Pretexting is de oplichtingstruc van 2021
Criminelen zijn gehaaid, dat weten we. Toch tuinen we massaal in hun online oplichtingstrucs. Was het schadebedrag in 2019 nog 26 miljoen euro, in 2020 was dit zo’n 50 miljoen euro. Oplichting wordt steeds persoonlijker en geraffineerder, voorspelt de Fraudehelpdesk voor 2021. Want criminelen zullen vooral gebruik maken van pretexting. Wat dit is, leggen we uit.
Wat is pretexting?
Met pretexting creëert een crimineel een gevoel van vertrouwen tussen zichzelf en de persoon die hij op wil lichten. Volgens Tanya Wijngaard van de Fraudehelpdesk wil de crimineel zoveel mogelijk informatie krijgen om overtuigender over te komen als hij de oplichtingstruc inzet. “Dus hij ontfutselt eerst inloggegevens via een phishinglink of verzamelt informatie over een zoon of dochter. Pas daarna slaat hij zijn slag.” Pretexting komt onder andere voor bij Bankspoofing en Whatsappfraude. We bespreken beide trucs.
Truc 1. Bankspoofing
“Bij bankspoofing wordt vaak eerst een phishingmail gestuurd. Dat is een mail die lijkt alsof de bank hem heeft gestuurd. Als je op de link klikt, lijkt het alsof je inlogt bij de bank, maar onbewust geeft je je inloggegevens weg. Zo kan de crimineel zelf inloggen en zien hoeveel geld er op je rekening staat.” vertelt Tanya Wijngaarde. “En daarna belt de crimineel jou, ogenschijnlijk met het nummer van de bank. Waardoor je denkt dat je echt met je eigen bank praat.” Vervolgens vertelt de crimineel dat er een frauduleuze activiteit heeft plaatsgevonden op jouw bankrekening. De oplossing is dat je geld moet overmaken naar een ‘veilige rekening’ van de bank. Een geraffineerde truc volgens Wijngaarde. “Het slimme hiervan is dat de crimineel weet hoeveel geld er op je rekening staat en wat je laatste transacties waren. En dat hij met het nummer van de bank belt.” Deze oplichtingsvorm kost slachtoffers in 2020 zo’n 4 miljoen euro. Voorkomen is dus beter dan genezen.
Wat te doen bij bankspoofing
Reageer niet op mails of sms’jes van uw bank die u vragen op een link te klikken. Bijvoorbeeld omdat u een nieuwe pinpas zou moeten aanvragen of omdat uw rekening is geblokkeerd. Daarnaast belt de bank u nooit om te zeggen dat u geld veilig moet stellen of moet overboeken naar een andere rekening of iets dergelijks. “Twijfelt u toch, vraag dan de zogenaamde medewerker om zijn naam, hang op en bel zelf naar de bank via het telefoonnummer op de website.” tipt Wijngaarde. Bent u opgelicht? Bel dan direct uw bank. Ook al vergoeden ze schade vaak niet, soms kan er nog iets worden gedaan. Doe ook aangifte bij de politie via telefoonnummer 0900-8844 of via de website van de politie. En doe melding bij de Fraudehelpdesk.
Truc 2. Hulpvraag via WhatsApp
Ook oplichting via WhatsApp wordt steeds persoonlijker. “Sommige criminelen gaan op zoek naar de verificatiecode van een WhatsAppaccount.” vertelt Wijngaarde. “Met die verificatiecode kunnen ze je WhatsApp overnemen. En dan is het geen onbekend nummer meer die je benadert voor geld, maar dan is het echt het nummer van je dochter, zoon of goede vriend.” Deze oplichting komt minder voor dan de ‘oude’ variant, namelijk dat er met een onbekend nummer geappt wordt. Ook bij deze variant gebruiken oplichters een vorm van pretexting.
“Ik hoor je niet!”
“We horen namelijk dat oplichters zo slim zijn om op te zoek te gaan naar familiebanden, dus naar de zoon of dochter van degene die ze op willen lichten. Ze bellen dan deze zoon of dochter op, maar zeggen niets. De zoon of dochter zegt dan dat ze niets horen en hangt op. Dit gesprek bewaart de crimineel. Als degene die opgelicht wordt de bewuste zoon of dochter belt, wordt het bandje afgespeeld. Dit maakt het heel overtuigend, je hoort je kind dan echt prachten.” En dat trekt slachtoffers over de streep om geld over te maken. Ook nieuw is dat de slachtoffers veel gerichter gezocht worden. In 2020 waren de slachtoffers voor het overgrote deel 50- en 60plussers. Een doelgroep met volwassen kinderen, die beschikken over een mobiele telefoon. Hierdoor wordt de hulpvraag om geld, nog echter.
Wat te doen bij WhatsAppfraude
Deel nooit een code. Dat geldt voor je pincode, maar ook voor je WhatsAppcode. Zet in WhatsApp de optie ‘verificatiecode in 2 stappen’ aan. Krijgt iemand anders dan toch uw code, dan is er altijd nog een tweede stap nodig om daadwerkelijk het platform over te nemen. In Instellingen -> Account -> Verificatie in twee stappen kunt u dit aanpassen. Vraagt iemand om geld, bel de persoon dan eerst op om dit te controleren. Hoor je iemand niet goed of hoort diegene jou niet, maak dan nooit geld over.
Bespreek met familie
Het is ook goed om na te denken over hoe u kunt voorkomen dat anderen hierin trappen. Bespreek deze fraudevorm bijvoorbeeld met familie en maak afspraken over hoe u elkaar benadert in geval van geldnood. Bent u toch opgelicht, bel dan direct met uw bank en de bank waar u het geld naar hebt overgemaakt. Doe ook aangifte bij de politie via telefoonnummer 0900-8844 of via de website van de politie. En doe melding bij de Fraudehelpdesk, ook als u nog geen geld hebt overgemaakt.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Citaat bij “Ik hoor je niet”:
“Als degene die opgelicht wordt de bewuste zoon of dochter belt, wordt het bandje afgespeeld. ”
Houdt dit in dat de crimineel de zaak zodanig in zijn greep heeft dat je, als je naar je zoon/dochter belt je automatisch wordt “doorgesluisd” naar de crimineel? En als dat het geval zou zijn moet de telecomprovider toch aansprakelijk zijn omdat die dit faciliteert?
Ben benieuwd naar een reactie