilo frikandellen. Dat willen we omdraaien.
-We zetten in  op preventieve maatregelen zoals meer bewegen, stoppen met roken en gezonder eten. Preventieve programma’s in buurten en wijken gericht op kinderen en ouders krijgen steun via 41 regionale preventiefondsen
-De PvdA wil dat kinderen uit gezinnen met weinig geld naar de sportclub kunnen gaan. Daarom willen we gratis sportmogelijkheden creëren voor mensen met lagere inkomens. We zien nu dat gezondheidsverschillen vaak samengaan met sociaaleconomische verschillen. Wij willen dat iedereen een kans heeft op een gezond leven.

ChristenUnie

-Aanpak overgewicht. De aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht is uiterlijk in 2025 ingevoerd in elke gemeente. Met een lokale aanpak wordt overgewicht bij jongeren voorkomen of behandeld.
-Gezonde keuzes goedkoper. De keuze voor gezond eten en drinken moet aantrekkelijker zijn dan voor ongezonde producten met suikers en vetten. Dit bevorderen we met fiscale prijsprikkels en in ieder geval door een suikertaks in te voeren.
-Verbod op ongezonde marketing. Kindermarketing wordt alleen nog toegestaan voor producten van de Schijf van Vijf.

PvdD

– De fabrieksproductie van voedsel wordt aangepakt: wettelijke normen zorgen ervoor dat we minder zout, suiker en vet eten. Tot die tijd komt er een verbod op promotie van deze producten.
-Kindermarketing voor producten met te veel suiker, zout of vet wordt verboden: geen reclame voor (en óp) snoep en fastfood die gericht is op kinderen onder de 12 jaar. Hierbij hebben we ook aandacht voor nieuwe vormen van marketing, zoals via influencers en vlogs.
– Ongezond eten wordt hoger belast bij de fabrikant, bijvoorbeeld door een suikertaks. In andere landen zorgde dit er al voor dat fabrikanten minder suiker in hun frisdranken toevoegden.
-Door geen btw meer te heffen op (biologische) groente en fruit maken we gezond eten weer betaalbaar en aantrekkelijker.

SGP

-Lichaamsbeweging is goed voor iedereen. Zeker voor degenen die kampen met overgewicht (de helft van alle volwassen Nederlanders). Het geld dat de overheid nu besteedt aan topsport, kan daarom beter worden geïnvesteerd in het stimuleren van bewegen en breedtesport.
– Een suikertaks is geen goede maatregel om overgewicht tegen te gaan. De SGP wil wel een verbod op stuntprijzen en kortingsacties op suikerrijke dranken.
– Een ‘gecombineerde leefstijlinterventie’ omvat begeleiding bij een gedragsverandering om een gezonde leefstijl te bereiken en te behouden. Zorgverzekeraars worden aangespoord om voldoende aanbod in te kopen en de bekendheid van dergelijke behandelingen te vergroten. Leefstijlgeneeskunde krijgt een prominentere plaats in het curriculum van zorgopleidingen.
– Er worden afspraken gemaakt met de levensmiddelenindustrie en maaltijd-producerende bedrijven en instellingen over het maximum zoutgehalte en het toevoegen van kunstmatige toevoegingen voor in Nederland geproduceerd voedsel.

DENK

-btw-verlaging op groente en fruit
-tegemoetkoming in sportkosten invoeren in het kader van het bevorderen van een gezonde leefstijl

50PLUS

– Gezonde voedselproducten horen thuis in het lage btw-tarief, ongezonde producten in het hoge tarief.
-Verder vindt 50PLUS dat de maatregelen uit het Preventieakkoord moeten worden uitgevoerd en nageleefd.

FVD

Bij een nieuwe kabinetsformatie wil FVD dat we opschalen in de zorg, de kwetsbaren beschermen, en de rest van Nederland weer vrij laten om aan hun gezondheid te werken. De Nederlander moet weer vrij zijn om naar de sportschool te gaan en om een wandeling te maken in de frisse buitenlucht – ook na 9 uur ’s avonds.

Nu overheidsmaatregelen nodig voor gezondere leefstijl