Een miljoen huizen gaat verzakken, hoe zit dat?
De bodem in grote delen van Nederland zakt harder dan verwacht. Een miljoen huizen dreigen te verzakken en de droogte maakt het probleem nog erger. Loopt uw huis ook risico op schade?
Heel Holland zakt
De bodem van Nederland beweegt al eeuwenlang. Omdat we water uit polders pompen, aardgas uit de bodem halen en tunnels bouwen. En alle wegen, spoorlijnen, bruggen, dijken en gebouwen bewegen ook. Maar door de droge zomers van de afgelopen jaren daalt de Nederlandse bodem harder dan verwacht. Op sommige plekken zelfs sneller dan dat de zeespiegel stijgt. Daardoor dreigen nu een miljoen huizen te verzakken.
Schade
Een dalend grondwaterpeil, woningen die verzakken, schade aan funderingen, en hoge kosten. Allemaal het gevolg van de bodemdaling. En verzakking is niet alleen maar een zorg voor bewoners van huizen op houten palen, die kunnen gaan rotten. “Ook huizen met een fundering van staal of beton krijgen tegenwoordig problemen”, zegt Dick de Jong. Hij is directeur van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). En het kost zo’n 70.000 à 80.000 euro om een huis opnieuw te funderen.
Slappe klei
In het westen zijn de problemen het grootst, vanwege de slappe klei- en veenlagen. Maar ook bewoners op zandgronden in het noorden, oosten en delen van Brabant worden getroffen. In 2018 meldden bewoners in 60 gemeenten funderingsproblemen, maar dat is nu al opgelopen tot 180 gemeenten. Gouda ligt precies in het middelpunt van de bodemdaling. Het water van de Turfmarkt, een pittoreske gracht in het centrum, staat tot aan de kades. “Bij een flinke hoosbui stroomt het hier over de drempels,” legt Hans Suijs van het historische Watergilde uit. “Het probleem lijkt het hoge water, maar het is de zakkende Goudse bodem.” Dit zegt Suijs in een uitzending van het NPO Radio 1 programma Reporter Radio. De bodemdaling zal een nog groter probleem worden met de klimaatverandering. Want langere droge periodes, zoals de zomers van 2019 en 2020, zorgen voor een lage waterstand.
Kades en bruggen kapot
Niet alleen huizen verzakken. Ook bedrijfspanden, wegen, spoorlijnen, bruggen, rioleringen en groenvoorzieningen raken beschadigd. Zo stortte in de binnenstad van Amsterdam op 1 september een oude kademuur in. De kade was al een paar weken aan het verzakken. “Ook veel grote infrastructuur zien we op allerlei plekken verzakken,” zegt hoogleraar Ramon Hanssen van de TU Delft. Vooral oude constructies lopen gevaar. De schade aan funderingen, inclusief infrastructuur, is groot en loopt de komende 30 jaar op tot zo’n 22 miljard euro. En de polders dalen nog sneller dan de steden. Dus om het land begaanbaar te houden, wordt het waterpeil omlaag gebracht. Daardoor klinkt het droge veen in. En vervolgens moet het waterpeil weer verder omlaag worden gebracht. De waterschappen moeten dus flink bemalen om droge voeten te houden.
Daalt de bodem bij mij?
Wilt u zien hoe de bodem bij u in de buurt daalt? Ga dan naar de website bodemdalingkaart.nl. Hoogleraar Hanssen hoopt dat zoveel mogelijk mensen, bedrijven en instanties de situatie bij hen in de buurt onder de loep nemen. Maar de gegevens goed interpreteren kan lastig zijn. “Het is dus verstandig om een expert mee te laten kijken.” Voor mensen die de kosten van funderingsschade niet kunnen betalen, bestaat het Fonds Funderingsherstel. Daar kan tegen lage rente geld geleend worden voor het herstellen van uw huis.