Waarom wordt de berm nu al gemaaid?
De een is dol op een berm vol bloeiende klaprozen en wordt treurig als de maaimachine langs komt. De ander vindt ‘al dat onkruid’ in de berm maar slordig. Op sommige plekken wordt al flink gemaaid. Waarom is dat, en wat als u het daar niet mee eens bent? Wie bepaalt wanneer er gemaaid wordt, en hoe maakt u bezwaar?
Berm later of eerder maaien
Elke dag geniet u van een berm vol prachtige bloemen tot onverwacht de maaimachine langs komt. Alle bloemen weg. Geelgroene stompjes gras blijven over. Niet alleen lelijk, maar ook vlinders en bijen zijn hun voedsel en schuilplek kwijt. Een ander vindt een niet gemaaide berm juist slordig staan. Of een bocht wordt onoverzichtelijk als in juni het gewas heuphoog staat. Wie bepaalt wanneer de berm wordt gemaaid? Houden ze daarbij rekening met het milieu? En kun je als burger vragen of het maaien later of juist eerder mag gebeuren?
Wie maait de berm?
De bermen worden gemaaid door vier partijen. De gemeente, de provincie, Rijkswaterstaat of het waterschap. Rijkswaterstaat beheert de bermen langs rijkswegen (de snelwegen), de provincie beheert bermen van provinciale wegen en rotondes, en de gemeente beheert de wegen, straten en parken in het dorp of de stad waar u woont. Het waterschap bemoeit zich meestal met begroeiing op dijken en in sloten.
Maaiplanning
Elke gemeente, elke provincie en Rijkswaterstaat beslist zelf hoe ze maaien. Ze maken daarvoor een gedetailleerde planning. Per berm bepaalt de partij hoe vaak per jaar die wordt gemaaid, in welke week het maaien gebeurt, welke maaimethode wordt gebruikt en of het maaisel blijft liggen. De maaiplanning kunt u soms op de website van de gemeente of provincie bekijken. Gemeente Zwolle heeft zelfs een kaart met daarop in kleuren aangegeven hoe vaak en in welke week de gemeente elke berm maait.
Verkeersveiligheid en functie bepaalt
Gemeentes en provincies houden bij het maken van de maaiplanning rekening met verkeersveiligheid. Zijn de kruispunten overzichtelijk? Kun je een noodstop maken in de berm? Ook de functie van het stuk gras maakt uit. Een grasveld waarop kinderen spelen en mensen wandelen moet tegen een stootje kunnen. Gras wortelt diep, terwijl bloemen en kruiden kwetsbaarder zijn. De gemeente zal het grasveld dus vaak maaien om bloemen geen kans en het gras alle ruimte te geven.
Hoe werkt milieuvriendelijk maaien?
Maar de partijen houden ook rekening met het milieu. Provincie Zuid Holland beheert de bermen van de provinciale wegen ecologisch. Het doel is daarbij dat de bijen en vlinders die nodig zijn om ons eten te bestuiven, zich zo prettig mogelijk voelen in de berm. Daarvoor hebben insecten nectar van bloemen nodig en een schuilplek. De berm krijgt veel bloemen als die niet worden afgemaaid voordat ze de kans hebben gehad om zich uit te zaaien. Ook moet de grond weinig voeding hebben. Dat gebeurt als het maaisel wordt meegenomen zodat het niet composteert. Maar het maaisel moet wel een paar dagen blijven liggen, want dan kunnen insecten eruit kruipen en veiligheid zoeken. Ook het type maaimachine heeft invloed op hoeveel insecten overleven. Als er wel vaak gemaaid moet worden, bijvoorbeeld op plekken waar overzicht belangrijk is, maait de provincie een strook van anderhalve meter vanaf de weg. Insecten kunnen dan vluchten naar het deel van de berm dat nog niet gemaaid is.
Ministerie heeft wel invloed
Niet elke gemeente of provincie maait even ecologisch. Want de partijen mogen dat zelf bepalen. Maar de minister zegt er wel iets over. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft een Nationale Bijenstrategie bedacht. Hierin staan plannen om te zorgen dat minder bijen en andere bestuivers sterven. Een van de initiatieven is het invoeren van ecologisch bermbeheer. Het ministerie neemt contact op met provincies, gemeentes en waterschappen en vraagt ze om zich aan te sluiten bij de Nationale Bijenstrategie. Welke partijen dat gedaan hebben kunt u op de site van Rijksoverheid lezen.
Bezwaar maken als burger
Terug naar de praktijk. Er is een berm in uw buurt die u eerder of juist later gemaaid wilt hebben. Hoe krijgt u dat voor elkaar? Bekijk eerst welke partij de berm beheert. Is dat de gemeente, de provincie, of Rijkswaterstaat? Met een belletje naar uw gemeente komt u daar snel achter. Zoek vervolgens op de site van de provincie of gemeente naar informatie over het maaibeleid. (Zoals bijvoorbeeld hier op de site van gemeente Utrecht.) Zo begrijpt u waarom de gemeente ervoor kiest deze berm vroeg of laat te maaien. Ook wordt hier vaak een reactiemogelijkheid genoemd. Als dat niet zo is, zoek dan de klantcontactgegevens op de site en dien uw verzoek in.